فاطمه سراواني- تغيير اقليم بزرگترين بحراني است که انسان امروز در طول تاريخ با آن مواجه شده است. در دهه هاي آينده، تغيير اقليم بر امنيت غذايي و آب اثرات قابل توجهي خواهد گذاشت و شواهد محکمي مبني بر اين که کشورهاي در حال توسعه متحمل فشار ناشي از پيامدهاي زيان بار تغيير اقليم مي شوند، وجود دارد.  بخش کشاورزي به دليل وابستگي اش به منابع آب و درجه حرارت، آسيب پذيرترين بخش نسبت به تغيير اقليم است. در نتيجه، مهم است که اثرات تغيير اقليم بر کشاورزي و منابع طبيعي در کشورهاي در حال توسعه شناخته شود. حالا ببينيم اثرات بالقوه تغيير اقليم بر استان گلستان چگونه است؟

استان گلستان را به وجود جنگلهاي بسيار و انبوهش مي شناسند و اکوسيستم هاي جنگلي نقش مهم و اساسي در تعادل آب و هوا دارند. در اثر پديده تغيير اقليم شرايط مناطق جنگلي دچار تغيير مي شود. تغييرات اقليمي موجب تغيير در ميزان آب در دسترس گياهان شده و در نتيجه گسترش گياهان در اين مناطق تغيير مي کند. تغييرات در رويشگاهها موجب تغيير در موجودات زنده ديگر در اين مناطق مي شود. همچنين تغيير در گونه هاي گياهي و کاهش پوشش جنگلي باعث مي شود اثرات مخرب تغيير اقليم تشديد شود. لذا براي حفظ جنگل هاي استان شناخت نحوه اثرگذاري اقليم بر اين رويشگاهها نيز بسيار اهميت دارد. فعاليت‌هاي مخرب انساني مهمترين دليل تغييرات اقليمي است که اکنون با آن مواجه هستيم. در واقع اغلب افراد وقوع جنگ را تهديد واقعي براي بشر قلمداد مي کنند اما تغييرات اقليمي به مراتب بيشتر از جنگها خسارت وارد کرده و موجب مرگ و مير مي شوند و گزارش هاي هواشناسي حکايت از تغيير عميق و گسترده ساختار اکوسيستم طبيعي حيات، هوا و محيط زيست در جهان دارد و دولتها و ملتها را به تغيير کارکردها و برنامه هاي خود در جهت دستيابي به درآمد بيشتر و توسعه و رفاه تشويق مي کنند. آب و هوا يک ميراث مشترک جهاني براي بشريت است و مداخله انسان در نظم طبيعي آن موجب ايجاد اختلال در روند رشد و حيات آن شده است. تغييرات جهاني آب و هوا يکي از عوامل اصلي رشد فقر و بيکاري در جهان بوده و بسياري از کشاورزان در آرزوي داشتن قطعه اي زمين و آب کافي براي کشت و زرع هستند در حالي که الگوهاي بارش با مداخله انسان تغيير يافته است. استان گلستان با تغيير اقليم ناشي از گرمايش جهاني روبرو شده و گرم‌تر خواهد شد. انتظار مي‌رود نوسانات بارش در دهه‌هاي آتي افزايش يابد. اين افزايش احتمال وقوع سيل را تقويت مي‌ کند. همانگونه که در سالهاي اخير گلستان سيل هاي مخرب بسياري را متحمل شده و خسارت هاي بسياري نيز ازين جهت بر استان وارد شده است. اگر در رفتار و عملکرد انسانها در ارتباط با طبيعت و محيط زيست تغيير تاثيرگذاري به عمل نيايد بايد آماده نابودي و بازگشت به گذشته هاي خيلي خيلي دور باشيم. بنابراين ضرورت دارد که با استفاده از استانداردهاي زيست محيطي در عملکرد خود بازنگري کرده و حيات و تمدن بشري را از انقراض قطعي نجات دهيم. اما سوال اين است که آيا مي‌توان از تغييرات اقليمي جلوگيري کرد؟

جواب اين است که بله تغييرات اقليمي را در صورتي که اقدامات سريع و همه جانبه‌اي صورت گيرد، مي‌توان کاهش داد يا زمان آن را به تعويق انداخت. اما براي تحقق اين هدف بايد عادات محيط زيستي خود را اصلاح کنيم، تلاش کنيم توليد آلودگي‌هاي ناشي از کربن دي اکسيد را به صفر برسانيم و بيشتر و بيشتر درخت بکاريم. کوتاه سخن اينکه پيامدهاي تغييرات اقليم در استان گلستان به صورت کاهش شديد بارندگي و در برخي موارد وقوع بارش هاي سيل آسا و بروز خشکسالي، افزايش ميانگين دما و تهديد منابع طبيعي و زيستي، خود را نشان داده است.  بررسي همه جانبه موضوع پيامدها و بايسته‌هاي تغيير اقليم در استان مساله اي است که مي بايست از مدتها پيش مورد توجه واقع مي شد اما جدي گرفته نشد  امروز اما نگراني جدي از پيامدهاي تغيير اقليم و اثرات اين پديده در استان گلستان بيش از پيش وجود دارد و اين مساله ضرورت توجه متوليان امر به اين موضوع را مي طلبد.