■ حسینعلی آریان فر

در سال های اخیر استفاده از پهپادها، کاربردهای مختلفی پیدا کرده است. تا پیش ازین از پهپاد فقط برای مقاصد نظامی استفاده می شد. کلمه پهپاد مخفف عبارت «پرنده هدایت پذیر از دور» است که به هواپیماهای بدون سرنشین اطلاق می شود. اما در سال های اخیر این پرندگان آهنین وارد کشاورزی شده اند و خدمات بسیار و مزیت های بسیار دارند که توجه به آن و استفاده از این پهپادها می تواند به ارتقا بخش کشاورزی  به طور چشمگیری کمک کند. در حال حاضر با استفاده از پهپاد کشاورزی می توان فرآیند کاشت تا برداشت محصول را به طور اتوماتیک مدیریت کرد. اولین کار قبل از کاشت بذر نقشه برداری هوایی است به وسیله ی پهپاد های نقشه بردار علاوه بر نقشه برداری، از خاک مزرعه هم نمونه برداری می کنند. تا میزان حاصل خیزی، فرسایش و رطوبت خاک را اندازه گیری کنند. همچنین به وسیله پهپاد می توان بذر کاشت. کاشت بذر با پهپاد  موجب کاهش هزینه و سرعت بالای کاشت می شود. در مزرعه های بزرگ نظارت بر کل فرآیند کاشت و برداشت با پهپاد کشاورزی یکی از مهم ترین مزیت های این پرندگان کشاورز است. زیرا یکی از مشکلات بزرگ زمین های کشاورزی وسیع، کنترل  و مدیریت آنهاست به کمک پهپاد می توان به راحتی بر فرآیند تولید محصول نظارت کرد. کاربرد دیگر پهپادهای کشاورزی آبیاری مزرعه است. پهپادهای کشاورزی با کمک مادون قرمز می توانند نقاط خشک زمین را مشخص کنند. بنابراین با پیدا کردن نقاط خشک فرآیند آبیاری به سادگی انجام می شود. از طرف دیگر وقتی آبپاشی به صورت هوایی و نقطه ای صورت می گیرد، در مصرف آب نیز صرفه جویی خواهد شد. پهپادهای کشاورزی می توانند وضعیت سلامتی محصولات کشاورزی را بررسی کنند. با تابش پرتو مادون قرمز به میوه ها می توان میوه های معیوب را قبل از برداشت تشخیص داد. به این ترتیب فرصت کافی برای تصمیم گیری و سم پاشی وجود دارد. از طرف دیگر سرعت سم پاشی پهپاد به نسبت روش سنتی 40 برابر بیشتر است. و اما  استفاده  ی رایج از پهپادهای کشاورزی در سم پاشی مزارع است. پهپاد های سم پاش  با امواج فراصوتی و سیستم لیزری می توانند بهترین فاصله را برای تزریق سم انتخاب کنند. وقتی سم پاشی به صورت هوایی انجام می شود،  میزان سم کمتری مصرف می شود. در این روش سم پاشی هوایی از نفوذ سم به عمق خاک نیز جلوگیری می شود. عدم نیاز به ورود کشاورز به زمین‌های زراعی و باغی، عدم لهیدگی و از بین رفتن محصولات بر اثر ورود تراکتور به  مزرعه، هم پوشانی یکنواخت سم به تمام نقاط مزرعه، کاهش مصرف آب و سم و عدم ورود نیروی انسانی در همه  ی مراحل سم پاشی از مزایای بهره مندی از پهپاد‌ها در کشاورزی است. همیشه سمپاشی و کودپاشی مزارع و باغات به دو روش عمده زمینی با استفاده از تراکتور یا نیروی انسانی و هوایی با استفاده از هواپیمای سبک و هلی کوپتر انجام می شد که هر یک معایب خاص خود را داشت اما با استفاده از پهپادهای سم پاش می توان  از کاهش هزینه ها و افزایش راندمان و عملکرد مزارع بهره برد. با وجود تمام مزایایی که برای استفاده از پهپادها گفته شد اما در حال حاضر در کشور ما کمتر از آنها استفاده می شود. هزینه بالای خرید پهپاد مهم ترین دلیل عدم استفاده از این پرندگان آهنین سودمند است. از سوی دیگر استفاده از پهپادهای تخصصی کشاورزی نیاز به آموزش دارد. که اکثریت کشاورزان ما در این خصوص مشکل دارند. چه بخواهیم و چه نخواهیم امروزه فن آوری به بخش جدا نشدنی کشاورزی در دنیا تبدیل شده است. و ما چاره ای نداریم جز اینکه با این موج همراه شویم. استفاده از رایانه، تکنولوژی کنترل جی پی اس، شبکه اطلاعات، نرم افزارهای تحلیلی و همینطور پهپادها بیش از پیش رو به گسترش است.ما نیز نباید ازین قافله عقب بمانیم. کاهش مصرف آب و سم و کود، هزینه ی تولید، جلوگیری از تخریب مزارع و محصولات در زمان گل دهی و افزایش کمی و کیفی محصولات تولیدی و حفظ سلامت کشاورز و محیط زیست از مزایای استفاده از پهپاد در بخش کشاورزی است. به زودی نسل های جدیدتر پرنده های کشاورز با قابلیت های بیشتر وارد بازار می شود که تحولی عظیم در بخش کشاورزی دنیا ایجاد خواهد کرد. پهپادها ابزارهایی ارزشمند در خدمت کشاورزی اند اگر می خواهیم عقب نمانیم و اگر می خواهیم گلیم خودمان را از آب بیرون بکشیم و به اصطلاح خودکفا شویم باید به دنبال استفاده از این ابزارهای پرفایده باشیم با توجه به افزایش جمعیت و برآورده کردن تقاضای مواد خوراکی، ما امروز به انقلاب در صنعت کشاورزی نیازمندیم. در پایان یادآور می شوم که بخش کشاورزی در استان گلستان  از عدم مکانیزاسیون و استفاده از ادوات پیشرفته ی کشاورزی و آبیاری نوین رنج می برد نیاز به مکانیزاسیون زمین های کشاورزی در استان کاملا مشهود است، انتظار از مسوولان و متولیان بخش کشاورزی در استان این است که برای تجهیز مکانیزاسیون در کشاورزی استان و تامین و آموزش کشاورزان برای استفاده از تکنولوژی های روز تلاش کنند. زیرا ترویج و تشویق کشاورزان به استفاده از پهپادها و کمک به تامین این ابزار و ارایه تسهیلات به آنان در نهایت به حفاظت از منابع آبی و خاکی ما می انجامد.