■ احسان مکتبي

زبان يک پديده چند وجهي است و دهها تئوري و نظريه درباره آن ارائه شده است و متفکران بسياري درباره آن نظريه پردازي کرده اند، اما آنچه امروزه بيش از نظريه هاي ديگر درباره زبان رايج شده است و مي توان گفت متفکران به آن روي خوش نشان داده اند، نظريه بازي هاي زباني ويتگنشتاين فيلسوف مغرب زمين است که معتقد است زبان يک محصول يا پديده چند وجهي است و نمي توان يک معناي ذاتي براي کلمه در نظر گرفت و کلمات در بازي هاي مختلف معاني مختلفي را به خود مي گيرند  و دقيقا به همين دليل است که نزديک به يک قرن است که هرمونتيک يا علم تاويل کلمات به عنوان دانشي جديد براي فهم متون ابداع شده است  تا مخاطبان فهم نويسنده را از متن مراد نمايند، بنابراين امروزه ما مي دانيم (کلمه ) بسيار مهم  و پراهميت است و اصولا جز کلمه و متن چيزي ازا نسانها نخواهد ماند تا بر سر آن گفت و گوي و جدل نمايند. بر اين اساس بايد بگوييم که شوربختانه يکي از بنيادي ترين مشکلات جامعه سياسي ايران گسترش واژگان بي ريشه و بدون تعريفي است که هر رجل سياسي آن را با فهم خود تعريف مي کند و مي کوشد بر اساس درک ناقص خود از آن کلمه، بنيادهاي انديشه خود را عموميت دهد. براي نمونه درگيري و جدل هاي بسياري که از زمان مشروطه تا به اکنون بر سر مفاهيمي مانند آزادي، برابري، دين، قانون و .... کلمه وجود داشته است و جالب است که بدانيد بر سر تاويل هاي درست و نادرست بر سر اين کلمات به ظاهر در دسترس ملت ايران چه هزينه هاي هنگفتي پرداخته شده  است. امروزه و پس از بن گشت يا انقلاب اسلامي نيز باز هم همان گرفتاري مفهومي دامن گير انديشه سياسي ايرانيان بوده است  و از آنجا که بن گشت اسلامي 57 يک رويداد سياسي و فرهنگي بود، پس واژگان بسياري نيز به خيل واژگاني که بايد درباره آن بحث و گفت و گو مي شد، اضافه شد. اما به هر دليل جريان کلي انقلاب به سوي گفت و گو نرفت و گروهها کوشيدند با خشونت درک خود را از مفاهيم به کرسي بنشانند از جمله آن مفاهيم نيازمند تبيين  را در همان شعار کليدي انقلاب اسلامي مي توان يافت، استقلال، آزادي، جمهوري و جمهوريت مبتني بر اسلام  از آن مفاهيم نيازمند تبين بوده و هست. اينک نيز رياست  محترم جمهور واژه اي پر از ابهام يعني وفاق را به اين ادبيات اضافه کرده اند که به نظر ماندگاري نيز نخواهد داشت زيرا ايرانيان پس از انقلاب مشروطه انباني از واژه هايي که نيازمند گفت و گو دارند را در صف نقد و تبيين نگاه داشته اند و بعيد است که پيش از به نتيجه رسيدن درباه مفاهيم بنياديني مانند جمهوريت، برابري، قانون و .... نوبت به وفاق برسد و پيش از تبيين آن واژگان بنيادين نيز قطعا امکان توافق بر سر واژه هاي نو ميسر نيست. 

صاحب امتياز