محمدرضا ايزد

چاه مُظْلِم گشت ظلم ظالمان       

اين چنين گفتند جمله عالمان

ستم ستمکاران، چاهي بس تاريک است و همه خردمندان و عالمان جهان همين نکته را گفته‌اند که نتيجه، تاريکي و سياهي است و مولوي در بيت 1309 دفتر اول به آن تاکيد وافر دارد.

و در حديث نيز آمده است که بترسيد از ستم که ستم در روز رستاخيز به صورت تاريکي‌ها تجسم يابد.

هر   که  ظالم تر، چَهَش باهول  تر       

عدل فرموده  ست: بَتَّر را بَتَر

بديهي ست هر کسي ظلم بيشتري کرد و آزارش بيشتر و شديدتر از بقيه به مردم رسيد، عذابش هم بيشتر خواهد شد و جايگاهش نيز در چاه عذاب هولناک تر خواهد بود. آيه 40 سوره شوري نيز به اين نکته اشاره دارد که: و سزاي هر بدي، بدي است همانند آن.

اي که  تو از ظلم، چاهي مي‌کَني

از براي   خويش، دامي مي‌کُني

اي ظالم، اي ستمگر، اي نادان بدان که تو اگر از روي ظلم و ستم براي ديگران چاهي حفر مي‌کني، يقين بدان اين ستم در واقع حلقه‌ي دامي ست که تو براي خودت پهن کرده‌اي و خودت در آن گرفتار مي‌شوي.

گِردِ خود، چون کِرْم پيله بر متن

بهر خود، چَهْ مي‌کَني، اندازه  کَن  

اي ظالم که مثل کرم ابريشم بر خودش تار مي‌تند، تو اين کار را نکن و خودت را گرفتار پيله نکن و حال اگر هم مي‌خواهي چاهي از ستم و ظلم براي خودت حفر کني حداقل عميق و هولناک و مهيب حفر نکن. اندازه نگهدار و بي محابا به مردم ستم نکن و اصطلاحاً همه پل‌ها را پشت سرت خراب نکن و جلوي ظلم عميق و مهيب خودت را بگير.

مر ضعيفان را تو بي خصمي مدان     

از بُني ذا جاء نصرالله خوان

خيال نکن که هر چقدر ستم و ظلم کني، افراد ضعيف و مظلوم تسليم تو هستند و صدايي از آنها در نمي‌آيد و حرکتي نمي‌کنند و به ظلم تو راضي‌اند، نه ريسمان ظلم ميگن از کلفتي پاره مي‌شود و تو سعي نکن آنقدر ظلم کني و بر مردم فشار بياري و چون مردم هم در ابتدا چيزي نمي‌گويند و اعتراض نمي‌کنند، تصور کني که هميشه وضع چنين خواهد بود و اعتراضي نمي‌کنند، خير. آنها هم زماني اعتراض خواهند کرد که لطف و عنايت حق فرا برسد و مانند آيه 1 سوره نصر است که فرموده: آنگاه که ياري و فيروزي خدا دررسد. با ياري و لطف خدا بر عليه ظلم تو قيام خواهند کرد. بدان که خدا کنار مظلوم ايستاده است و اگر دست از ستم بر نداري، مستعضفين و ستمديدگان را ياري خواهد نمود که برعليه تو قيام کنند.

گر تو پيلي، خصم تو از تو رميد        

نَکْ جزا، طيراً ابابيلت رسيد

اگر قدرتت بسيار قوي مثل فيل باشد و حتي خصم و دشمنات نيز بخاطر فيل بودنت و قدرتمند بودنت از تو بترسند و به ظلمت و ستمت تمکين کنند و در برابرت قيام نکنند، باز خيال نکن که اين وضع هميشه برقرار و ظلم و زورگويي تو ابدي و جاودان و ضعيفان بي ياورند. اگر حرف مرا قبول نداري و مرد هستي و به قدرتت مي‌نازي برو؛ سوره فيل را بخوان که پرندگان کوچک چگونه فيل‌هاي قدرتمند را به زانو در آوردند و آنان را تار و مار کردند و از بين بردند.

گر ضعيفي در زمين خواهد امان                     

غُلغُل افتد در سپاه آسمان

صدا و نداي مظلوم چنان رسا و سريع است که هرگاه شخصي ناتوان و مظلوم از خدا طلب کمک و ياري نمايد، اين درخواست، سريع در آسمان منعکس مي‌شود و مورد استقبال سپاه فرشتگان آسماني قرار مي‌گيرد و همه سپاه را به تحرک و عکس‌العمل وادار مي‌کند و غلغله‌اي در ميان فرشتگان جهت ياري مظلوم برپا مي‌شود.