فاطمه سراواني- استان گلستان با دارا بودن ظرفيت‌هاي کشاورزي فراوان، موقعيت جغرافيايي استراتژيک و تنوع اقليمي، مي‌تواند نقش مهمي در ديپلماسي کشاورزي جمهوري اسلامي ايران ايفا کند. اين نقش‌آفريني مستلزم شناخت دقيق ظرفيت‌ها، چالش‌ها و ارائه راهکارهاي عملي است. استان گلستان به واسطه تنوع اقليمي، امکان توليد طيف گسترده‌اي از محصولات کشاورزي را داراست. گندم، جو، برنج، پنبه، سويا، کلزا، آفتابگردان، محصولات باغي و دامي از جمله مهم‌ترين محصولات توليدي اين استان هستند. اين تنوع، فرصت‌هاي متعددي را براي صادرات و تبادل تجاري با کشورهاي مختلف فراهم مي‌کند. همجواري با درياي خزر و کشورهاي حاشيه آن، دسترسي به بازارهاي منطقه‌اي را تسهيل مي‌کند. همچنين، نزديکي به کشورهاي آسياي ميانه و امکان ترانزيت کالا از طريق اين استان، اهميت گلستان را در ديپلماسي کشاورزي دوچندان مي‌سازد. در اين ميان نبود يا کمبود واحدهاي صنايع تبديلي و تکميلي در زمينه فرآوري محصولات کشاورزي، مانعي براي افزايش ارزش افزوده و صادرات محصولات فرآوري شده است و توسعه را در اين بخش با مشکل مواجه کرده است. از سوي ديگر وجود جاذبه‌هاي طبيعي متنوع، امکان جذب گردشگران داخلي و خارجي را فراهم مي‌کند. توسعه گردشگري کشاورزي در اين استان مي‌تواند زمينه‌هاي تبادل تجربيات و فناوري‌هاي نوين بين‌المللي را فراهم سازد. وجود مراکز تحقيقاتي و آموزشي معتبر در استان، امکان انجام تحقيقات کاربردي و تربيت نيروي انساني متخصص در حوزه کشاورزي را فراهم مي‌سازد. اين مراکز مي‌توانند نقش مهمي در انتقال دانش و فناوري‌هاي نوين به کشورهاي ديگر ايفا کنند. با وجود چنين ظرفيت هايي اما چالش‌هاي پيش روي ديپلماسي کشاورزي در استان گلستان کم نيست و انتظار اين است که با شناسايي و رفع اين چالش ها، امکان توسعه بخش کشاورزي و توسعه اقتصادي استان محقق گردد. کمبود واحدهاي صنايع تبديلي و تکميلي در زمينه فرآوري محصولات کشاورزي، مانعي براي افزايش ارزش افزوده و صادرات محصولات فرآوري شده است و توسعه را در اين بخش با مشکل مواجه کرده است. کمبود زيرساخت‌هاي حمل و نقل، انبارداري و نگهداري محصولات کشاورزي در گلستان، مانعي  براي توسعه صادرات و تبادل تجاري است. عدم شناخت کافي از بازارهاي هدف و ضعف در بازاريابي محصولات کشاورزي، منجر به کاهش سودآوري و رقابت‌پذيري محصولات استان شده است. ناگفته پيداست که رقابت با ساير صادرکنندگان مطرح در منطقه و جهان، نيازمند افزايش کيفيت و کاهش قيمت تمام شده محصولات کشاورزي است.

و اما آنچه در استان گلستان امروز مساله جدي است تغييرات اقليمي و بحران آب است، خشکسالي هاي متوالي و مساله کمبود آب، توليد محصولات کشاورزي را تحت تاثير قرار داده و در آينده اي نزديک، امنيت غذايي را به خطر مي اندازد.

و اما براي توسعه ديپلماسي کشاورزي در استان گلستان چه مي توان کرد؟

واقعيت اين است که در اولين گام بايد براي توسعه زيرساخت‌هاي کشاورزي استان تلاش کنيم،  سرمايه‌گذاري در توسعه زيرساخت‌هاي حمل و نقل، انبارداري و نگهداري محصولات کشاورزي، قطعا به تسهيل صادرات و کاهش ضايعات کمک  مي کند.

انجام تحقيقات بازار، شناسايي بازارهاي هدف، شرکت در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي و استفاده از ابزارهاي نوين بازاريابي، مي‌تواند به افزايش صادرات محصولات کشاورزي استان کمک کند. رايزني با کشورهاي هدف براي رفع موانع تعرفه‌اي و غيرتعرفه‌اي، مي‌تواند صادرات محصولات کشاورزي را تسهيل کند. استفاده از فناوري‌هاي نوين، بهبود روش‌هاي توليد و مديريت و کاهش هزينه‌هاي نهاده‌ها، مي‌تواند به ارتقاي کيفيت و کاهش قيمت تمام شده محصولات کشاورزي استان کمک کند. در هر حال ديپلماسي کشاورزي نقش حياتي در توسعه و پيشرفت بخش کشاورزي ايفا مي‌کند...

وجود ديپلماسي کشاورزي به ما کمک مي کند  تا بازارهاي جديدي براي محصولات خود پيدا کنيم اين امر از طريق مذاکرات تجاري، توافق‌نامه‌هاي دوجانبه و چندجانبه، و کاهش موانع تجاري صورت مي‌گيرد. با توسعه روابط ديپلماتيک، مي‌توانيم محصولات متنوع‌تري را صادر کنيم و وابستگي خود را به يک يا چند محصول خاص کاهش دهيم. از همه مهم تر روابط ديپلماتيک قوي مي‌تواند سرمايه‌گذاران خارجي را تشويق کند تا در بخش کشاورزي  سرمايه‌گذاري کنند. اين سرمايه‌گذاري‌ها مي‌توانند به مدرن‌سازي کشاورزي، افزايش بهره‌وري، و توسعه زيرساخت‌ها کمک کنند. گذشته از اينها ديپلماسي کشاورزي مي‌تواند زمينه را براي انتقال فناوري‌هاي نوين کشاورزي از کشورهاي حاشيه درياي خزر به گلستان فراهم کند. اين امر مي‌تواند به بهبود روش‌هاي کشت، افزايش توليد، و کاهش ضايعات در استان کمک کند. حتي مي توانيم تبادلات علمي و پروژه‌هاي تحقيقاتي مشترک داشته باشيم. همکاري‌هاي ديپلماتيک مي‌تواند به انجام پروژه‌هاي تحقيقاتي مشترک در زمينه‌هاي مختلف کشاورزي، مانند اصلاح نژاد، مديريت منابع آب، و کنترل آفات و بيماري‌ها کمک کند. ديپلماسي کشاورزي مي‌تواند به ما کمک کند تا در زمينه مديريت منابع آب و خاک با کشورهاي حوزه درياي خزر همکاري کنيم. اين همکاري مي‌تواند به حل مشکلاتي مانند کمبود آب، فرسايش خاک، و آلودگي محيط زيست که در استان تبديل به مشکلات جدي شده کمک کند.

ديپلماسي مي‌تواند به کشورها کمک کند تا در زمينه مقابله با تغييرات آب و هوايي و کاهش اثرات منفي آن بر کشاورزي با يکديگر همکاري کنند. اين همکاري مي‌تواند شامل تبادل اطلاعات، توسعه روش‌هاي سازگاري، و اجراي پروژه‌هاي مشترک باشد. به طور خلاصه، ديپلماسي کشاورزي ابزاري قدرتمند براي توسعه و پيشرفت بخش کشاورزي است که مي‌تواند به ما کمک کند تا به بازارهاي جديد دسترسي پيدا کنيم سرمايه‌گذار خارجي جذب کنيم، همکاري‌هاي علمي و تحقيقاتي را تقويت کنيم، منابع طبيعي را مديريت کنيم و در يک کلام امنيت غذايي خود را تأمين کنيم.