مناسک ماه محرم در شرایط کرونایی


یادداشت |

■  شکور زیرک

ایام ماه محرم و سوگواری امام حسین (ع) فرا رسید.  امام حسین(ع)، شخصیتی که دلدادگان بسیاری دارد و  مسلمانان عالم و بسیاری از آزادیخواهان مجذوب حسین(ع) به عنوان معلم بزرگ اصلاح جویی و آزادیخواهی هستند و بطور طبیعی افراد زیادی از ماهها قبل منتظر چنین ایامی بودند و لحظه شماری می کردند که مراسم سوگواری سالار شهیدان عین سال قبل برگزار کنند. شیوع کرونا در ایران و بسیاری از کشور ها، تغییر و تحولات جدیدی در سبک زندگی و نوع نگاه ایجادکرده است که شاید برخی از تغییرات هنوز بصورت کامل رویت نشده باشند. تحولات نو و تغییر روش زندگی و کسب و کار بواسطه گسترش کرونا یک بحثی است و بحث دیگر نحوه ایجاد توازن و عادت کردن ( و پذیرفتن این تغییرات) با شرایط جدید و در زمان گسترش کروناست. نحوه برگزاری مناسک مذهبی از قبیل نماز جمعه، عید قربان، عید غدیر، حج و ماه محرم و ایام سوگواری امام حسین (ع) از جمله موضوعاتی است که دستخوش تغییرات اساسی شده است؛ به گونه ای که نحوه برگزاری هریک از مناسک مذهبی را به قبل و بعد از شیوع کرونا بایستی تقسیم کرد. شیوع کرونا و ادامه وضعیت قرمز کرونایی در بسیاری از شهر های ایران و مصادف شدن این بیماری با ایام محرم، یکی از موضوعات چالش بر انگیز این روزهاست و در مجموع دو نوع تفکر نسبت به نحوه برگزاری مناسک محرم شگل گرفته است. گروهی از مداحان، منبری ها، وعاظ و هیئتی ها تمایلی ندارند که در شکل و نحوه بر گزاری مراسم محرم نسبت به سال و سالهای گذشته تفاوت و تغییرات ایجاد نمایند. این گروه بر این باوراست عزاداری ماه محرم بایستی با شکوه بر گزار شود و شیوع کرونا نباید هیچ تاثیری در شکل و شمایل سوگواری ایجاد نماید. البته در برخی از مواقع و از سوی برخی از منبری ها و مداحان این گونه القا می شود که شرکت در مراسم سوگواری امام حسین(ع) حتی در شرایط کرونایی ضروری است و اگر اتفاقی هم بیافتد و بواسطه سرایت بیماری کرونا فردی فوت کند، این گونه مردن ارزشمند است. صحبت های آقای روحانی در چند هفته اخیر که به برگزاری باشکوه مراسم  ماه محرم تاکید کرده بود، یکی از عوامل فربه شدن این طیف از مداحان و منبری هاست و این موضع گیری آقای روحانی  در کنار برخی از نظرات وی تعجب بر انگیز است. تفکر دوم و نوع نگرش دیگری نسبت به برگزاری مراسم ماه محرم متولد شده و به نظر  معقول تر است. این طیف که برخی از علما و هیئتی ها را در بر می گیرد، بر این عقیده است که راه و منش امام حسین (ع) تا همیشه تاریخ پابر جا و جاویدان است ولی به جهت رعایت پروتکل های بهداشتی که برگزاری هر گونه تجمع به هر عنوانی (چه مجلس عزا و چه مجلس عروسی و چه دورهمی و نشست های صنفی و خانوادگی) را ممنوع اعلام کرده است؛ بایستی شیوه های نوین و بی خطری را جایگزین مناسک و عزاداری سالهای قبل نمود. شاید طرح"هر خانه یک حسنیه" در همین راستا قابل ارزبابی باشد. کشمکش بین طیف اول و طیف دوم که به نوعی هر دو گروه هیئتی محسبوب می شوند همچنان ادامه دارد ولی در این میان موضع ستاد ملی کرونا نسبت به جانبداری از یک گروه و طرد گروه دیگر اهمیت خاصی دارد. ستاد ملی مبارزه با کرونا به عنوان یک نهاد حاکمیتی متاثر از شیوع کرونا و تازه تاسیس، به خوبی می تواند نقش میانجی را بازی کند و به مجادلات دو گروه پایان دهد. شواهد نشان می دهد که مسئولین بهداشتی با تفکرات طیف اول موافق نیستند و ادامه رفتارهای این گروه را عامل به خطر افتادن سلامتی مردم می دانند و به شکل های مختلف این موضوع را بیان می کنند. در سوی دیگر ماجرا، به نظر می رسد که ستاد ملی کرونا نیز نظرات مقامات بهداشتی را تایید می کند و از آنها حمایت می کند ولی به جهت حساسیتی که برخی از هیئتی ها و نیروهای مذهبی نسبت به بر گزاری مراسم ماه محرم دارند، تلاش می کند با این طیف محافظه کارانه بر خورد کند و  بصورت تدریجی و در یک فرایند گفتگو محور، آنها را مجاب نماید که با روش معقول و مسئولانه طیف دوم، هم جهت باشند.

 

روزنامه نگار