■  مهران قجری

در چند سال اخیر دولت تلاش هدفمندی برای رهایی واحدهای تولیدی که درگیر مشكلات مالی شده اند و احیا و حمایت از آنها در استان گلستان انجام داده است.هر چند این اقدامات در استان موجب ایجاد انگیزه و امیدواری  برای احیای واحدهای راكد و نیمه فعال تولیدی، افزایش سرمایه گذاری و حركت چرخ صنعت و تولید شده است ولی تداوم و تقویت آن نیازمند اندیشیدن تدابیر، رفع مشكلات ، حمایت های بانكی و مالی از واحدها و حذف برخی قوانین و آیین نامه های زاید و دست و پا گیر  است.

در این نوشتار کوتاه موانع توسعه ی صنعت استان گلستان را شناسایی کرده و سپس راهکارهای توسعه ی صنعت در استان را بیان  می کنیم.استان گلستان از مزیتهای فراوانی در بخش کشاورزی، صنعت و معدن برخوردار است که در سایه  ی حمایت و سیاستگذاری صحیح دولت، این مزیتها می توانند واحدهای صنعتی پیشرفته را در ورود به بازارهای بین المللی کمک کنند. استان گلستان برای اینکه جایگاهی مطمئن در صنایع پیشرفته ی روز داشته باشد، باید با استقرار و ایجاد پارک های علم و فناوری ، امکان ایجاد صنایع مرتبط را برای سرمایه گذاران فراهم کند. از جمله این موارد، صنایع مرتبط با بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی و فناوری اطلاعات (IT) است. ایجاد و توسعه صنایع پیشرفته می تواند بستر مناسبی جهت سرمایه گذاری در فناوری های برتر را فراهم کند که به طور مستقیم و غیرمستقیم منجر به پیشرفت صنایع دیگر استان خواهد شد.

بخش صنعت یكی از مهم ترین بخش ها در ایجاد رشد و توسعه ی اقتصادی محسوب می شود، صنعت برای خود و دیگر بخش ها و زیر بخش های اقتصادی از قبیل کشاورزی، آموزش، بهداشت و درمان، حمل و نقل، انرژی، مخابرات، راه و ساختمان و حتی فرهنگ ، راه را هموار می کند تا حدی که بدون یاری صنعت، فعالیت  دیگر بخش ها در دنیای کنونی دشوار و می توان گفت ناشدنی است. افزایش سهم صنعت و تولید محصولات کارخانه ای، افزایش سهم اشتغال در بخش صنعت، صنعتی شدن بخش کشاورزی، افزایش سهم بخش خدمات وسهم اشتغال در این بخش و در نهایت افزایش چشمگیر ارزش افزوده بخش صنعت در تولید ناخالص داخلی در کنار بسیاری از تحولات و تغییرات قابل توجه در عرصه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همگی در زمره  ی شاخص ترین دستاوردهای راهبردی توسعه ی صنعتی تلقی می شود.شاخص های موانع توسعه ی صنعت در استان را می توان این چنین برشمرد: 

همراهی نكردن مراکز قوی مالی از جمله بانكها در حمایت از تولیدکننده، فرار سرمایه از استان، بالا بودن هزینه های کارگری، کمبود انگیزه برای سرمایه گذاری توسط سرمایه گذار خارجی، کمبود امتیازات و مشوق های سرمایه گذاری در استان، کمبود معافیت های مالیاتی، واگذاری تسهیلات به افراد غیر متخصص، مشكلات در پرداخت به موقع  تسهیلات بانكها به صنایع ، نداشتن صلاحیت فنی نیروها، کم بودن کارگران با دانش برای رفع نیازهای مختلف تولید، کمبود مدیریت مطلوب برای واحدهای صنعتی، فرار نیروی کار متخصص از استان، ضعف در دسترسی و ارتقای دانش مدیریت سازمانی، آشنا نبودن صاحبان صنایع با فنون جدید برنامه ریزی تولید و کیفیت.حال ببینیم برای کمک به توسعه ی صنعت در استان چه راهکارهایی وجود دارد که هم کاربردی و هم اجرایی باشد

- در گام نخست از آنجا که تامین منابع مالی بسیار مهم است باید مراکز قوی مالی همچون بانکها از صنعت حمایت کنند.-همچنین باید مشکلات ورود ماشین آلات مدرن و فناوری های پیشرفته به استان مرتفع شود. در گام بعد به هر روش ممکن باید عواملی که باعث خروج سرمایه از استان می شود شناسایی گردد. 

-گام مهم بعد این است که تسهیلات به افراد واجد شرایط و کارآفرین در بخش صنعت واگذار شده و به افرادی اهدا شود که این تسهیلات را در بخش صنعت هزینه کنند نه در بخش های غیر مرتبط.

-واگذار کردن امتیازاتی که باعث ایجاد انگیزه در سرمایه گذاران بخش صنعت در استان شود یکی دیگر از مهم ترین اقدامات اجرایی است.

-در این راستا بسط و توسعه و ایجاد صنایع مادر از اهمیت بسزایی برخوردار است ایجاد صنایع مادر موجب می شود که به تبع آن، صنایع زیر دستی نیز رشد کند.

-همچنین تامین منابع مالی مورد نیاز در طول دوران بهره برداری مهم است زیرا نباید طرحی که به نتیجه نرسیده به حال خود رها شود.

-با توجه به عدم وجود اطلاعات کافی دررابطه با منابع و ذخایر موجود در استان ضرورت دارد که ذخایر و منابع استان گلستان به طور کامل و دقیق شناسایی شود.

-همچنین  ارتقای سطح فرهنگ مدیریت سازمانی در ارتباط با فناوری روز و دست آوردهای جدید فنی، تخصصی محیط کار بسیار مهم است.

-ترغیب و تشویق شرکت های سرمایه گذاری استان به امر سرمایه گذاری در بخش صنعت استان و همچنین رفع کردن مشكل نقدینگی واحدهای صنعتی باید در اولویت قرار گیرد.

-اهدای زمین در شهرک های صنعتی به صورت رایگان و بدون هزینه های آماده سازی و اعطای سند مالكیت و یا ساخت سالن های تولید توسط شرکت شهرک صنعتی و واگذاری آنها به واحدهای تولید به صورت استیجاری به حداقل اجاره نیز می تواند یک اقدام بسیار کمک کننده باشد.

-همچنین ترتیبی اتخاذ شود که  آن قسمت از سود فعالیت های اقتصادی که صرف سرمایه گذاری صنعتی در این مناطق می گردد از پرداخت مالیات معاف باشند. یا اینکه آب و برق مصرفی واحدهای تولیدی این مناطق از نظر شرایط تعرفه با تخفیف محاسبه شود.

-اقدام مهم دیگر می تواند این باشد که برای  مناطق غیر برخوردار تسهیلات ویژه ی ارزی برقرار گردد.

-افزایش پوشش های ضمانتی بانكی و بیمه ای از کالاهای صادراتی صنعتی نیز گام مهم حمایتی بعدی است همچنین دولت با ارایه کمک در زمینه ی  خدمات فنی، تحقیقاتی، تربیت نیروی کار حرفه ای و ترغیب بخش خصوصی به انجام سرمایه گذاری در اینگونه فعالیتها می تواند به اهداف عالی خود که همان گسترش سرمایه گذاری های تولیدی است دست یابد. بدون تردید حمایت بیشتر دولت در ارائه خدمات و امتیازات ویژه به مناطقی مانند استان گلستان که از ویژگی های خاص منطقه ای و شرایط آب و هوایی خوب برخوردار است و اعمال مشوق ها ، كمك های فنی و اعتباری و معافیت های صادراتی برای تولید كنندگان، موانع متعدد توسعه ی صنعتی در استان را از میان برخواهد داشت.