■   غلامرضا خارکوهی

سالهاست که روز 5 آذر به عنوان "روز ملی گرگان" توسط شورای اسلامی شهر تصویب و معرفی شده است. این انتخاب توسط نمایندگان منتخب مردم انجام شده و لابد در چارچوب اختیاراتشان بوده است. همان طور که اعضای شورای شهر سابق گرگان با همین اختیارات، روزی دیگر را برگزیده بودند و با وجود انتقادات بی‌شمار مردم و صاحب نظران ، آن مصوبه سال‌ها پا برجا بود و با هزینه‌های کلان و برنامه‌های زیاد به بزرگداشت آن می‌پرداختند. اینکه کدام نهاد و سازمان برای این انتخاب محق و وظیفه‌مند است: منتخبین مردم در شورای شهر، یا نهاد دولتی شورای فرهنگ عمومی، بحث دیگری است.  

اما بنده به عنوان یک شهروند گرگانی و علاقمند به زادگاهم اعتقاد دارم که انتخاب روز 5 آذر سال 57 به عنوان "روز گرگان" ، انتخاب درستی بوده است. همه کشورها روزی به نام روز ملی یا استقلال دارند که آن را گرامی می‌دارند. معمولا هم این روزها توأم با یک حماسه مردمی مهم و ملموس می‌باشد که همراه با فداکاری در تاریخشان درج شده و برایشان روز مهم و تاثیرگذاری است. حتی روز پیروزی 22 بهمن در ایران با آن که عده زیادی در سرتاسر کشور توسط رژیم پهلوی شهید و مجروح شدند، ولی به عنوان روز ملی کشور ما شناخته می‌شود و هرسال جشن می‌گیرند. روز 5 آذر سال 57 گرگان هم از همین جنس است و شایسته روز ملی گرگان. همانطور که مردمان جوامع مختلف در روز ملی خود به خاطر ازخودگذشتی پدرانشان با اجرای برنامه‌های متنوع آن روز را بزرگ می‌شمارند، شایسته است که در گرگان نیز هر سال چنین شود. دلایل زیادی می‌توان برای انتخاب 5 آذر به عنوان "روز گرگان" برشمرد از جمله:

1ـ این روز بزرگترین رویداد تاریخ گرگان است و مهمتر از آن سراغ نداریم.

2ـ روز 5 آذر سال 57 گرگان، هم جنبه مذهبی و اعتقادی دارد، و هم جنبه ملی و وطنی.

3ـ این واقعه رویدادی شناخته شده و دارای اشتهار گسترده است.

4ـ این روز نمادی از همبستگی و وحدت مردم گرگان در یک روز مهم تاریخی است و بزرگداشت آن موجب افزایش انسجام فرهنگی و اجتماعی مردمان این خطه می شود.

5ـ این رویداد برای مردم گرگان جدید و ملموس است، چون بسیاری از کسانی که در آن روز شرکت داشتند هنوز زنده‌اند و به آن افتخار می‌کنند و مایل به پویایی آن هستند.

6ـ این واقعه از نظر حجم جمعیت بزرگترین است. به طوری که در آن روز طبق اسناد تاریخی بیش از 50 هزار نفر از مردم حضور داشتند.

7ـ اصالت این رویداد متقن است، چون هم مستند است، و هم شفاف و بی ابهام است. خصوصا که بسیاری از شاهدان عینی آن هنوز زنده اند.

8ـ حوزه جغرافیایی واقعه 5 آذر ، خیابان‌های شهر فعلی گرگان بود که از امام زاده عبدالله و فلکه شهدا تا بیمارستان و سایر خیابان‌های شهر امتداد یافت. لذا این واقعه مخصوص شهر گرگان است چون کاملا در این شهر اتفاق افتاده است.

9ـ رویداد 5 آذر سال 57 گرگان رویدادی همگانی و چند قشری بود، به عبارت دیگر مختص قشر خاصی نبود، بلکه همه اقشار و اقوام جامعه گرگان اعم از کاسب، کارمند، دانش آموز، کشاورز، راننده، دانشگاهی، روحانی، زن، مرد، پیر و جوان حضور داشتند. 

10ـ روز 5 آذر سال 57 گرگان تنها رویدادی است که از مجموعه وقایع این شهر در پایتخت ایران ثبت ملی شده است. این روز در تاریخ دوم شهریور سال 1395 در شورای عالی فرهنگ عمومی کشور با حضور رییس جمهور به نام سالروز "قیام مردم گرگان" در تقویم رسمی کشور تصویب و درج شد، و روز 16 آذر همان سال هم مقام معظم رهبری آن را شناسنامه انقلابی مردم گرگان خواند و بر شناساندن آن به جوانان تاکید نمود.

نکته آخر این است که روز 5 آذر ، صرفاً روز عزا و ماتم گرفتن نیست، آن روز یک حماسه ملی در این شهر رُخ داد که دارای ظرفیت زیادی در ابعاد مختلف است و می‌توان با اجرای برنامه‌های متنوع آن را بزرگ داشت.اما از سوی دیگر منظور از این روز صرفاً بزرگداشت یک روز تاریخی نیست. بلکه روز گرگان یک اقدام نمادین است که به بهانه آن ، ظرفیت‌ها، امتیازها و داشته‌های فرهنگی، اقتصادی، مذهبی، عمرانی، اجتماعی، تاریخی، صنعتی، عمرانی، طبیعی، و تولیدی این شهر در قالب برنامه‌های مختلف به منصه ظهور می‌رسد و در معرض دانش و بینش عمومی قرار می‌گیرد. لازم نیست حتما این برنامه‌ها در یک روز بطور فشرده انجام شود، بلکه می‌توان به مدت یک هفته به اجرای آنها پرداخت. حتی می‌شود برخی از برنامه را در محلات شهر با مشارکت مردم اجرا نمود.