به بهانه روز شعر و ادب پارسی فردوسی ، اسطوره جاوید


شعر و ادب |

■  ایرج رمضانی

 

 

بسي رنج بردم در اين سال سي

عجم زنده کردم بدين پارسي

پي افکندم از نظم کاخي بلند

که از باد و باران نيابد گزند

هرسال با فرارسیدن ۲۷ شهریور، که به مناسبت درگذشت استاد شهریار، به نام روز شعر و ادب پارسی نامگذاری شده است، بیشتر  ایرانیان نام و یاد فردوسی بزرگ، ستاره بي همتا و بی بدیل شعر و خرد پارسي و بزرگترين حماسه سراي دنیا و نیز کم لطفی که در حق وی شده است، بر خاطرشان می گذرد، آفتاب درخشانی که نظیر آن را در گذشته که خیر ؛ شاید آینده تاریخ ادبیات ایران هم  به خود نبیند.ابوالقاسم فردوسی، شاعر پرآوازه و نامدار قرن چهارم که در یکی از روستا‌های خراسان  در سال 319 خورشیدی به دنیا آمد و در سال 399 در هشتاد سالگی از دنیا رفت.اینکه چرا فردوسی بزرگ اینقدر مورد کم لطفی واقع شده که حتی به اندازه  نامگذاری یک روز در تقویم این سرزمین جایی ندارد، مایه شگفتی و البته شرمساری است .در باب این شخصیت ستودنی و غبطه برانگیز آن قدر حرف های زیادی هست که به جرات می توان گفت هیچگاه نمی توان حق مطلب را در حق این حکیم فرزانه ادا کرد.برتلس خاورشناس بزرگ روس، چه نیک گفت : " مادام که در جهان مفهوم ایرانی وجود خواهد داشت، نام پرافتخار این شاعر بزرگ هم، که تمام عشق سوزان قلب خود را به وطن خویش وقف کرده بود، جاوید خواهد ماند. فردوسی، شاهنامه را با خون دل نوشت و به این قیمت، خریدار محبت و احترام ملت ایران به خود گردید."اما سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار از شعرای مشهور و اهل ادب که در تاریخ 11 دی 1285 در تبریز به دنیا آمد و اشعار زیبایی را به زبان فارسی سروده است. شهریار به جز اشعار فارسی ، به درخواست مادرش اشعار ترکی را هم سروده و شاهکار آن، خلق " حیدربابا " بین سال های 1329 تا 1330 است.استاد شهریار در جای خود بسیار مورد احترام است و بدون تردید نظیر دیگر شعرای آسمان ادب، از سرمایه های بزرگ این آب و خاک است، اما اگر از روی عدل و انصاف بنگریم به جرات می توان گفت؛ در تاریخ شعر و ادب پارسی هیچکدام مانند فردوسی بزرگ مستحق نامگذاری برای شعر و ادب پارسی نیست.این سخن نه از جهت ملی گرایی و شخصیت پرستی ، بلکه از این باب که فردوسی بر گردن یکایک مردم این سرزمین حق بزرگی دارد که به هیچ روی ادا نمی شود .نگاهی به نامگذاری روز شعر و ادب پارسی از سوی علی‌اصغر شعردوست سیاستمدار و نماینده مردم تبریز در مجلس ششم  شورای اسلامی و نیز همشهری استاد شهریار و پیشنهاد دهنده سالروز خاموشی این شاعر گرانمایه به عنوان روز شعر و ادب پارسی ، که بعدها در مقابل واکنش های منتقدانش به انکار آن پرداخت، ابهامی برای مخاطب باقی نمی گذاردکه صرفا یک نفوذ سیاسی و یک حس ناسیونالیستی باعث این کوتاهی و کم لطفی در حق حکیم بزرگ حماسه سرای جهان شده است.هنگامی به عمق جفایی که در حق فردوسی شده است پی می برید که بدانید عموم صاحب نظران حوزه ادب فارسی اعتقاد دارند که مهمترین اثر استاد شهریار مجموعه شعر "حیدر بابا" است که به زبان ترکی سروده شده است.آیا جفای ما به فردوسی در عصر حاضر بیشتر از جفای سلطان محمود غزنوی در زمان حیات شاعر نیست.واضح و مبرهن است که ذکر هر دلیل و برهانی برای این موضوع بیشتر توجیه است تا یک استدلال منطقی .به راستی  مردم این سرزمین هم خود فردوسی، که اسطوره ی وطن پرستی تمام عیار ایرانی است  و هم شصت هزار بيت شاهنامه را که شناسنامه این کهن دیار است ، را از یاد نخواهند برد. فردوسی در تقویم ما جایی ندارد اما در دل و جان هر ایرانی جاوید و ماندگار است.

■ کارشناس رسانه