گفتگو:سید حسین حسینی نژاد

وجیهه ابراهیمی‌نژاد شاعر اهل گنبدکاووس و عضو هیات موسس انجمن ادبی حافظ در این شهرستان، نبود مرکز پخش و همکاری نکردن موسسات توزیع کتاب با ناشران گلستان را از مهمترین مشکلات در معرفی شعر و شاعران این استان می‌داند.وجیهه ابراهیمی‌نژاد بانوی شاعر اهل شهرستان گنبدکاووس و مدیر انتشارات امرتات و عضو هیات موسس انجمن ادبی حافظ در این شهرستان است. از وی که از سال 1377 شروع به فعالیت در عرصه شعر و ادب کرده، تاکنون دو مجموعه شعر با عناوین بر مدار تو که می‌چرخم و طعم آسمان، لهجه خاک روانه بازار نشر شده است. با این شاعر جوان گنبدی که عناوین متعدد استانی و کشوری را نیز در جشنواره‌های شعر کسب کرده است، درباره وضعیت شعر در شهرستان گنبدکاووس و شرق استان گلستان، چندفرهنگی بودن استان، آینده شعر گلستان و همچنین کم و کیف فعالیت انتشارات امرتات به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه از نظر مخاطبان می‌گذرد.

■ تا به امروز از شما دو عنوان کتاب شعر روانه بازار نشر شده است. کمی درباره این آثار توضیح می‌دهید؟

بر مدار تو که می‌چرخم مجموعه‌ای از شعرهای کوتاه من از سال ۷۸ تا ۹۱ است که در 59 صفحه توسط انتشارات امرتات چاپ رسیده است. کتاب طعم آسمان، لهجه خاک هم مجموعه شعرهای آیینی و اجتماعی من است که توسط حوزه هنری استان گلستان و به‌ همت انتشارات نقش در شهر قم در 48 صفحه روانه بازار نشر شد که این اثر توسط اجلاسیه چهار هزارشهید استان گلستان به چاپ دوم رسید.

■ ازجایگاه شعرو فعالیت‌های انجمن‌های ادبی در شهرستان گنبدکاووس و نیز در شرق استان گلستان برایمان بگوئید؟

تقریباً اوایل  دهه 70 نخستین انجمن شعر در گنبدکاووس با عنوان حافظ افتتاح شد و بعد از آن شاید بشود گفت انجمن پیام نور است که به ‌عنوان بهترین انجمن‌های شهرستان بودند که فعالیت‌های خوبی داشتند؛ اما از اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ انجمن‌ها رونق سابق را نداشتند و متاسفانه با اینکه گنبدکاووس و شرق گلستان در زمینه شعر و ادبیات همیشه در استان و حتی در کشور حرف‌های زیادی برای گفتن داشت و خیلی از مقام‌های کشوری را دریافت می‌کرد اما کم فروغ شدند. به باور من این شهرستان در طول حدود ۴۰ سال گذشته شاعران خوبی را پرورش داده که آثار ادبی خوبی را تولید و عرضه کرده‌اند که می‌توانم به افرادی چون اسماعیل جاجرمی، مسلم فدایی، مهدی جلیلی، حمید عرب عامری، محسن حیدریان فرد، محمد حسن‌زاده، مینا سراوانی، محمد نجفی، بهمن نشاطی، ندا جلالی و ... اشاره کنم؛ اما به خاطر عدم حمایت‌ها و نداشتن بودجه و کم توجهی مسئولان و شاید هم مقداری کم‌کاری نسل جوان این انجمن‌ها کیفیت خود را از دست دادند.

■ شما در کنار شاعری، مدیریت انتشارات امرتات را هم بر عهده دارید. لطفا درباره وضعیت نشر و حمایت‌های خود در انتشار آثار شاعران منطقه خود و استان گلستان بفرمایید.

انتشارات امرتات را در سال ۸۸ به اتفاق همسرم (محسن حیدریان‌فرد) افتتاح کردیم. یکی از بزرگترین معضلات شاعران جوان منطقه بالاخص در شرق گلستان موضوع چاپ و نشر کتاب بود و همیشه سعی کرده‌ایم تا به این عزیزان در چاپ و انتشار آثار خود کمک کنیم. البته با توجه به اوضاع نابسامان بازار کتاب و بالا رفتن قیمت کاغذ و ملزومات چاپ در طول سالهای گذشته که باعث  بالا رفتن قیمت تمام شده کتاب شده است؛ ما نیز همچون ناشران دیگر در کشور برای چاپ و انتشار کتاب مشکلاتی را داشتیم. بزرگترین مشکلی که ما در طول سال‌های گذشته و حتی امروز با آن دست به گریبان بوده و هستیم، نبود مرکز پخش و  عدم همکاری پخش‌کننده‌های کتاب با ناشران استان‌ها بوده است، به‌طور کلی ناشران در استان گلستان بیشتر اقدام به دریافت مجوز چاپ کتاب با هزینه نویسنده می‌کنند و کتاب‌های چاپ شده را به نویسنده تحویل می‌دهند و از این راه کسب درآمد دارند، درحالی‌که ناشران باید تولیدکننده کتاب باشند و همانطور که از نامشان پیداست، کتاب را منتشر و در کشور پخش کنند؛ اما این کار بدون وجود عاملان توزیع و فروش غیرممکن است. در استان گلستان هم تا به امروز هیچ تلاشی برای بهبود بخشیدن به این اوضاع از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی رخ نداده است و این امر باعث به وجود آمدن ناشرانی شده است که تنها به چاپ کتاب اکتفا می‌کنند و چاره‌ای جز این هم ندارند، شاید برای به وجود آمدن ناشرانی فعال تر نیاز به اقدامی ملی برای حمایت از ناشران کوچک وجود دارد. در مجموع من و همسرم با دغدغه‌های فرهنگی که از دوران دانشگاه در ذهنمان به وجود آمده بود، انتشارات امرتات را افتتاح کردیم و تمام تلاشمان این بود که به نویسندگان در شرق استان گلستان برای چاپ و نشر کتاب‌هایشان کمک کنیم. در طول سال‌های گذشته برنامه‌های خاصی را برای چاپ و انتشار آثار نویسندگان منطقه در نظر داشتیم؛ از جمله فعالیت‌هایی که برای رفع مشکلات در راه توزیع کتاب انجام دادیم افتتاح سایت فروش کتاب بود. چندی پیش سایت انتشارات را راه‌اندازی کردیم و در تلاش هستیم تا به این طرق کتاب نویسندگان استان را در کشور معرفی کرده و از شاعران و نویسندگان خوب استان حمایت کنیم. این حمایت فقط کلامی نیست بلکه تلاش می‌کنیم به صورت واقعی با سرمایه گذاری و چاپ و انتشار آثار با کیفیت نویسندگان خوب استانمان به آنها کمک کنیم و این عزیزان را به جامعه ادبی کشور معرفی کنیم. یکی از کتاب‌هایی که با سرمایه‌گذاری و حمایت انتشارات امرتات به چاپ رسید، کتاب نشدن‌ها از شاعر خوب و جوانان استان آقای علی‌اکبر آغاسیان بود. البته بیشترین تمرکز ما در انتشارات امرتات بر روی کتاب‌های ادبی و فروش آن در کل کشور متمرکز شده است. از دیگر اقداماتی که در حال برنامه‌ریزی آن هستیم و به‌زودی به مرحله اجرا درخواهیم آورد، تولید کتاب‌های الکترونیکی از آثار نویسندگان استان گلستان خواهد بود و با توجه به گسترش استفاده از اینترنت و گوشی‌های هوشمند باور داریم که مسیر انتشار آثار نویسندگان استان گلستان برای بیشتر دیده شدن باید به سمت الکترونیکی شدن حرکت کرده و اقدامات بهتری در این راه انجام شود. البته تولید و فروش کتاب‌های الکترونیکی نیاز به بسترهای مناسبی دارد که ما در انتشارات امرتات در تلاش هستیم تا در تعهد به توان خود این بسترها را فراهم کرده و آثار تولید شده را هم به شکل چاپی و هم به شکل الکترونیک منتشر کنیم. البته بی‌شک حمایت ارگان‌های دولتی همچون اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در راه انتشار هر چه بهتر آثار ادبی نویسندگان استان را نیاز داریم و مطمئنا اگر در این مسیر عزمی جدی وجود داشته باشد، می‌تواند باعث رونق در بازار کتاب و بالا رفتن سرانه مطالعه در کشور شده و نویسندگان جوان را به عموم علاقه‌مندان معرفی کند.