نقش آب و چشمه سارها در ساخت و ساز غیرمجاز


گزارش |

بافت تاریخی و ارزشمند روستای زیارت گرگان روز به روز و با رشد سریع ساختمان‌های بلند مرتبه به تخریب و نابودی نزدیک می‌شود که در این بین برخی کارشناسان معتقدند یافتن منشا چگونگی واگذاری آب برای خانه‌های غیرمجاز و جلوگیری از این کار غیرقانونی می‌تواند مشکل ساخت و ساز بی رویه این روستای کوهستانی را حل کند. به گزارش ایرنا، تخریب و دست‌اندازی به منابع طبیعی روستای زیارت گرگان و استمرار ساخت و ساز غیرمجاز در این سکونتگاه تاریخی، اثرات مخرب زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی زیادی را در پی داشته تا جایی که موضوع مدیریت جامع زیارت و مباحث پیرامونی آن به‌صورت فرا استانی و ملی توسط دستگاه‌ها و نهادهای مختلف در دستور کار قرار گرفته است. بیش  از ۲ دهه است که روستای زیارت گرفتار چالش های مختلفی همچون دست اندازی به اراضی ملی، شکار وحوش، تغییر کاربری اراضی زراعی، تجاوز به حریم و بستر رودخانه و کوه خواری است و در این مدت جلسات و مذاکرات متعددی در سطوح شهرستانی، استانی و ملی برگزار شده و دستگاه های نظارتی و حاکمیتی بسیاری از جمله بازرسی قوه قضاییه و دفتر مقام معظم رهبری به آن ورود پیدا کردند تا تخریب و دست اندازی در این منطقه را کاهش داده و مدیریت کنند. راهکارهای بازدارنده بسیاری مانند گذاشتن ایست و بازرسی برای محدود کردن ورود مصالح ساختمانی و ساخت و ساز، تخریب بناهای غیرمجاز و رفع تصرف از اراضی دولتی تصرف شده برای کاهش این تخلفات پیش بینی شد اما با همه این موانع، روند تخریب طبیعت و محیط زیست زیارت گرگان متوقف نگردید. یکی از مسائل قابل توجه روستای کوهستانی زیارت، تامین زیرساخت های خدماتی مانند برق و آب و حتی گاز روستا است. تعدادی از واحد های مسکونی روستا که در هسته قدیمی قرار دارند دارای انشعابات آب، برق و تلفن هستند اما دیگر واحد های پیرامون هسته قدیمی روستا که در خارج از بافت قرار دارند از راه های دیگر مانند کشیدن سیم برق و لوله کشی آب از خانه های مجاور برق و آب ساختمان خود را تامین کرده اند  که در این بین نحوه تامین این امکانات برای ساختمان هایی که کیلومترهای از مرکز روستا دور هستند به معمایی بزرگ تبدیل شده است. سئوال بزرگی که در ابتدا به ذهن هر رهگذری می رسد این است که ساخت وساز سدها در فواصل بسیار دور از روستا چگونه انجام شده و چگونه این افراد آپارتمان های چند طبقه را کیلومترها دور از روستا احداث کرده اند؟ بنا به اظهارات یکی از اهالی، چند نفر در زیارت شغلشان ساخت آپارتمان برای شهری ها و خوش نشین ها است و در ازای دریافت مبالغی بعنوان پیمانکار مشغول ساخت و ساز آپارتمان برای غیربومی ها می شوند. این افراد با انتقال ژنراتورهای بزرگ نسبت به تامین برق مورد نیاز ساخت و ساز اقدام می کنند و برای تامین آب نیز علاوه بر استفاده از تانکرهای بزرگ، از چشمه سارهای اطراف لوله کشی کرده یا از افرادی که آب دار هستند انشعاب می‌خرند. آب دارها کسانی هستند که از گذشته های دور با ایجاد مخازن فلزی در محل سرچشمه های بزرگ منطقه، آب آن را برای مصارف مختلف به صورت روزانه یا ماهیانه می فروشند؛ هر آب دار  به ۱۰ تا ۵۰ واحد مسکونی آب می فروشد. امین عموزاد مدیر امور منابع آب گرگان اظهارداشت: در سال جاری و با حکم قضایی ۶ چشمه منطقه از دست آب دارها و افرادی که بصورت غیرمجاز آب استحصال می کنند خارج شده و لوله کشی های غیر مجاز جمع آوری گردید. وی معتقد است در صورت اینکه استفاده از منابع آب روستای زیارت ساماندهی شود مشکلات مربوط به ساخت و ساز غیر مجاز نیز تمام خواهد شد. یکی دیگر از کارشناسان حوزه آب نیز که تمایلی به ذکر نامش نداشت درخصوص مباحث حوزه آب روستای زیارت گفت: چگونگی تامین آب حدود ۴ هزار واحد مسکونی این روستا شبیه معما است. وی افزود: چشمه های دائمی زیارت در حدود صد حلقه چشمه را شامل می شود که بیش از ۵۰۰ لیتر بر ثانیه دبی متوسط قابل استحصال و جاری دارد و بر همین اساس در مواقع پرآبی و نیز آب ناشی از چشمه های موقت، حجم آب جوشان از مناطق پیرامونی زیارت به حدود یک متر مکعب نیز می رسد. مسئول امور مشترکین اداره کل آب و فاضلاب گلستان اظهارداشت: با توجه به اینکه آب شرب روستای زیارت از طریق دهیاری و شورا به طور مستقل و از طریق چشمه های منطقه تامین می شود اطلاعاتی درخصوص تعداد مشترکین این روستا وجود ندارد. حسن مخدوم به مذاکرات این اداره کل با دهیاری و شورای زیارت خبر داد و گفت: با وجود برگزاری چند جلسه، تاکنون هیچ آماری به این اداره کل ارئه نشده و همچنان تعداد مشترکین و میزان مصرف ماهانه آنها مبهم است.فرماندار گرگان در خصوص تعداد مشترکان و میزان آب مصرف شده در روستای زیارت گفت: اطلاعاتی در این خصوص وجود ندارد و دهیاری روستای زیارت باید پاسخگوی تعداد مشترکین و مصرف آب این روستا باشد. دهیار روستای زیارت گرگان هم از پاسخ دادن خودداری کرد. برخی بومیان روستای زیارت گرگان معتقدند که به سبب آنکه تعدادی از مدیران استان در این روستا ویلا دارند و آب شرب مورد نیاز آنها نیز از همین راه ها تامین می شود تلاش برای یافتن دلایل چگونگی تامین آب مورد نیاز ساخت و ساز غیرمجاز این روستا به نتیجه نخواهد رسید. بنا به آمار اداره امور اراضی گلستان، در روستای زیارت بیش از ۱۵۰۰ واحد غیرمجاز ساخته شده که مجوز کمیسیون ماده یک تبصره یک جهاد کشاورزی را ندارند و ساخت آنها مربوط به قبل از دهه ۷۰ شمسی است.