گفتگوی لطیف ایزدی  با ملا امینی فر کارشناس موسیقی سنتی ترکمن

 در بین عاشقان موسیقی سنتی ترکمنی شاید کسی نباشد که حاج ملا امینی فر معروف به ملا کبابی را نشناسد. مغازه وی در قلب شهر آق قلا قرار دارد و محل آمد و شد و حضور سبز هنرمندان ترکمن صحراست. ملا کبابی  را بخاطر تسلط و آگاهی از ظرائف و پیشینه موسیقی سنتی ترکمن می توان کارشناس در این زمینه به حساب آورد.به مناسبت رحلت خلیفه رحیم خیوه لی گفتگویی با وی انجام دادیم که درپی می آید:

■ بفرمایید با رحیم خیوه لی از چه سالهایی رابطه دوستی و آشنایی دارید؟ با سلام و عرض ادب . من تقریبا از سال 59-60 با خلیفه رحیم خیوه لی آشنایی و رابطه دوستی دارم .

■ رحیم خیوه لی چه خدمتی به موسیقی ترکمنی کرد؟استاد رحیم خیوه لی خدمات ارزنده ای به موسیقی ترکمنی کردند . حضور در عروسی ها و جشنواره ها ی موسیقی سنتی در تهران و دیگر شهرها به مناسبتهای مختلفی مانند دهه فجر و هفته دفاع مقدس...

ازجمله شاگردان زیادی را در موسیقی ترکمن تربیت کردند مانند : خواننده برجسته رحیم آتا - مرحوم سراج الدین اودک -مرحوم ابوبکر گری -عبدلله مصطفایی -عبدالوهاب اودک و فرزند برومندش مأنه گری در کمانچه و دوتار خوب کار کردند و خیلی های دیگه -الان حضور ذهن ندارم .

■ از ویژگی های هنری رحیم خیوه لی و سبک اجرایش صحبت کنید ؟از ویژگیهای سبک خلیفه رحیم. میتوان سبک یموت-گوکلان و. آخال- تکه میتوان نام برد. و اگر ضرورت میشد در سبکهای دیگر مثل سبک دامنه هم کار میکردند .  و از باخشیهای صاحب نام مانند ساخی جبار -اورازگلدی - حانگلدی آنامراد. و مأنه غارایف بیشتر میخواندند . ود در سبک  یموت-گوکلان خصوصا در شاخه اترک و گرگان از هنرمند نامدار دوردی طریک بیشتر میخواندند. چون شاگرد استاد. دوردی طریک میباشد و از استادان اولیه ایشان میتوان خالیپا آنا اراز گری و دأدجان زبرجد را هم میتوان نام برد.

■ مغازه شما محل آمد و شد هنرمندان می باشد آیا رحیم خیوه لی هم به دکان شما می آمد؟ بله استاد رحیم خیوه لی  وقتی گذرش به شهر آق قلا می افتاد سری به من میزدند . زیاد میامدند. گاهی هم منزل حاج بهمن سقر با هنرمندان دیگرنشست و برخاست داشتیم.

■ فقدان رحیم خیوه لی چه آسیبی به موسیقی سنتی ترکمن وارد کرد ؟ فقدان رحیم خیوه لی. معلوم است که به موسیقی ما لطمه میزند . مگر ما در ترکمن صحرا چند نفرمثل خالیپا رحیم خیوه لی داریم. به انگشتان یکدست ما هم نمیرسد . باغشی رحیم خدمت زیادی به هنر موسیقی کردند . شاگردان زیادی از او تقلید میکردند.

■ مهمترین دغدغه هنرمندانی چون رحیم خیوه لی در هنر موسیقی چه بود؟ مهمترین دغدغه باغشی رحیم خیولی. تخصیص امکانات از طرف دولت و بیمه کردن باغشیها و اهل هنر موسیقی و افتتاح کلاسهای آموزش موسیقی بطوریکه با شهریه کم بتوانند از علاقمندان ثبت نام کنند . این امر هم با همکاری و حمایت اداره ارشاد میسر میگردد. اهمیت صدا و سیما به موسیقی سنتی. و پخش کامل سازها و اوازهای ترکمنی که جوانان را به فرا گرفتن تحریک میکند.

■ مهمترین مشکلات هنرمندانی چون رحیم خیوه لی در زندگی چه بود ؟از مهمترین مشکلات هنرمندانی مثل بخشی رحیم خیوه لی داشتن حقوق مانند کشور ترکمنستان . چون اینطور هنرمندان در فصل پاییز و زمستان هیچ درآمدی ندارند و بیکار میمانند .و همیشه آرزو داشت دولت کلاسی برای موسیقی سنتی دایر میکرد.تا در فصل بیکاری مشغول و مایه دلگرمیشان باشند.

■ چه خاطره ای از استاد خیوه لی دارید؟ با استاد رحیم خاطرات زیادی دارم. از اوایل انقلاب با ایشان افتخار آشنایی دارم -چون حسین محمد دوگونچی در همسایگی ما به بخشی رحیم خیلی ارادت داشتند و در ترقی ایشان زحمات زیادی کشیدند.اوقاتی که در عروسی ها برنامه داشتند بیشتر باهم  بودم .

■ سخن آخر؟خدا رحمتش کند -بهشت برین جایگاهش باشد. او ازجمله ذاکرین بود. اورا در اواخر عمرش درخانه پیری شاهد بودم که دست بیعت