■ لطفا درباره دلایل اینکه شما علاقمند شدید بر روی موضوع  مسیر های پیاده روی کار کنید برای مخاطبان ما توضیح  دهید ؟

یکی از موضوعات قابل بررسی در محیط زیست گلستان ، مسیر های پیاده روی در راههای طبیعی استان است ، این مسیرها به دلیل توسعه نیافتگی و لگد کوبی و گردشگری گردشگران به صورت خود جوش شکل گرفته است و تقریبا مردم بصورت طبیعی از آن استفاده می کنند . البته به صورت کلان تر اگر بخواهیم طرح بحث کنیم باید بگویم  محیط زیست و منابع طبیعی از موضوعات مهم و حایز اهمیت است  و کشورها بنا به اولویتهای مختلف به آن نگاه می کنند اما به باور من آگاهی مردم و افزایش حساسیت آنها نسبت به این موضوع است که می تواند بسیار کمک کننده باشد ،  اما یکی از مشکلاتی که باید به آن اشاره کنم این است که ما باید تلاش کنیم فرهنگ حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی را گسترش دهیم ،زیرا وقتی مردم آگاه تر باشند کم کم احساس  مسوولیت بیشتری  می کنند و  آنگاه خودشان یکی از حافظان منابع طبیعی  می شوند ، در این رابطه  یکی از کارهای خوبی که انجام شده است ،راه اندازی خانه طبیعت گرگان است که با پیشنهاد دانشگاه علوم کشاورزی  و همکاری شهرداری انجام شد ه است .

■درباره خانه طبیعت گرگان و برنامه های آن توضیح دهید؟

 در رابطه با خانه طبیعت هم باید بگویم بر اساس پیشنهاد دانشگاه در آبان 1396 تفاهم نامه ای بمدت سه سال برای ترویج و حفظ و استفاده عقلانی انسان از طبیعت در جهت فرهنگ سازی وآموزش شهروندی در جهت توسعه پایدار است تا شهروندان همراه یکدیگر در این راه گام بردارند تا برای نسل های آتی نیز منابع طبیعی حفظ شود از جمله این برنامه راه اندازی موزه تنوع زیستی را در درون خانه طبیعت راه اندازی کردیم  که هم از سوی دانشگاه و هم از سوی مردم همراهی شد و در کنار این جشنواره ها، تورها ،نشستها و... درباره محیط زیست و اهمیت آن برگزار کرده ایم با سازمانهای مردم نهاد همکاری کردیم تا با هم کارها را پیش ببریم بازدید مدارس و مهد کودک ها نیز در برنامه ما بوده است و استقبال خوبی نیز انجام  شده است و گاه حتی سه شیفت در یک روز از خانه طبیعت دیدار داشته اند که جای خوشوقتی دارد .البته در شرایط فعلی کرونا امکان آن برنامه ها نیست بنابر این در اینستاگرام با صفحه ای بنام خانه طبیعت گرگان  فعالیت می کنیم .

■ لطفا درباره مسیرهای گردشگری توضیح بیشتری بدهید؟

با توجه به اهمیتی که این مناطق دارد موضوعات و پایان نامه هایی را تعریف کردیم اولین پایان نامه ای در کارشناسی ارشد  را که با توجه به مسیرهای پیاده روی و با توجه به تجربه علمی خودم در استرالیا ،  بوسیله خانم پریسا رفیعانی  انجام شد  که شناسایی و طبقه بندی مسیرهای زیارت بود، زیرا  ما میدانیم زیارت علاقمندان زیادی دارد و حجم قابل توجهی از گردشگران همواره به آن سو می روند بنابر این تلاش شد این مسیرها شناخته شود  و انها را بر اساس شاخص ها دسته بندی و طبقه بندی کردیم. در این رساله ازکمک تعداد بسیاری از کوهنوردان بهره بردیم  و بر اساس شاخص های علمی و استفاده از فناوری های مختلف  کار انجام شد ، رساله  ی دیگری نیز خانم  سپیده سعیدی بعنوان رساله ی کارشناسی ارشد  انجام دادند  در این رساله تمامی مناطق پیاده روی را بر اساس  شاخص های زیبا شناختی مورد ارزیابی قرار دادیم ، این پژوهش با استفاده از عکس و نرم افزارهای دیگر انجام شد، رساله دیگر ی را خانم زهرا مقدسی انجام داد  و در آن مسیرهای پیاده روی بر اساس شاخص های توسعه مورد بررسی قرار گرفت .و اثرات لگد کوبی بر روی کیفیت خاک  هم در رساله ای دیگر توسط خانم زهره حلاجی  انجام شد . دو پایان نامه دیگر نیز در دست انجام است که بدنبال کار بر روی خاک و گیاهان هستیم تا به دستورالعملی برای بهره بری از مسیرهای پیاده روی ها بپردازیم و بدنبال ارائه سیستمی توصیه گر هستیم تا گردشگران با توجه به سلامتی و تواناییها یشان  راهشان را انتخاب نماید .در نهایت این سیستم به آنها مشورت خواهد داد.

■ چرا مطالعه بر روی این مسیرها اهمیت دارد؟

باید توضیح کوتاهی در رابطه با اهمیت و ضرورت این مساله بدهیم  ؛ما میدانیم با تغییر شیوه ی زندگی مردم و سبک زندگی ،  تعداد تفرجگران در مناطق طبیعی نیز رو به افزایش گذاشته است پیاده روی نیز در اماکن جنگلی رو به افزایش است ،این مسیرها امکان استفاده از زیبایی های طبیعی ، ژئوفور مولوژی و جانوران را می تواند ایجاد نماید در کنار اینها موجب سلامت ذهن و جسم افراد خواهد شد که در نهایت سبب بهبود زندگی  شهروندان  می شود بنابر این اگر این مسیرها به درستی در اختیار بازدید کنندگان قرار نگیرند می تواند صدمات جبران ناپذیری را دنبال داشته باشد . امروزه کشورهای توسعه یافته برای آنکه بتوانند حضور پراکنده و کنترل نشده گردشگران را مدیریت نمایند اقدام به ساماندهی مسیرهای پیاده روی می کنند . چگونه؟ از طریق طراحی ،توسعه و طبقه بندی مسیرها و ارائه اطلاعات در قالب نقشه و سیستمهای توصیه گر تا بتوانند موقعیت بهتری را بوجود بیاورند تا در کنار آن بتوانند ارزیابی بهتری از لگد کوبی ها داشته باشند .بنابر این معرفی مسیرها به شکل مدیریت نشده می تواند آسیب رسان باشد . به این خاطر نیاز به مطالعه جدی در این باره  است ، شکسته شدن شاخه ها ، چیدن میوه های جنگلی که غذای حیوانات  است و یا ریختن زباله ها و یا حتی آتش سوزی که از عوامل تخریب محیط زیست محسوب می شوند  از اهمیت بالایی برخوردار است .

 در پژوهشی که درباره تاثیر لگد کوبی بر روی خاک در منطقه زیارت انجام شد سه مسیر با تراکم انبوه ، متوسط و کم شناسایی شد  و مسیرهای شاهد هم انتخاب شدند و کیفیت خاک مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت معلوم شد با توجه به توپوگرافی منطقه و شیب منطقه که بسیار نقش مهمی دارد - معلوم شد علاوه بر لگدکوبی عوامل محیطی نیز موثر هستند و این مطلب بدین معناست که مسیرها در مکانهای مناسبی توسعه پیدا نکرده اند و نکته بعدی اینکه  این مسیرها باید بر اساس اصول علمی توسعه پیدا کنند که در مورد پا کوبهای زیارت این اتفاق نیفتاده است و مردم ،آنها را ناخواسته شکل داده اند .عامل مهم دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد و ما به دلایل فنی نتوانستیم آن را به انجام برسانیم عامل فرسایش خاک است که اصل بسیار مهمی است و باید به انجام برسد زیرا عامل فرسایش  هم شاخص مهمی است. باید در اینجا اشاره کنم که ما میدانیم لگد کوبی باعث فرسایش خاک می شود و در دراز مدت آب نفوذ خود را از دست می دهد و اندک اندک روان آب جاری می شود .البته در مورد فرسایش خاک در منطقه تفریحگاهی قرق انجام شد.در آنجا منطقه به سه بخش تقسیم شد که عبارت بود از تفرج متمرکز ، تفرج گسترده و بدون تفرج .ازمایشات بر اساس روشهای علمی انجام شد و نمونه برداریها صورت گرفت پارامترهای مختلف بررسی شد و در نهایت معلوم شد در مناطقی که تفرج متمرکز صورت می گیرد بیشترین اثرات منفی را بر روی خاک بوجود می اید . در گام بعدی چارچوبها و روشهای مختلفی برای  گردشگری ها  وجود دارد که از فرسایش خاک و اثرات منفی آن جلو گیری  شود و به مدیران برای برنامه ریزی کمک کند تا پژ وهشهای دوره ای را به انجام برسانند . پژوهش قرق نشان داد تراکم جمعیت باعث آسیب زدن به خاک می شود و باید بدنبال راه حلی بود که با توجه به شرایط باید انتخاب و اجرا بشود و بعد از اجرا نیز باید ارزیابی دوباره ای صورت پذیرد تا در صورت اشتباه تصحیح شده و یا در صورت درستی داده ها راه ادامه پیدا کند .