■  دکتر سعید یلقی

یکی از سیاستهایی نظام برنامه ریزی و حاکمیتی کشور تثبیت جمعیت روستایی، با رویکرد افزایش مهاجرت معکوس از شهر به روستا است.استان گلستان از معدود استان هایی است که نسبت جمعیت روستایی آن بر جمعیت شهری افزون است. لازمه ماندگاری جمعیت در روستا نیازمند تامین زیرساختهای اساسی و نیازهای اولیه از جمله فراهم شدن مسکن برای تامین حداقل رفاه اقامتی بویژه  جوانان متاهل و یا در شرف ازدواج است. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به عنوان نهاد متولی ساماندهی کالبد فضایی و طراحی معابر، خیابان و کوچه محیط روستایی با لحاظ عرصه های مورد نیاز برای کاربری های عمومی از جمله فرهنگی، ورزشی و آموزشی ... اقدام به تهیه نقشه تحت عنوان طرح هادی مینماید که کلیه ساخت و سازها باید منطبق با نقشه یاد شده  باشد ،که گامی بسیار خوب برای ساماندهی عرصه ،آراستن و چیدمان سازه های فیزیکی و کاربری های عمومی است که در نهایت باید به افزایش جذابیت محیط روستایی و تامین رفاه روستانشینان بی انجامد.اینک که از تاریخ تهیه اولین نسخه نقشه، طرح هادی بسیاری از روستاهای استان بیش از ده سال سپری میشود ،عدم بازنگری در طرح هادی قبلی، مشکلات متعددی را برای متقاضیان مسکن روستایی ایجاد نموده است که خود بستری مستعد برای بروز مشکلات عدیده اجتماعی و فرهنگی است که توجه ویژه متولیان توسعه روستایی از جمله بنیاد مسکن روستایی، اداره کل توسعه روستایی و شوراها، فرمانداری، اداره کل امور اجتماعی استانداری و... را می طلبد تا اهداف اصلی برنامه ریزان کشوری و رسالت حاکمیتی دچار وقفه، خدشه و الوده به غفلت و فراموشی نگردد. در بسیاری از موارد در چرائی تعلل و تاخیر در اجرای پروژه بازنگری طرح هادی روستایی، نبود اعتبارات برای تامین هزینه شرکت های مشاور را  عنوان میکنند که در صورت صحت موضوع نیز، با عنایت به اهمیت پی آمدهای عدم گشایش و اهتمام در الحاق به بافت عرصه های پیشنهادی متقاضیان و نیازمندان مسکن میتواند در شکلِ ساخت و سازهای غیر قانونی و رخ داد مشکلاتِ پی آیند بسیار متعدد، از جمله تامین غیر مجاز آب، گاز و برق با برقراری مجاری و شبکه های خطرآفرین غیر مجاز و چندین معضل وابسته نمود پیدا کند. متاسفانه گاهی ساخت و سازهای غیرقانونی و پیگیری حقوقی این امر خلاف، از ناحیه نهاد متولی خود موجد مشکلات و تنش های اجتماعی میگردد که مدیریت آن نیازمند صرف وقت، انرژی  و اعمال شیوه  قانونی با ظرافت خاصی می باشد. در صورت عدم ترفیع این مانع وعدم امکان تهیه عرصه برای احداث مسکن، جوانان مجبور به ترک موطن ابا و اجدادی و لاجرم مهاجرت به سایر روستاها و یا حاشیه شهر و روی آوری به اجاره نشینی می شوند که پی آیند آن تحمیل عارضه های ناهنجار آن بر شاکله محیط شهری ناگفته پیداست. بنابرین هرگونه تغییر محل زندگی، بویژه برای روستاییانی که از تنیدگی و پیوستگی و اشتراکات فرهنگی خاصی برخوردار هستند، میتواند نقطه آغاز گسست فرهنگی و ابتلای روحی و روانی برای مهاجران بدنبال داشته باشد و بسیاری از سالمندان را که در واپسین ایام حیات خویش، نیازمند حمایت مادی و معنوی فرزندان خویش هستند، با ایجاد گسست، دچار محرومیت نمایند.

نکته پیشنهادی:

متولیان توسعه روستایی بویژه بنیاد مسکن  انقلاب اسلامی و استاندار محترمکه واقف و معتقد به مولد بودن روستا هستند و از طرفی چنانچه بدنبال تثبیت و حتی مهاجرت معکوس از شهر به روستا باشند که بدون تردید در پی تحقق عملی این هدف هستند، درخواست مینماید در گام نخست با تامین اعتبار موردنیاز پروژه بازنگری طرح هادی روستایی و تسریع در ابلاغ اجرای آن دستور  فرمایند تا امر الحاق مناطق مجاز به بافت روستایی و صدور مجوز احداث مسکن برای متقاضیان بزودی محقق گردد تا بلکه از مدت و طول دوره انتظار درخواست کنندگان دریافت مجوز و تردد فزاینده آنان به شهر با توجه به شرایط خاص کرونایی و مخاطرات آن کاسته شود.بدون تردید توسعه متوازان روستایی با تامین زیرساختهای اساسی و افزایش جذابیت زندگی روستایی از جمله تسهیل و تسریع در فرآیندهای  اداری طرح بازنگری و الحاق به بافت  و صدور مجوز احداث مسکن برای جوانان نیازمند، ممکن و محقق خواهد شد.

سخن آخر:

امنیت غذایی،در گرو روستایی آباد ، تولید محور ، پویا و توسعه یافته است .

■  فعال اجتماعی