درست بنویسیم


یادداشت |

الف) فعل‌ها را در کنار هم نیاوریم:

تا جایی‌که ممکن است باید بکوشیم دو یا چند فعل اصلی کنار یکدیگر قرار نگیرند؛ که اگر چنین شود، نوشته هم زشت جلوه می‌کند و هم از ارزش بلاغی آن کاسته می شود.

غلط: در این بنا کتیبه‌ای که بتواند تاریخ ساخت آن را مشخص سازد، وجود ندارد.

صحیح: در این بنا کتیبه‌ای وجود ندارد که تاریخ ساخت آن را مشخص سازد.

به این مثال و شکل های صحیح آن‌ نیز بنگرید:

غلط: پی‌ریزی شخصیت کودک از هنگامی‌که متولد می شود آغاز می‌گردد.

صحیح: پی‌ریزی شخصیت کودک از هنگام تولد او آغاز می شود. 

صحیح: پی‌ریزی شخصیت کودک از هنگامی آغاز می‌شود که تولد می‌یابد. 

همان گونه که دیدید برای پرهیز از کنار هم آوردن افعال معمولاً می‌توان یکی از فعل ها را به شکل غیر فعلی درآورد؛ یا جای یکی از افعال را عوض کرد. 

ب)در گزارش از گذشته تناسب افعال را رعایت کنیم:

در برخی سبک‌ها و گونه‌های ادبی، برای ایجاد تنوع و نیز ملموس‌تر ساختن مطلب، رویداد گذشته را با فعل حال گزارش می دهند.

مثال: بنای حرم حسینی در آغاز دوران صفویه کاملاً تغییر می یابد.

باید دقت کنیم که هنگام استفاده از چنین شیوه ای تناسب زمانی افعال فراموش نشود.

مثلاً در همان جمله، ناگهان شیوه گزارش را چنین تغییر ندهیم: بنای حرم حسینی در آغاز دوران صفویه کاملاً تغییر می‌یابد و معماران چیره‌دست به این کار گماشته شدند.

بلکه باید با حفظ تناسب افعال، جمله را به این صورت بنویسیم:

بنای حرم حسینی در آغاز دوران صفویه کاملاً تغییر می‌یابد و معماران چیره‌دست به این کار گماشته می شوند.