نشانه «را» در جمله های مرکب

به دو جمله مرکب زیر دقت کنید: 

۱) خودنویسی که داشتم گم شد.

۲) خودنویسی را که داشتم گم کردم. 

در جمله اول «خودنویسی که داشتم» مبتدای جمله مرکب است و «گم شد» خبر آن است .در جمله دوم «خودنویسی را که داشتم» مبتدای جمله مرکب و «گم کردم» خبر آن است.

چه چیز گم شد؟ خودنویسی که داشتم.

خودنویس در مبتدای جمله دوم مفعول بی‌واسطه است برای «گم کردم» چه چیز را گم کردم؟ خودنویس را 

«را» نشانه مفعول بی‌واسطه است و در جمله دوم باید بیاید.

اما در جمله اول خودنویس فاعل است و نیاز به نشانه را ندارد.

مثال دیگر: عبارتی که نوشتید درست است.

عبارتی را که نوشتید خط زدم.

بنابراین بنویسیم:

مردی که می‌بینی برادر من است.

آیا کتابی را که گم‌شده بود پیدا کردی؟

آنچه گفتی درست درآمد.

هرچه خدا خواست همان می‌شود.

ننویسیم:

مردی را که می‌بینی برادر من است.

آیا کتابی که گم‌شده بود پیدا کردی؟

آنچه را گفتی درست درآمد.

هرچه را خدا خواست زمان می شود.