نظم طبیعت را بهم ریخته ایم




دکتر حمیدرضا رضایی عضو هیات علمی دانشگاه و متخصص حیات وحش  در پاسخ به این سوال که آیا خطری این اکوسیستم را تهدید می کند، معتقد است:

مهمترین خطری که معمولا موجودات زنده را در عصر حاضر مورد تهدید قرار می دهد ، تغییر کاربری سر زمین و تغییر  زیستگاه موجودات زنده است . کاربری های نوینی که ایجاد می شود و می تواند خسارات  به حیات وحش وارد نماید ، وقتی سیل می آید  خانه  ی مردم که محل سکونت افراد است تخریب شود، موجودات زنده نیز این گونه اند وقتی در مامن و محل زیست حیوانات کاربری های جدید  ایجاد می کنیم، نظم زندگی پرندگان را به هم می ریزیم ، گاهی ممکن است تغییر کاربری ندهیم اما شرایط زیستی آن را تغییر دهیم، مثلا مسیر جریان آب را تغییر  می دهیم ، سد می زنیم ، جاده ای را احداث می کنیم ، در نتیجه آن  زیستگاه به مرور تحت تاثیر این فرایند قرار می گیرد و اندک اندک این مساله باعث می شود موجود زنده دچار بحران بشود   و نظم طبیعت را به هم بریزیم . از این استاد محیط زیست دانشگاه می پرسیم در حال حاضر وضعیت گلستان چگونه ارزیابی می کنید و ایشان می گوید :بخشی از بحرانهایی  که در گلستان داریم تحت تاثیر تغییرات اقلیمی آب و هواست که ما نیز به آن دچاریم ، مساله دیگر پایین رفتن آب دریای خزر است. این یک مساله بین المللی است که در میان پنج کشور اتفاق می افتد، در گلستان در بخشی که تالاب گمیشان قرار دارد بخاطر شیب کم زمین، کم شدن آب دریای خزر بسیار نمود دارد. زیرا مساحت بسیاری را که تالاب بوده است کم اب می بینیم ، حالا در کنار این کم آبی کانال های قایق رانی و یا در کنار آن  پرورش میگو ایجاد شده است که بر زیستگاهها تاثیر می گذارد و یا بعنوان نمونه  باید عرض کنم  بررسی های سیل امسال، تنها بر خسارات بر انسانها، مزارع و ابعاد انسانی آن متمرکز بوده است و هیچگاه بر روی تاثیر سیل بر روی زیستگاههای پرندگان و حیات وحش تمرکز نکرده ایم به این خاطر  باید  به این نکته توجه کنیم که این سیل با توجه به ماندگاری طولانی چه مقدار موجود زنده غیر انسانی را از بین برده است،  مثل خزندگان ، جوندگان ، دو زیستان ، جوندگان ، پستانداران کوچک ، پستانداران بزرگ جسته و...همه این حیوانات در سیل زیستگاه خود را تخریب شده دیدند ، بنابراین ارزش گذاری اینها کار بسیار پیچیده ای است  و برای بازگرداندن اینها به حالت اولیه مدت زمان بسیار طولانی نیاز است. دکتر حمیدرضا رضایی در مورد توسعه و ساخت و ساز در آشوراده  معتقد است: اولا باید یک ارزیابی اثر و توسعه  واقعی انجام شود و البته براین واقعی بودن تاکید می کنم.  دو بعد دیگر آن نیز بسیار مهم است خصوصا اینکه زیستگاه بسیار حساسی در منطقه آشوراده  میانکاله و خلیج گرگان و تالابهای بین المللی  وجود دارد که مجموعه های  بسیار شکننده  ای  هستند و باید با احتیاط بسیار بیشتری به آنها نگاه کنیم، منطقه شبه جزیره میانکاله و خلیج گرگان یکی از مهمترین زیستگاههای شرق دریای خزر است، شاید بتوان گفت  درجنوب شرقی دریا مهمترین و متنوع ترین منطقه زیستی است ، بعد دیگر مساله ، تجربه ای  است که ما در  مدیریت جامع کشور  داریم و آن فقدان آموزش شهروندان است ، مردم قدر زیستگاهها را نمی دانند و مدام در این زیستگاهها زباله می ریزند، کبود وال را ببینید، آبشار لوه را در نظر بگیرید، جنگل ناهار خوران را توجه کنید، شما محاسبه کنید، همه ضوابط محیط زیستی را در نظر بگیریم و به همه نکات توجه کنید حتی اگر استقرار درست باشد و......  رفتار مردم را باید چه کرد ؟  آنقدر گاهی در این زیستگاهها زباله هست که از سیر و سیاحت پشیمان می شوید، بخش دیگری مربوط به ابعاد پروژه هاست. مثلا شما می خواهید هتلی بسازید ، این هتل قرار است چگونه فعالیت داشته باشد ، ابعاد آن چقدر باشد ؟  ارتفاعش چقدر باشد؟مثلا نور پردازی  در شب  حیوانات  را به اشتباه می اندازد و پرندگان را در انتخاب مسیر خود دچار گمراهی می کند و روی مهاجرت پرندگان تاثیر منفی می گذارد ، بنابراین می بینید که مثلا نور پردازی هتل ظاهرا مطلب مهمی نیست ولی احتمال تصادم گونه ها را زیاد می کند ، گاهی ممکن است بگویید چند دانه پرنده است  و آنقدر ها مهم نیست ،اما واقعا اهمیت این پرندگان قابل ارزشگذاری نیست ،چون ممکن است این پرنده آخرین جمعیت پرنده ای باشد که در دنیا حضور دارد  و محل عبور و زندگیش همین جاست که حتی مرگ یک قطعه آن هم یک لطمه بزرگ به محیط زیست است ، مثل یوز پلنگ ایرانی که حالا بحث آن جدی ترشده است ،  یا حتی باید برای  حضور گردشگران  نکات مهمی را توجه کرد ، چون گردشگران سرو صدا و نا امنی ایجاد می کنند و  به همین خاطر باید مردم و گردشگران تحت آموزش قرار بگیرند ، ولی باید پذیرفت سطح آگاهی مردم ما به سطحی نرسیده است که خود ضرورت پاسداری از محیط زیست را جدی بگیرند ، نکته دیگر نیازهایی است که ما در این زیستگاهها خواهیم داشت است مثلا آب را از کجا می خواهیم تهیه کنیم ، برق و مواد سوختی ، گرمایش و سرمایش آن را چگونه تامین خواهیم کرد، زباله ها را چه خواهیم کرد ، چگونه زباله ها را انتقال خواهیم داد ، سیستم بازیافت ما چگونه خواهد بود ، چند نفر بعنوان گردشگر  می توانند در یک زمان  از آن طرح استفاده کنند .