■ الهام حسینی

«ولی به چه درد می خورد»؟  این پرسش را غالبا دانش آموزان با معلمین خود در میان می گذارند. هنگامی که این سوال از دهان بچه های کم سن و سال شنیده می شود، کاملا معقول و قابل قبول است. ولی وقتی از زبان افراد بالغ شنیده می شود، نه تنها تعجب انگیز است بلکه تاسف آور است.یکی از سوالاتی که در کلاس شنیده می شود آن است که حد، مشتق، انتگرال چه کاربردی دارند؟ریاضیات علم طبیعت است. شاید تعجب کنید اما این سه مفهوم از آسمان آمده اند! بله از آسمان!چون برای انسان ها ی دوران باستان مساله جهت یابی مهم بوده است. ظاهرا یکی از دوستان منجم نیوتون از نیوتون خواسته بود که با استفاده از قوانین خود، مسیر یک ستاره ی دنباله دار را مشخص کند. گرچه قبل از نیوتون بعضی از مفاهیم حساب دیفرانسل و انتگرال پیشرفت کرده بود، اما گویا نیوتون اولین نفری بود که به این ایده نائل آمد که با استفاده از ابزار و مفاهیم ابداع شده ی بشری مثل ریاضیات می توان طبیعت را مطالعه کرد. به هرحال نیوتون هنگام این بررسی توانست مفاهیم حد، مشتق، انتگرال را ابداع کند.در طول زمان همواره ریاضیات با سایر فعالیت های انسانی، از جمله فعالیت اداری، فنی، علمی و فرهنگی ارتباط داشته است. اما از حدود 30 سال پیش شاهد یک انفجار واقعی در زمینه ی تعداد حوزه هایی هستیم که پیشرفته ترین پژوهش های ریاضی از ملزومات آن ها هستند. از کد نگاری گرفته تا پردازش تصویر، از فروش های مزایده ای گرفته تا صنایع هوا نوردی، از دیسک های نوری گرفته تا تلفن همراه، از فیزیک گرفته تا ژنتیک مولکولی، از دنیای اقتصاد و امور مالی گرفته تا فناوری عالی، از دنیای آکادمیک تا جهان  صنعت، کاربردهای ریاضیات،از شمار بیرون است و طیفی بیش از پیش وسیع را در بر می گیرد. در جهت عکس،مسائل مطرح شده در دنیای تکنولوژی، دنیای امور مالی و دنیای ژنتیک و.... به شکل دو جانبه موجب می شوند که نظریه های جدیدی در ریاضیات ابداع شوند و گسترش یابند. نباید فراموش کرد که ریاضیات به عنوان نظامی که سرچشمه ی دقت و شادمانی   است، از ملاحظات فلسفی و از آثار و بدایع هنری نیز الهام می گیرد.

■ مدرس و دانشجوی دکترای ریاضی