کینوا محصولی برای دهه ی بعدی گلستان ■ دکتر محمدنظری




دانشگاهها و اساتید نسل سوم، علاوه بر آموزش و پژوهش، کارآفرین بوده و بصورت عملی در عرصه طراحی و اجرای پروژه های صنعتی و کشاورزی  شرکت میکنند. تعداد اندکی از اساتید و اعضای هیات علمی ایران در این رده قرار میگیرند. وقتی با خوشحالی و هیجان، وارد مزرعه کینووا آقای محمد امین قربانپور در چپاقلی شدم، ایشان صحبت از مهندس ناظر خود بنام کاظم عابدی کرد. و اشاره به فردی کرد که کلاهی آفتابگیر بسر کرده و پشت تریلی در حال جمع آوری محصول مزرعه است.من قبلا متوجه این فرد شده بودم و اتفاقا آقای قربانپور را از ایشان پرسیده بودم. ولی فکر نمیکردم  ایشان که پای کار محصول در مزرعه هست،مهندس ناظر مزرعه گیاه دارویی باشد.

برایم خیلی جالب بود.در زمانه ای که بخش عمده فارغ التحصیلان دنبال کار دولتی و استخدام اداری هستند، یک مهندس، در تابستان داغ ، در مزرعه گیاه دارویی،حضور فعال و فیزیکی داشته باشد. ایشان را با توجه به تعریف دانشگاههای نسل سوم، میتوان فارغ التحصیل دانشگاهی نسل سه و یا مهندس نسل سه خواند که هم میتواند آموزش کشت گیاه دارویی بدهد، هم در میدان، پژوهش عملیاتی بکند و هم پای کار توسعه گیاهان دارویی باشد.  با عنایت به موارد فوق درباره زراعت گیاه دارویی کینووا با ایشان مصاحبه ای انجام شد که خدمت شما ارایه میگردد.

 از مهندس  عابدی  درباره کینوا می پرسم وی می گوید : کینوا  با نام علمی chenopodiaceaeو از خانواده تاج خروس و از جنس سلمه تره گیاهی یکساله که معمولا به منظور دانه کشت میشود. کینوا بعنوان خاویار گیاهی در سازمان غذایی فائو جایگاه خاصی برای توسعه در اراضی ضعیف قرارگرفته است. دانه کینوا بعنوان شبه غلات با ارزش غذایی بالا است که  کم حجم  و بسیار پر انرژی و خوش هضم است و منبع غنی از پروتئین و سایر عناصر ، در رژیم لاغری بسیار اهمیت دارد . کینوا به عنوان غذایی بدون گلوتن یک گیاه دارویی هم محسوب میشود.  از عابدی درباره  موارد تکنیکی و مهم در کاشت و زراعت گیاه دارویی کینووا  می پرسم ؟ و ایشان در آن آفتاب داغ با خوشرویی جواب میدهند  : موارد مهم عبارتند ازمیزان بذر مصرفی از 5 تا 10 کیلوگرم در هکتار که بسته به زمین قابل تغییراست. و نکته دیگر انکه آماده سازی بستر بذر به مانند تهیه کلزا ، بدون کلوخه ونرم باشد و در این محصول کنترل علفهای هرز بسیار مهم بوده چرا که در افت قیمت تاثیر زیادی دارد ( پهن برگ نیاز به وجین دارد) مهندس عابدی ادامه می دهد:تاریخ کاشت مهمترین فاکتور  در این زراعت بوده که بسته به منطقه، این تاریخ فرق میکند . بهترین تاریخ برای منطقه ما اول اسفند ماه بوده که به ازای هرروز دیر کشت، کاهش در عملکرد محسوس خواهد بود. لذا توجه به زمان کاشت اهمیت بسیار زیادی دارد. وی می افزاید این  زراعت در دوهفته اول از کاشت به آب ماندگی و شوری خیلی بالا حساس بوده ولیکن در بقیه مراحل رشد ی مقاومت بیشتری  به شوری و کم آبی از خودش نشان میدهد. عابدی تاکید می کند : تغذیه گیاهی در این زراعت به خاطر طول دوره رشد کوتاه بسیار اهمیت داره و چون اکثر کشت در منطقه به صورت دیم است ،از بارندگی ها برای توسط کود استفاده میشود تا گیاه قبل از فصل گرما به حداقل رشد گیاهی برسد.استفاده از کود های ازت دار بویژه سولفات امونیوم در اراضی شورتر بر کارایی گیاه میافزاید . به علاوه کود پایه پتاس-فسفر. از این مهندس دانشگاههای نسل سوم می پرسم نکات مثبت و فواید کاشت گیاه دارویی کینووا برای بهره وری بیشتر فعالیتهای کشاورزان استان شامل چه مواردی است؟ مهندس عابدی می گوید : چند نکته حائز اهمیت عبارتند از است:

اولا:  درکشت کینوا  زمین به مدت 4 ماه زمین درگیر این زراعت است ، ولی در محصول گندم و جو 9 ماه طول میکشد ،  لذا زمین کشاورزی مدت زمان بیشتری برای استراحت دارد.

ثانیا:از جنبه درآمد زایی هم میتواند  تاثیر گذار باشد.

 ثالثا: اگر صنایع  تبدیلی و فرآوری  این زراعت در منطقه مستقر گردد، ارزش افزوده این گیاه دارویی را افزایش  چشمگیری خواهد داد. به نظر می اید :اقتصاد استان گلستان عمدتا مبتنی بر کشاورزی است. لذا یافتن راهکارهای افزایش بهره وری کشاورزی ضروری است. از آن جمله معرفی محصولات جدید و انتقال تکنولوژی های نوین و افزایش مهارت کشاورزان و بیشتر شدن تعداد مهندسان نسل سوم.

 ■ فوق دکترای مدیریت