مرضیه قاسمعلی _از نظر تاریخی گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه ی  جوامع مختلف داشته اند، در همین راستا استفاده از برخی گیاهان دارویی به صورت سنتی مرسوم بوده و هنوز هم رواج دارد و تحقیقات وسیع و جهت یافتن فرآورده ها و مواد طبیعی و دارویی گیاهان در حال انجام می باشد. به این بهانه گفتگو کردیم با اسماعیل پورعباسی، کشاورز ساکن سرخنکلاته  که مدتی است به کشت گیاهان دارویی روی آورده است، وی می گوید: من هم مثل خیلی از کشاورزها کشت های مختلفی دارم، اما در این میان مقداری زعفران و سیاهدانه نیز کشت می کنم. البته در منطقه ی ما بستگی به قیمت دارد که برای کشاورزان از نظر اقتصادی منفعت داشته باشد و با این نتیجه که محصولات استراتژیک مثل گندم و کلزا  صرفه ی اقتصادی برای کشاورزی ندارد، بنده تصمیم گرفتم که تقریبا سه هزار متر از زمینم  را به کشت  زعفران و چندین هکتار را هم به کشت سیاه دانه اختصاص دهم. سیاه دانه کشت جدیدی است که وارد استان شده  و اگر قیمت آن افزایش پیدا نکند برای کشاورزان و بنگاه‌های اقتصادی مقرون به صرفه است.

وی گفت: در هر هکتار، ۳۰ تا ۳۳ هزار بوته سیاه دانه که سیاهدانه ی هندی است نیاز داریم و بذر مصرفی هم ۷۰۰ گرم و به نظر من نهایتاً دو کیلوگرم بذر در هر هکتار نیاز است و اگر مقدار آن بیشتر شود کشت متراکم می شودو عملکرد آن کاهش می یابد. با این مقدار بذر ، در هر هکتار سه تن برداشت داریم.

پورعباسی افزود: متاسفانه با وجود این پیشرفت، بازار خوبی برای فروش وجود ندارد و هیچ نهاد دولتی از ما حمایت نمی کند و فروش ما فقط به صورت خصوصی انجام میشود. یک کارشناس کشاورزی در این باره می گوید: از چهار سال قبل همزمان با برنامه ششم به کشت داروهای گیاهی در گلستان، پرداخته شده است . در سال ۹۶ ، سطح کل زعفران ۲۰۰ هکتار بوده  که این مقدار در سال گذشته به ۱۰ هزار هکتار رسیده است. مریم ژیان گفت:  اکثر گیاهانی که در گلستان تولید می شوند، عبارتند از: زعفران، زیره،  سیاه دانه ، نعناء فلفلی و خصوصاً کشت زیره که به ۸ هزار هکتار رسیده است. با توجه به اقلیم های متنوع گلستان، قابلیت کشت چندین گونه  گیاه دارویی وجود دارد، از جمله: مریم گلی، گل گاوزبان و در نوار شمالی نیز کشت عمده از آن زیره است. نوید فرهانی، معاون مدیریت باغبانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان، در گزارشی، از آمار زمین های زیر کشت گیاهان دارویی می گوید:زعفران ۵۱۹ هزار و سی و پنج هکتار-  زیره سبز ۹ هزار هکتار- سیاه دانه ۱۲۰۰هکتار- نعناء فلفلی ۵۳ هکتار- گل گاوزبان ۱۸۵ هکتار

مهدی حمزه ای که هم کشاورز است و هم مشاور فرماندار و مسئول کمیته ی گیاهان دارویی استان در این باره می گوید:  از سال ۹۵ با تیم چند نفره ی خود، کشت گیاهان دارویی در گرگان را آغاز کردیم. البته اوایل متقاعد کردن کشاورزی که سال‌ها محصولات استراتژیک کشت کرده، بسیار سخت بود. اما با برگزاری بیش از ۲۰۰ کلاس، توانستیم کشاورزان زیادی را با خود همراه کنیم. بعد از اینکه چهارصد گیاه را به صورت عملی کشت کردیم به این نتیجه رسیدیم که ابتدا به نعنا فلفلی  بپردازیم. برای خرید دستگاه خشک کن تقاضای وام کردیم که موافقت نشد. چون اوایل کسی به ما اعتماد نمیکرد. مجبور شدیم محصولات را به مشهد و کاشان بفرستیم ولی با دلال(واسطه) مشهدی به مشکل برخوردیم. عضو شورای مرکزی اتحادیه گیاهان دارویی ایران ادامه داد: اما اکنون، کارخانه هایی که در گرگان احداث شده یا در حال احداث هستند، کمک شایانی به کشاورزان می کند. در ادامه ی کار به کشت گل محمدی پرداختیم و بعد زعفران که در نواحی کوهستانی چهارباغ و زیارت، گل محمدی، زعفران، اسطوخودوس و گل گاوزبان را کشت کردیم،کشت گل محمدی از ۲۶ هکتار در سال گذشته به ۵۰ هکتار در امسال خواهد رسید. برای سیاه دانه هم ما ابتدا از روستای حیدر آباد شروع کردیم و ۱۰ هزار نفر را آموزش دادیم که سیاه دانه هم در سال گذشته از ۶۰ هکتار به ۲۰۰ هکتار در امسال رسیده است. البته این آمار فقط مربوط به شهر گرگان است و در سطح استان، هزار هکتار سیاه دانه کشت می شود. وی که مشاور فرماندار در امور گیاهان دارویی است در ادامه گفت: هم اکنون در سایت نومل یک میلیون بوته، بنفشه معطر، کشت کردیم که برای پنجاه هکتار، در نظر گرفته ایم و قرار است به دست کشاورزان به صورت رایگان برسانیم که اشتغال زایی عظیمی اتفاق خواهد افتاد و بعد هم نوبت کشت مارچوبه در زیارت است. در پایان از جناب استاندار خواهش می کنیم به مشکلات ما رسیدگی کند از جمله اینکه از ورود افراد غیر متخصص به این رشته خودداری شود ، برای مثال کسی که می گوید به گیاهان دارویی باید سم زد، کارشناس نیست. اما متاسفانه در این زمینه هم دخالت می‌شود. در اینجا، کمال تشکر را از مهندس حمیدی،  لطفی، سلیمانی، لطفی زاده، صفوی  و خانمها محمدی، آبشناس، جلیلی و قاضی مقدم دارم که اگر همراهی آنها نبود من به تنهایی نمی توانستم این کار را به انجام برسانم. آزاده محمدزاده کارشناس مرتع، که تولید قلمه و نشاء گیاهان دارویی انجام می‌دهد، می‌گوید: خوشبختانه امروزه خیلی از کشاورزان به کشت گیاهان دارویی علاقه‌مند شده‌اند. از این جهت، که ماده ی موثری در درمان بیماریها دارد و به صورت سنتی هم آشنایی مختصری با این گیاهان داشتند ، به این سمت سوق داده شدند. زمانی که از گیاهی به عنوان دارو استفاده می‌کنیم، باید به آن تنش‌هایی وارد کنیم مثل تنش گرما ، خشکی ، شوری و .... که بر اساس همین تنش ها روی متابولیت و اسانس آن تاثیرات بسزایی دارد . در استان ما با وجود چهار اقیلم با هم، مانور خوبی روی گیاهان دارویی داده شده است.اما موضوع دیگر، بسته بندی محصولات است. که همیشه به صورت فله از استان و کشور خارج می‌شود و متاسفانه نظارت خوبی بر آن نشده است . اگر بسته بندی داشته باشیم ، هم روی سلامت محصول تاثیر گذار است و هم روی خرید و صادرات از طرف کشورهای دیگر. نکته پایانی اینکه، امروزه اهمیت گیاهان دارویی و شناساندنِ نقشِ حیاتی آنها در پیشبرد اهداف ملی و جهانی برای تحقق سلامت، خودکفایی داروئی، ایجاد اشتغال و توسعه ی اقتصادی بر کسی پوشیده نیست .گیاهان دارویی به عنوان ذخایر ژنتیکی می تواند بزرگترین ثروت ملی برای کشورمان به عنوان یکی از تولیدات مهم در بخش کشاورزی محسوب شود.