سوال) پسر شانزده ساله ام دوستان نامناسبی دارد؛ به گونه‌ای که تاثیر نامطلوبی بر رفتار و گفتارش گذاشته‌اند. آیا راهکاری وجود دارد که ارتباط آنان را قطع کنم؟

جواب: دوستی‌های فرزندان ما در سنین گوناگون، ویژگی‌هایی دارد. دوستی کودکان بین سنین چهار تا هشت عمیق نیست؛ بلکه ارتباطی یک‌طرفه است؛ بدین جهت، به راحتی قهر می‌کنند و دوستی‌ها را رابطه‌ای دامنه‌دار نمی‌بینند؛ بنابراین والدین با سختی کمتری می توانند رابطه دوستی را قطع کنند. فرزندان تا چهارده‌سالگی از دوستان خود تأثیر می‌پذیرند؛ اما هنوز هم به طور جدی صمیمیتی بین آنان ایجاد نمی‌شود؛ بنابراین، امیدی به قطع ارتباط آن‌ها هست؛ اما پس از چهارده‌سالگی، وارد مرحله صمیمیت می شوند و دوستی‌هایشان پایدار می‌شود و به دوستان خود احساس وابستگی خاصی می‌یابند. عمیق‌ترین و بادوام‌ترین دوستی‌ها بین چهارده تا بیست سال است؛ بدین سبب قطع ارتباط فرزند با دوستان در این سن، بسیار مشکل است و باید کاملاً سنجیده و حساب‌شده باشد. برای قطع ارتباط او با دوستان نامناسب به نکته‌های زیر توجه و از راهکارهای پیشنهادی استفاده کنید:

۱. از اهرم فشار استفاده نکنید؛ زیرا به موضع لجاجت می‌افتد و در برابر خواسته شما مقاومت خواهد کرد. 

۲. برای قطع ارتباط، زیاد اصرار نکنید، حریص‌تر می‌شود.

۳. هرگز به دوستان او توهین نکنید. توجه داشته باشید که نوجوان درباره دوستان خود، تعصب ویژه‌ای دارد و جسارت شما او را سخت می‌آزارد و سبب پایداری دوستی اش خواهد شد. 

۴. انتظار نداشته باشید که یک‌باره تمام دوستانش را کنار بگذارد و با همه قطع رابطه کند. بنابراین، بردبار باشید و به تدریج مشکل را حل کنید.

بدین‌صورت که ابتدا از او بخواهید برخی از دوستانش را که آلودگی بیشتری دارند، رها کند و با بقیه نیز کمتر ارتباط داشته باشد و به مرور قطع رابطه کند. امام علی علیه‌السلام می‌فرماید: از اهل شر دوری کن، از آنان جدا می‌شوی.

۵. با تغییر منزل، مدرسه، کلاس، سرویس مدرسه، باشگاه ورزشی و مؤسسه هنری‌اش، به طور غیرمستقیم، زمینه دیدار  او با دوستانش را کمتر کنید. 

۶. با ارتباط بیشتر با نزدیکان مطلوب، زمینه جایگزینی دوستان شایسته را برایش فراهم سازید.

۷. اگر به دین و ارزش‌های مذهبی پای‌بند است، او را با آموزه‌های دین در این زمینه آشنا سازید و به او گوشزد کنید که دوست نامطلوب می تواند بر دین او اثر بگذارد. بهترین زمان برای القای این ارزش‌ها موقعیت های عاطفی و بهترین شیوه ی تحریک، عواطف و احساسات است که باید با نرمی و عطوفت، او را متوجه ضرر جدی دوست نامطلوب کنید. توجه داشته باشید که اشاره مستقیم به دوستان ناشایست او، وی را به موضع مقاومت می‌کشاند. بنابراین بهتر است کلی گویی کنید. مناسب‌ترین جمله می‌تواند این باشد که پسرم! مدتی است رفتار و کردارت تغییر کرده، خودت بررسی کن و ببین از کجا سرچشمه می‌گیرد. آیا معلم، هم‌کلاسی یا دوستت روی تو اثر گذاشته است؟ ( دوست را به عمد در جایگاه سوم قرار دادم تا حساسیت او برانگیخته نشود)

در صورت وجود زمینه‌های مذهبی در او، آیات شریف قرآن و روایات امامان معصوم ع می‌تواند بر وی اثرگذار باشد. به او بگویید که روز قیامت، برخی با حسرت و پشیمانی می گویند: ای کاش فلانی را دوست نمی‌گرفتم. او مرا از راه حق گمراه ساخت.

سخن امام علی علیه‌السلام نیز در این زمینه بسیار هشداردهنده است: هم‌نشینی با هواپرستان، سبب فراموشی ایمان می‌شود و محضر شیطان است.

اگر اکنون برای قطع ارتباط موفق نشدید، سنین هجده تا بیست را از دست ندهید؛ زیرا در این سنین، به سبب اشتغال، دانشگاه، ازدواج و خدمت سربازی دوستی‌ها ناپایدار می‌شود.