دکتر نازنین حبیبی_برخی از افراد در مراجعه به مشاور اذعان دارند که در برخی جنبه های زندگی احساس ناامنی می کنند. حس ناامنی آن ها در حدی است که می ترسند بقیه از این حس آن ها باخبر شوند و تا حدی آن را به نوعی نقطه ضعف خود می دانند.

ناامنی

ناامنی یا Insecurity احساسی از کمبود یا فقدان اعتماد به نفس و عدم اطمینان نسبت به توانایی های خود می باشد. این حس ناامنی در جنبه های مختلف زندگی هرفردی می تواند باشد. برای مثال ممکن است شخصی احساس کند که لیاقت یک عشق طولانی را ندارد، فردی به خاطر ترس از آشنایی با افراد جدید و عدم اعتماد به نفس برای روبه رو شدن با آن ها در خانه می ماند، شخصی که همیشه از این می ترسد که از شغلش اخراج شود، فردی که احساس اضافه وزن، خسته کننده بودن، حماقت، شرم و یا زشتی می کند. بیشتر ما در برخی زمان ها احساس ناامنی می کنیم ولی برخی اکثر اوقات این احساس را دارند. افراد به دلایل مختلفی ممکن است احساس ناامنی کنند:

مقایسه ی خود با دیگران

ظاهر و نواقص

پذیرش از سمت دیگران

احساس خواسته نشدن

ناهمخوانی با استانداردهای دیگران(فرهنگ/جامعه/رسانه)

شکست

ترس

حوادث فجیع(مرگ/تجاوز و …)

خشونت خانگی

در بین همه ی دلایلی که گفته شد سه نوع ناامنی وجود دارد که بسیار رایج می باشند:

1. ناامنی به خاطر شکست یا ناکامی

حوادث اخیری که در زندگی ما اتفاق می افتد می تواند تاثیربسیاری هم بر خلق ما و هم بر احساسی که ما نسبت به خودمان داریم، داشته باشد. پژوهش ها راجع به خوشبختی نشان داده اند که 40 درصد بهره ی ما از خوشبختی به حوادث اخیر زندگی مان بستگی دارد. بزرگ ترین عامل منفی برای خوشبختی، وایان رابطه عاطفی است که می تواند  به خاطرمرگ همسر، از دست دادن شغل و مشکلات جسمانی که به وجود آمده،باشد. از آن جایی که احساس بدبختی می تواند بر عزت نفس ما تاثیر بگذارد، شکست و ناکامی می توانند فاکتورهای بسیار مخربی برای احساس اعتماد به نفس ما باشند. شکست باعث می شود که نگاه ما نسبت به خود و دیگران حداقل برای مدتی بسیار منفی باشد و کسانی که عزت نفس پایین تری دارند به شکست واکنش بیشتر و منفی تری نشان می دهند.

2.عدم اعتماد به نفس ناشی از اضطراب اجتماعی

عدم اعتماد به نفس و احساس ناامنی

خیلی از ما ممکن است در برخی موقعیت های اجتماعی مثل مهمانی ها، جمع های خانوادگی، مصاحبه و قرارهای ملاقات احساس عدم اعتماد به نفس داشته باشیم. ترس از قضاوت دیگران و عدم اعتماد به نفس می تواند باعث احساس اضطراب شود. این اضطراب می تواند دوری از موقعیت های اجتماعی را در پی داشته باشد. تجربیات گذشته می تواند باعث احساس عدم تعلق، بی ارزشی یا ناکافی بودن به افراد دهد. افرادی هم که والدین انتقادگری دارند و درطول زمان رشد مدام مورد نقد و سرزنش والدین قرار می گیرند در بزرگسالی نسبت به قضاوت دیگران حساس تر هستند. این مدل از ناامنی از عقاید تحریف شده راجع به ارزش فرد و قضاوت دیگران راجع به خود ناشی می شود.

3.ناامنی ناشی از کمال گرایی

برخی از ما استانداردهای بسیاربالایی برای هرکاری که انجام می دهیم داریم. ممکن است بالاترین جایگاه، بهترین شغل، قشنگترین خانه، منظم و با ادب ترین فرزندان و یا ایده آل ترین همسر را بخواهیم. اما حقیقت این است که زندگی با وجود سخت کوشی ما همیشه در مسیری که دقیقا می خواهیم حرکت نمی کند. چالش ها و عواملی هستند که با وجود همه ی سخت گیری ها و تلاش ها خارج از کنترل ما می باشند. هنگامی که ما ناامید شویم و به خاطر هرچیزی که پایین تر از استانداردهای ما است، خودسرزنش گری داشته باشیم، احساس ناامنی و بی ارزشی در ما شکل می گیرد. احساس افراطی ناکافی بودن در هرزمینه ای می تواند منجر به افسردگی، اضطراب، اختلالات خوردن و فرسودگی روانی شود.

اثرات ناامنی

-یکی از زمینه هایی که ناامنی های فرد بسیار خود را نشان می دهد، در زمینه ی روابط عاطفی است. ناامنی ها می تواند باعث شود که فرد نتواند رابطه ی سالمی برقرار کند.

– ناامنی های فرد در زمینه ی شغلی می تواند باعث شود که فرد قابلیت هایش را به خوبی نشناسد و از بروز توانایی های خود بترسد.

– عدم اعتماد به نفس

– اضطراب و افسردگی

-فرسودگی روانی

– اختلالات خوردن

اختلال هایی که با ناامنی ارتباط دارند:

ناامنی می تواند در طیف وسیعی از اختلالات دیده شود:

شخصیت خودشیفته

اسکیزوفرنی

شخصیت مرزی

شخصیت پارانوئید

شخصیت وابسته

افسردگی

اضطراب

اختلالات خوردن و مشکلات تصویر بدن

چگونه احساس ناامنی خود را برطرف کنیم؟برای برطرف کردن احساس ناامنی باید ابتدا بررسی شود که علت به وجود آمدن این حس ناامنی در فرد چه چیزی است. برای ارزیابی فرد می تواند از یک مشاور کمک بگیرد تا با روش های درمانی به او کمک کند اما راهکارهایی هستند که فرد با انجام آن می تواند به خود و کنار آمدن با این ناامنی ها کمک کند:

ناامنی ناشی از شکست و ناکامی:

1.به خودتان فرصت دهید تا بتوانید موقعیت جدید را قبول کنید.

2. درخانه نمانید و علائق خود را دنبال کنید.

3. با دوستان و خانواده تان وقت بگذرانید.

4. از افرادی که به آن ها اعتماد دارید بازخورد بگیرید.

5. اهداف خود را کنار نگذارید.دوباره در آن ها بازبینی کنید و برای رسیدن به آن ها برنامه بچینید.

ناامنی ناشی از اضطراب اجتماعی و عدم اعتماد به نفس

با منتقد درونی خود صحبت کنید. به خودتان یادآوری کنید که یک دوست یا شریک عاطفی خوب می تواند باعث جالب به نظر رسیدن شما گردد. به موضوعاتی که راجع به آن ها می توانید صحبت کنید فکر کنید. از موقعیت های اجتماعی که فقط باعث آسیب به شما می شوند دوری کنید. می توانید به جای دوری از دیگران و یا نگران قضاوت آن ها بودن، از آن ها یاد بگیرید. افراد را بررسی کنید که چه مهارت یا دانشی می توانید از او بیاموزید.

ناامنی ناشی از کمال گرایی

بهتر است خود را طبق فاکتورهایی که تحت کنترل شما است ارزیابی کنید نه عواملی که از کنترل شما خارج هستند. به این فکر کنید که اگر کار شما مثلا ده درصد بهتر بود چه تفاوتی در وضعیت شما ایجاد می کرد. آیا این تفاوت آن قدری است که ارزش انرژی و وقتی که می گذارید را داشته باشد؟ کمال گرایی خیلی مواقع به عزت نفس افراد وابسته است. افراد زمانی که درجایگاه خوبی هستند خود را دوست دارند  ولی در زمانی که جایگاه خوبی ندارند حس خوبی نیز به خود ندارند. یاد بگیرید که خود حتی در زمان هایی که خوب عمل نمی کنید دوست داشته باشید.

خیلی اوقات ما از ناامنی های خود آگاه نیستیم و یا می ترسیم که با آن ها روبه رو شویم واین عدم آگاهی و ترس می تواند منجر به آسیب های جدی شود. پیدا کردن ناامنی ها و قبول کردن این که بعضی موقعیت ها به ما حس بدی می دهند و یا اعتماد به نفس را کم می کنند، می تواند به عنوان اولین قدم در حل و برطرف کردن آن ها باشد.

روان درمانگر