سوال) پسر یازده ساله‌ام بسیار ولخرج است. علت چیست و چگونه می‌توان این رفتار را اصلاح کرد؟

جواب) شما باید از هم‌اکنون جلوی این رفتار را بگیرید. زیرا ممکن است در آینده نیز توان مدیریت پول (عقل معاش) را نیابد و در زندگی خانوادگی‌اش دچار مشکل شود. برای اصلاح این رفتار به نکات ذیل توجه کنید:

1. اصلاح الگوها: به نقش الگویی خود توجه داشته باشید. فرزندان این‌گونه رفتارها را به‌طور معمول از الگوها می‌گیرند. بنابراین اگر در دخل‌وخرج خود مدیریتی ندارید، آن را اصلاح کنید. درصورتی‌که به‌صورت چشم و هم‌چشمی مخارج بیهوده‌ای را در زندگی متحمل می‌شوید، آن را محدود کنید. یکی از آثار منفی آن همین است که فرزندتان نیز به ولخرجی روی می‌آورد. ممکن است بین نزدیکان الگویی وجود دارد که خود را با او همانند می‌سازد. دراین‌صورت ارتباط خود را با او محدود کنید. 

2. محدودیت مالی: از دادن پول توجیبی زیاد به فرزندتان بپرهیزید. پول توجیبی فراوان، افزون بر ولخرج کردن فرزند، مشکلات فراوان دیگری را نیز در پی خواهد داشت. یادمان باشد که اگر انسان احساس بی‌نیازی کند طغیان خواهد کرد. پول توجیبی فراوان روزبه‌روز بر خواسته‌ها و تمایلات او می‌افزاید و از طرفی انگیزه‌اش را برای کسب درآمد در تعطیلات درازمدت مدرسه می‌گیرد. فرزند ما گاهی به پول بیشتری نیاز دارد که پول تو جیبی آن نیاز را برنمی‌آورد. برای پاسخ به این‌گونه نیازها می‌توانید در مقابل کاری که افزون بر وظیفه روزانه‌اش در منزل انجام می‌دهد به او دستمزد بپردازید. کارهایی که برای انجام آن‌ها به دیگران پول می‌دهید.

اعطای وام و کسر کردن اقساط آن از پول تو جیبی در درازمدت نیز راه دیگری برای برآورده کردن نیازهای موردی فرزند است.

3. پول توجیبی روزانه: اگر پول توجیبی ماهیانه یا هفتگی که رقم قابل‌توجهی می‌شود، فرزندتان را به ولخرجی می‌کشاند، پول تو جیبی‌اش را روزانه بدهید. البته امتیاز پول توجیبی ماهیانه یا هفتگی این است که باعث تمرین مدیریت پول (عقل معاش) در فرزند می‌شود.

4. آموزش بودجه‌بندی: به فرزند خود بودجه‌بندی پول را بیاموزید. به او بیاموزید که قسمتی از پول خود را برای خود و قسمتی را برای دوستان و همسالان خرج کند و قسمتی را نیز پس‌انداز کند. پس‌از مدتی می‌توانید حساب بانکی برایش بگشایید و هر از چند گاهی مبلغی را به حسابش واریز کنید. داشتن پس‌انداز، ارزش پول را برایش محسوس‌تر می‌کند و در کاهش ولخرجی او مؤثر خواهد بود. بودجه‌بندی پول را می‌توانید به شکل عملی به فرزندتان بیاموزید. وقتی حقوق خود را دریافت می‌کنید آن را جلوی فرزندتان برای نیازهای زندگی تقسیم کنید.

5. خرید مشترکات: مدتی بکوشید خریدهایتان را با فرزند خود به‌صورت مشترک انجام دهید و در صورت خرید منطقی و پرهیز از ولخرجی تشویقش کنید. بد نیست رسیدهای خرید شما را ببیند تا متوجه شود که چگونه برای تأمین زندگی از پولتان به بهترین شکل استفاده می‌کنید.