سوال) پسر 12ساله ام بسیار فراموشکار است و وسایل مدرسه اش را در خانه و مدرسه جا می گذارد. آیا راهی برای حل این مشکل وجود دارد؟

جواب: کودکان و نوجوانان مستعد فراموشی اند و این رفتار آنان عللی دارد:

۱. اختلال در تمرکز: ممکن است فرزند شما دچار بیش فعالی یا اختلال در تمرکز باشد.

۲. مشکل روحی-روانی: گاهی علت فراموشکاری نوجوان، مشکلات روحی-روانی است. مشکلات روحی مربوط به خانه، مدرسه و محله را شناسایی و مرتفع سازید.

۳. مشغولیت فکری: گاهی به سبب فعالیت هایی چون اردو، مسابقه، قرار با دوستان و ... حواسش پرت است. این مشکل در بزرگسالان نیز فراوان دیده می شود. پس مدارا کنید.

چند توصیه:

- مواردی را که به طور معمول فراموش می کند، بنویسید و در دید او قرار دهید.

- به او بیاموزید که پیش از ترک خانه، با خود بگوید: آیا چیزی را فراموش کرده ام؟

- به او بیاموزید که قبل از ترک خانه یا مدرسه، بدن خود را از فرق سر تا نوک پا وارسی کند تا ببیند کلاه، عینک، ژاکت، کیف و... را برداشته است یا نه.

- او را عادت دهید که پیش از خروج از خانه یا مدرسه، وسایل داخل کیف ( لوازم التحریر) خود را بررسی کند.

- از او بخواهید تکالیف مدرسه اش را در دفترچه ای بنویسد و اگر دفترچه را هم فراموش می کند، کف دست خود بنویسد.

- در صورت فراموشی چیزی از روی بی دقتی، اجازه دهید با پیامدهای طبیعی رفتارش مواجه شود. برای مثال اگر وسیله ای از لوازم مدرسه را یادش می رود، آن را برایش نبرید. 

- اگر به جهت فراموشکاری، چیزی را گم می کند، در یافتن آن کمکش نکنید و او را وادارید تا قسمتی از پول شیء گمشده را از پول توجیبی اش بپردازد. 

سوال) پسر شش ساله ام بسیار شیطنت می کند، با او چگونه برخورد کنم؟

جواب: شیطنت کودکان تا حدی طبیعی و مقتضای سن آنان است. شیطنت فراوان در موارد بسیاری به سبب حساسیت والدین است که نیاز کودکان به جلب توجه، آنان را  به این عمل وا می دارد. پس توصیه می کنم در مقابل شیطنت هایی که خطرساز نیست و ضرر جدی به شما نمی زند، حساسیت چندانی نشان ندهید. 

کودکان دارای این روحیه، به مراقبت بیشتری نیاز دارند تا خطر یا ضرری جدی را متوجه خود و دیگران نکنند. البته توجه داشته باشید که مراقبت از او شدید و غیرمتعارف نباشد. زیرا مراقبت شدید، اضطراب می آورد و اعتماد به نفس او را می گیرد.

چند توصیه: 

زمینه های خطر را با دور کردن وسایل الکتریکی و خطرساز از بین ببرید. البته این وسایل را هنگام شیطنت کودک از او دور نکنید. زیرا حریص تر می شود.

در صورت احتمال خطر جدی، ابتدا از شیوه ی(حواس پرت کردن) استفاده کنید و اگر موثر نبود، به شکل فیزیکی و بدون کلام، وسیله خطرساز را از او بگیرید. 

- هنگام شیطنت، او را تنبیه و تهدید نکنید. داد و فریاد و نهی های پیاپی نیز موثر نیست. بلکه او را بین دو انتخاب منطقی مخیر سازید تا یکی را برگزیند. برای مثال: یا از شیطنت دست بردار یا از اتاق برو بیرون. یا به وسایل برقی دست نزن یا از اتاق برو بیرون. این گونه برخورد، افزون بر اینکه روحیه ی همکاری را در او می پروراند، از شیطنت او نیز می کاهد. زیرا به فرزند خود حق انتخاب داده اید. توجه داشته باشید که دوطرف انتخاب بایدمنطقی باشد. از او نخواهید که یا از شیطنت دست بردارد یا بخوابد. چون او گزینه دوم را برنمی گزیند و به شیطنت خود ادامه خواهد داد.

کارشناس مشاوره حسین دهنوی