پریسا مسعودی- به نظر می رسد ادبيات داستاني جنگ و دفاع مقدس، بيش از ديگر گونه‌هاي ادبي در رسانه مورد توجه قرار گرفته است، اما واقعيت اين است که مفاهيم و نظريه‌هاي داستاني جنگ آن‌چنان که بايد، واکاوي نشده‌اند و اين بخش مهم از ادبيات داستاني ايران، جاي تحقيق بيشتري دارد. از همين روست که هنوز تعريف جامع و مانعي از بسياري از مفاهيم اين گونه ادبي ارائه نشده يا دست کم از سوي صاحب نظران مختلف مورد بحث قرار نگرفته است و هر گروه، به فراخور انديشه‌هاي خويش تأويلي از اين مفاهيم ارائه داده‌اند. تعريف ادبيات جنگ و دفاع مقدس، جايگاه آن در ادبيات معاصر ايران، اهداف، نتايج و فوايد آن، تاريخچه ادبيات جنگ در ايران و جهان، سير تحول ادبيات جنگ از جنبه‌هاي ساختاري و محتوايي، عناصر زيبايي‌شناسي اين گونه ادبي، جريان‌شناسي ادبيات داستاني جنگ و دفاع مقدس، مقايسه ادبيات داستاني جنگ و دفاع مقدس در ايران و ادبيات جنگ و پايداري در ساير ملل، بازشناسي عناصر بومي در ادبيات داستاني جنگ و دفاع مقدس، ادبيات کودک و نوجوان و جنگ، بررسي نقش و عملکرد جشنواره‌ها و راه‌هاي ارتقاي کيفي ادبيات داستاني جنگ و دفاع مقدس، راهکارهاي جذب مخاطب، کيفيت حمايت از ادبيات داستاني و داستان‌نويسان عرصه ادبيات دفاع مقدس، آسيب‌شناسي اين گونه ادبي، راهکارها و راهبردهاي رمان‌ها و داستان‌هاي کوتاه قابل اقتباس... از جمله سرفصل‌ها براي طرح سؤالات متعدد و ارائه نظريات گوناگون هستند که از طريق آنها مي‌توان به اشتراکاتي در باب تعاريف و مفاهيم ادبيات داستاني جنگ و دفاع مقدس دست يافت.ادبيات داستاني جنگ يا به عبارت ديگر، ادبيات داستاني دفاع مقدس، مي‌تواند يکي از مشخص‌ترين وجوه ثبت تاريخ باشد.در طول نزدیک به ۴۰ سال گذشته، آثار داستانی متعددی درباره جنگ ایران و عراق به رشته تحریر درآمده است. سپیده حسن پور بانویی است نویسنده و دانش اموخته ی رشته ی پرستاری اهل استان گلستان که کتاب مجموعه داستان «به نام وطن» و « یک لنگه پوتین» را در موضوع دفاع مقدس منتشر کرده است.

■ از کی و چطور متوجه شدید نویسنده‌ هستید؟زمانی که دانش آموز دبیرستان بودم سال ۶۷ فراخوانی از سوی آموزش و پرورش جهت شرکت در مسابقه داستان نویسی اعلام شده بود که توانستم رتبه ممتاز را در مازندران به دست آورم و از این رو  دعوتنامه هایی از سوی فردی به نام علی آذری که مسئول فرهنگی صدا وسیما بود بدستم رسید؛ منتهی آن زمان شرایط به گونه ای نبود که بخواهم این مهم را پیگیری کنم. اساسا پاسخ به این پرسش دشوار است. زیرا من هرگز خود را نویسنده احساس نمی کنم؛ زیرا بار مسئولیتی که بر دوش اصحاب قلم قرار می گیرد بسیار فراتر از توان من است. از این رو خود را همواره علاقمند به ادبیات و فرهنگ می دانم به خصوص ادبیات کلاسیک.

■ یک لنگه پوتین و به نام وطن چگونه خلق شدند؟ از آن جا که دوران کودکی و نوجوانی ام تحت تاثیر شرایط جنگ سپری شد و با تعدادی از جنگ زده های خوزستان همکلاسی بودم به خود قول دادم یک روز به سهم خودم آن چه که این جنگ نابرابر و ظلم ستیز بر سر ملت ما آورده را به رشته ی تحریر در آورم. به همین منظور تا جایی که در توانم بود مطالعاتی با عنوان دفاع مقدس داشته ام و با علاقمندی خاص خود مستندات آن را نیز پیگیری کردم. از این رو داستان های مرتبط با آن را در طول خدمت  پرستاری با وجود مشغله سخت نوشتم و اکنون مشغول باز نویسی آن ها می باشم. داستان یه لنگه پوتین اثر فرا واقع گرانه و واقعی از زندگی بازماندگان جنگ تحمیلی است که در شهر گرگان زندگی می کنند و به نام وطن مربوط به شروع ناگهانی جنگ در شهر بی دفاع اهواز می باشد. لازم به ذکر است هر دو اثر، تاریخ و نحوه رویداد عملیات و اتفاقات، واقعی و بر اساس تحقیقی است که انجام داده ام.

■ برای شما سخت‌ترین لحظه‌ی نوشتن چه زمانی است؟

اگر منظورتان این است که آیا نوشتن برایم سخت است باید بگویم، خیر. نوشتن به من آرامش می دهد و نوعی تسلی است. می توانم در هر لحظه شناخت بهتری از خود پیدا کنم و با موقعیت آفرینی از خود بپرسم اگر خودم جای چنین شخصیتی بودم چه می کردم. اما لحظه هایی هم هست که با پاسخ به این پرسش دچار تالمات روحی سختی می شوم به خصوص وقتی یک اتفاق را از زوایای شخصیتی مختلف بررسی می کنم.

■ آیا تا به حال بازخورد جالبی از مخاطبان کتاب هایتان داشته‌اید که برای خودتان پررنگ باشد؟بعضی از دوستان ابراز محبت داشته اند. اما برخی از داستان های کوتاهی که در برخی رسانه ها چاپ شد به خصوص داستان کوتاه"با کرونا تا شالیکوبی" که در ویژه نامه فصلنامه آوای هامون در جنوب کشور چاپ شد، ظاهرا مورد توجه قرار گرفت.

■ به نظر شما دید نسل جدید که تصوری از جنگ  ندارند و از طریق روایات ما با جنگ آشنا می‌شوند، نسبت به مشکلات زندگی جانبازان و بازماندگان دوران دفاع مقدس چگونه است؟ایران در طول تاریخ به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی اش همواره دستخوش تحول و تهاجم از سوی برخی از کشورها بوده که در هر دوره حس وطن دوستی و  دفاع از کیان این آب و خاک در زنان و مردان این سرزمین آن را حفظ کرده است. به خصوص نقش زنان در این مساله مغفول مانده که به نظر من باید به آن نیز توجه ویژه شود. مشکلات روحی و جسمی بازماندگان پس از جنگ چه آن ها که در دفاع بودند و چه آن ها که به خصوص در شهرهای مرزی همه چیز خود را از دست داده اند نکته دیگری است که باید به آن پرداخت. به نظر من تمام افرادی که برای تمامیت ارضی ایران و مام میهن به هر نحوی تلاش کردند تا ابد قابل ستایش اند و باید قدردان آن ها بود. بسیار مهم است که این افراد فراموش نشوند و دولت در ارتقای دانش معیشت این افراد همواره در کنارشان باشد؛ چرا که فرهنگ سپاس و قدردانی نباید فراموش شود؛ زیرا در صورت فراموشی آسیب های جبران ناپذیری را کشور متحمل خواهد شد. حال هر کس در هر جایگاهی که قرار دارد باید به این موضوع بپردازد و این کاری بود که از دست من بر می آمد؛ شاید آن طور که می خواستم نشد.

■ روایات هنری خلق شده در قالب‌های مختلف تصویری، متنی و گفتاری که جنگ را در ذهن نسل امروز شکل می‌دهد، تا چه حد می تواند دراین امر موثر باشد؟همانطور که گفتم باید در راه ارتقای ایران با همبستگی و یکدلی کوشید. خوشبختانه همه در این موضوع متفق القولند. هوشیاری مهمترین اصل است تا برای همیشه دامن پرمهر ایران از لوث ددمنشان در امان ماند. از همین رو، رسالتی بر دوش همگان به خصوص هنرمندان عزیز است. باید همه با خون خود بنویسیم که نهضت پایداری در حفظ ایران عزیزمان همیشه برقرار و خون هیچ شهیدی تا کنون بیهوده ریخته نشده.

■ آیا کار جدیدی در دست چاپ دارید؟بله. در حال حاضر مشغول بازنویسی رمانی با عنوان حاجی هستم. این داستان اشاره ی به خصوصی دارد به زندگی مردم عادی در جنگ و کودکانی که توسط گروه انفال زنده به گور شدند. به امید روزی که همه ی جهان در صلح و آرامش زندگی کنند.