حافظ بخوانیم ■ آزاده حسینی
یادداشت |
قلم را آن زبان نبوَد که سِرّ عشق گوید باز
ورای حد تقریر است شرح آرزومندی
قلم را آن زبان نبوَد، یعنی از آن چنان زبانی برخوردار نیست که بتواند رازها و سِر عشق را بازگو کند و توان بیان کردن راز عشق را ندارد. زیرا شرح عشق و دلدادگی فراتر از آن است که بتوان بر زبان آورد و هر چه بگوییم باز هم راز عشق بیان شدنی نیست. «وَرایِ» یعنی فراتر، آن سویِ، بالاتر از. شرح عشق و آرزومندی فراتر از قدرت بیان است. «تقریر» یعنی بیان کردن، قرار دادن و اِقرار کردن هم معنی می دهد. حافظ که این همه از عشق سخن می آورد و دوامش بر جریده عالم ثبت است، به این نتیجه رسیده است که قلم توانایی بازگو کردن رازهای عشق را ندارد. شاید به همین دلیل است که همچنان سالیان دراز شاعران از عشق و دلدادگی می گویند و باز هم هنوز حرف آخر زده نشده است و همیشه حرف هایی برای گفتن و شنیدن از عشق هست و وَرای حد تقریر است شرح آرزومندی.