■ آزاده حسینی

کی شعر تر انگیزد خاطر که حزین باشد

یک نکته از این معنی گفتیم و همین باشد

حزین یعنی ناراحت و غمگین، افسرده و محزون. خاطر یعنی آنچه که در دل گذرد، فکر و اندیشه. حافظ می گوید از فکر و اندیشه ای که افسرده و ناراحت باشد، کِی شعر تر و تازه و با طراوت و نشاط آور تراوش می کند؟ از این معنی فقط مختصری گفتیم و همین کافی است. شعر تر یعنی شعری که نشاط بخش و با طراوت باشد. البته می توان با جابجایی مکث و تغییر لحن در شعر آنرا به صورتی دیگر هم خواند: «کی شعر تر/ انگیزد خاطر که حزین باشد» به این معنی که شعر تر و باطراوت نمی تواند خاطری که افسرده است را برانگیزاند و نمی تواند موجب برانگیختن خاطر و فکر غمگین شود. هر دو معنی را می توان در نظر داشت.  «تر»: در فن بلاغت به شعری سلیس و فصیح می گویند؛ یعنی شعری روان. سعدی نیز می گوید: «عجب است پیش بعضی که تر است شعر سعدی». حافظ در غزلی می گوید: «طبع چون آب و غزل های روان ما را بس» و در مواردی دیگر صفت «تر» را برای شعر به کار برده است: «بدین شعر تر شیرین ز شاهنشه عجب دارم/ که سر تا پای حافظ را چرا در زر نمی گیرد» و یا «رقص بر شعر تر و ناله نی خوش باشد». شما چه فکر می کنید؟ آیا خاطر حزین می تواند شعر تر بگوید؟ شاعران وقتی غمگین باشند چه شعرهایی می نویسند؟ و یا با تعبیری دیگر: آیا خاطر حزین با خواندن شعر تر، برانگیخته می شود و شعر تر توانایی برانگیزاندن خاطر حزین را دارد؟ اساسا پیوند غم با شعر چگونه است؟!