چهل و سومین سالگرد دکتر شریعتی ■ رضا سلیمانی




۲۹ خرداد هر سال ، یادآور یکی از تاثیرگذارترین روشنفکران قرن حاضر است که در نیمه قرن ، با ایجاد تحرکی کم نظیر ، قلب جامعه روشنفکری ، دانشگاهی و مذهبی را به تپش واداشت.

دکتر علی شریعتی با سوابقی روشن و با خطاب قرار دادن مستقیم جامعه دانشگاهی و با بهره گیری از ادبیات، جامعه شناسی و تاریخ و البته به یاری قدرت سخنوری فوق العاده ای که داشت ، صراحتا به سراغ مذهب رفت و با شناسایی و ارزیابی دقیق نیازهای جامعه و نسل دانشگاهی و اهل مطالعه ، خوانشی جدید ارایه نمود.شریعتی به تحلیل مفاهیمی اساسی و بعضاً تنش برانگیز چون اسلام ، توحید ، تشیع ، شفاعت ، اجتهاد و.....پرداخت و معانی جدیدی از آنها مطرح نمود که عمدتا از سوی مخاطبین مذکور ، با استقبال زیادی مواجه گردید.از سوی دیگر اشخاص تاریخی چون ابوذر و سلمان و البته برخی ائمه و....نیز با دیدگاهی نو توسط او مورد روایت قرار گرفتند و عملکرد و گفتار آنها از پنجره ای دیگر نمایانده شد و این امر در رسالتی که دکتر شریعتی برای خود قایل بود ، نقشی مهم ایفا نمود.اما مهم ترین کار او ، معرفی و تبدیل مذهب به یک ایدیولوژی بود و با این ویژگی ها و تلاشها که عمدتا بر پایه مذهب صورت گرفت ، منشأ آثار مختلفی در جامعه گردید و یکی از این آثار ، نقش غیر قابل انکار او در برانگیختن جامعه و بویژه دانشگاهیان علیه حکومت وقت بود.

با این وجود ، اقدامات و تفکر او با انتقادات شدید برخی مذهبیون مواجه شد تا جایی که بنا به اظهار خودش ، در بیرون جامعه او را به عنوان یک شیعه متعصب و تمام عیار می شناختند و در درون ، بعضی او را اساسا به عنوان شیعه قبول نداشتند.به حسینیه ارشاد که به نوعی مرکز بیان و انتشار اندیشه های او بود ، علاقه زیادی داشت تا جایی که وصیت کرده بود پس از مرگ ، در آن حسینیه به خاک سپرده شود که البته میسر نشد و مزار او هم اکنون ، گوشه ای خلوت و دنج ، در دمشق سوریه است.در عمر کوتاهش منشأ اثراتی بزرگ بود و جامعه روشنفکری ایران را وادار کرد _ چه در زمان حیاتش و چه پس از آن _ تا راجع به عملکرد و تفکراتش ، قضاوت و اظهار نظر کنند.۲۹ خرداد امسال ، چهل و سومین سالگرد بزرگمردی بود که فقط چهل و سه سال زندگی کرد اما یقین دارم می توان شهادت داد، به نحوی زیسته است ، که در لحظه مرگ و البته اکنون ، هیچ حسرتی برای بی ثمری لحظه ای از زندگی اش نداشته و ندارد.

 

 رییس کانون وکلای گلستان