■  حسین ضمیری

تاریخ به ما نشان می دهد که در کهن ایام دور،  آغاز گاه شعر در کلام جادوگران رُخنمون یافته است. در واقع جادوگران   با تکرار کلمات بی معنی   اما آهنگین و زیبا   تاثیرگذاری ویژه‌ای در مخاطبین عام و خاص به وجود می آوردند. در هنگامه‌ی تایید یا رد این ادعا، نمی توانیم نپذیریم که انرژی و نیروی خاصی در کلمات پنهان است و همین انرژی ویژه است که عواطف انسانی ما -همچون ناامیدی، اندوه، عشق،  شادی و ....-  را تحریک می‌کند. این قدرت نهان در واژگان و کلمات باعث می‌شود تا با به کارگیری مطلوب آنها تصویر، صدا، بو، رنگ،مزه و حرکت را حس کنیم، بچشیم، ببینیم و بشنویم. این نیرو دوطرفه است، هم تاثیرگذار است و هم تاثیر پذیر؛ برای ما و مخاطب. اما ریشه اصلی این قدرت و نیروی موثر از کجاست؟

 با نگاهی عمیق و اندیشه ورزانه در حوزه ی کلمات   مشاهده می کنیم که نیروی کلمات در ترکیب یا بهتر است بگویم پیوند آنها مخفی است. ترکیب کلمه ها با یکدیگر و یا پیوند واژه ها   هم نیروی الفاظ را در خود دارد و هم پدید آورنده ی شعر است. شعر   به راستی پیوند واژه هاست.

 اما اینکه حال و هوای شاعران با یکدیگر فرق می‌کند و هر کدام کارکردِ  خود را از واژه‌ها و پیوند آن به نمایش می‌گذارند، امری دیگر است. در میانه ی  زایش و سرایش شعر، شاعر  در هنگام به هم پیوستن کلمات، از اراده و اختیار خود بهره می‌برد و به ترکیب هایی تازه و نو می رسد، اما این فقط بخش کوچکی را در بر می‌گیرد و در اصل این ضمیرِ ناخودآگاه ماست که واژه ها را به صورت غیر ارادی و ناهوشیارانه   ترکیب کرده و جهانی تازه را می‌آفریند که پر از لذت و مکاشفه است. این رفتار غیر ارادی   ریشه در مجموعه ی  هدفمند از عواطف، اندیشه و احساسات ما دارد.  تنوعِ  زیستیِ شاعران   باعث می‌گردد که ما با شیوه ها و سبک های متعددی در قالب  و فضای شعر  برخورد کنیم.

لئون پل فارگ می گوید: اسلوبِ نوشتنِ هر فرد   یعنی خود او.   سن پل رو می نویسد: اسلوب نوشتن هر فرد، یعنی زندگی او.  پیوند واژه ها   نه تنها بستری برای آفرینش شعر است   بلکه آفریننده یِ  پندار و شیوه ی شاعر است و شیوه ی شاعر   یعنی زندگی شخصی او.  پس نتیجه  می گیریم که ترکیب واژه و کلمه در شعر   مساوی است با پیوند فردی به نام شاعر با مقوله ای به نام زندگی. هرچه این پیوند و نیرو  قوی تر باشد و عناصر ناخودآگاه در آن به تبلور بیشتر برسد   اثر مورد سرایش   دارای جاذبه ی بیشتری در جذب مخاطب خواهد بود.

شعر  یعنی  زندگیِ خودِ شاعر.

شعر  یعنی  آنِ  شاعر.