حکیم بزرگ توس


یاددداشت اول |

 بامسوولیت سردبیر

امروز 25 اردیبهشت روز حکیم فردوسی بزرگ است. به عبارت دیگر روز زبان فارسی است. معروف است که از محمد حسنین هیکل روزنامه نگار فقید و معروف مصری پرسیدند تازیان هم به شما و هم به ایرانیان یورش بردند و ایران و مصر را فتح کردند چرا ایرانیان به زبان فارسی ماندند و شما مصریان که قبطی هستید زبان خود را فراموش کردید و عربی سخن می گویید؟ هیکل در پاسخ می گوید: علت آن این است که ما در میان خود فردوسی حکیم نداشتیم. آشکار است که هویت، بنیان و ماندگاری زبان گران سنگ فارسی مدیون تلاش خردمندانه ی حکیم توس در بیش از هزار سال پیش است.شاهنامه به مثابه دفترچه ی خاطرات خراسان فرهنگی بزرگ، مردم تاجیک و افغان و ایران امروز را به هم پیوند می دهد و  آنها هویت خود را در شاهنامه جستجو می کنند و به آن می بالند. ناگفته پیداست ماندگاری یک ملت به ریشه های کهن آن ملت بستگی دارد و بی توجهی به عناصر مولد هویت باعث می شود تا اندک اندک رخوت بر تار و پود ملتها غلبه نماید و ملتها را در هم شکند. آن هم در روزگاری که مدعیان تنها به مدد فناوری خود را برترین فرهنگها در جهان هستی نشان می دهند داشتن پشتوانه ای مانند حکیم بزرگ توس برای هر ملتی مایه سربلندی و امتنان است. نکته دیگر آن است که باید از این سرمایه ی بزرگ در راه حفظ وحدت و هویت ملی ایرانیان بهره برد، حال آنکه به هر دلیل نابخردانه ای تلاشی از سوی سازمانهای ذیربط در این باره انجام نشده و نمی شود و این در حالی است که در سالهای دور ایرانیان در دورهمی ها و نشست های خود شاهنامه می خواندند و نقالی غم نامه سهراب را برای جماعت نقل می کرد و آنها در سوگ سهراب قصه می گریستند و به این گونه فرهنگ و زبان فارسی را نگه داری می کردند. براین اساس امروز بیشتر از هر زمان دیگری ما نیازمند آنیم که قصه ی سهراب و رستم و افراسیاب و بهمن و سودابه و تهمینه و فرنگیس را تکرار کنیم تا نسل نو آمده با هویت فرهنگی خود آشنا شود. امروز در هجوم فناوری نیازمند آنیم که بدانیم در تمام کتاب گرانسنگ شاهنامه حتی یک واژه خارج از نزاکت نیست که ما نتوانیم در میان جماعت بخوانیم و این نشانه ی ادب ایرانیان بوده و سندی برای تربیت فرزندان ایران زمین است. نیازمند آنیم تا بدانیم فردوسی بزرگ در حالی که هیچ یاوری نداشت تمام سرمایه و اندوخته خود را برای حفظ میراث نیاکان خود گذاشت و داستانها و افسانه های کوچک و بزرگ فارسی را به همت خود جمع آوری کرد و در این مسیر دست کمک به سوی هیچ بزرگی دراز نکرد و قناعت و بزرگ منشی خود را در تاریخ بعنوان سندی ماندگار از هویت ایرانی به نمایش گذاشت. بزرگداشت نام نیک بزرگان بیش از آنکه نشانه ی بزرگی آنها باشد، نشانه ی خردمندی ماست. با بی توجهی به آنها  بر ردای بلند بزرگان، گردی نمی نشیند اما عاقلان می دانند، کار دست خردمندان نیست و چه می توان کرد جز ثبات و مدارا و تحمل.