دکترمحمد اسماعیل اسدی، پژوهشگر عرصه آب و خاک:

دومین جلسه کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی گرگان در حالی برگزار شد که در آن دکتر محمد اسماعیل اسدی در خصوص کشاورزی حفاظتی و رویکرد پایدار و سازگار با محیط زیست برای کیفیت بهتر خاک و آب کشور به سخنرانی پرداخت.  در ابتدای این جلسه که در سالن همایش اتاق گرگان برگزار شد، محمد اسماعیل اسدی به شرح اقدامات خود در حوزه کشاورزی حفاظتی پرداخت.

این پژوهشگر عرصه آب و خاک گفت: هر انسان در طول زندگی سه نوبت در روز نیازمند خاک است تا مواد غذایی مصرفی اش را تامین کند و این مسئله اهمیت خاک را در زندگی ما نشان می دهد. وی در رابطه با اهمیت خاک افزود: خاک حاوی 25 درصد تنوع زیستی زمینی بر روی کره زمین است و فقط در 8 سانتی متری عمق خاک در سطح یک هکتار، 13 کوادریلیون ( عدد 13 با 15 صفر در مقابل آن) موجود زنده وجود دارد.

دکتر اسدی فرسایش خاک را یکی از جدی ترین مخاطرات در بخش خاک کشور عنوان کرد و گفت: نرخ فرسایش خاک در کشورمان به تفکیک سال های مختلف ( بین سال های 1330 الی 1392) بیانگر این است که 50 درصد فرسایش خاک ناشی از بهره برداری نادرست از سرزمین است. وی در ادامه سخنانش در خصوص کشاورزی حفاظتی اظهار کرد: کشاورزی حفاظتی یک رویکرد اکولوژیکی برای تولیدات پایدار کشاورزی و احیا کننده خاک و اکوسیستم است. این پژوهشگر عرصه آب و خاک گلستانی مشخصه اصلی کشاورزی حفاظتی را نگهداری بقایای گیاهی و پوشش خاک عنوان کرد و گفت: این نوع کشاورزی بر اساس کاربردی عملی سه اصل به هم پیوسته و به صورت محلی سازگار شده است که اصل اول، عدم دستکاری و یا حداقل دستکاری مکانیکی خاک، اصل دوم نگهداری دائمی پوشش آلی خاک و اصل سوم تنوع سامانه زراعی است. اسدی در ادامه سخنانش در جلسه کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی گرگان در رابطه با خاک ورزی حفاظتی نیز گفت: خاک ورزی حفاظتی اگرچه هدف خوبی دارد، اما همیشه حفاظت از فرسایش خاک و آب را به اندازه کافی فراهم نمی کند. وی با بیان این که خاک ورزی حفاظتی با کشاورزی حفاظتی تفاوت دارد، افزود: کشاورزی حفاظتی یک بسته کامل و جدا از سایر موضوعات است. این مولف و پژوهشگر گلستانی تصریح کرد: برای حرکت در راستای پایداری در حوزه کشاورزی حفاظتی انجام سه عملیات به طور همزمان لازم است.

اسدی در خصوص این سه عملیات گفت: مرحله اول حداقل خاک ورزی است. مرحله دوم پوشش دائمی سطح خاک با مواد آلی که به معنای حفظ بقایای محصول است و مرحله سوم برای این پایداری تنوع در تناوب زراعی است. وی در ادامه گاوآهن برگرداندار را دشمن اصلی محیطی در تولیدات کشاورزی عنوان کرد و افزود: استفاده از این دستگاه در مزارع کشاورزی موجب اکسیداسیون ماده آلی خاک و تخریب خاک می گردد.  این پژوهشگر اظهار کرد: فشردگی عمودی و افقی و جابجایی زیاد خاک در عمق زراعی توسط سوکی موجب آسیب به خاک شده که مغایر با کشاورزی حفاظتی است. وی همچنین از تاثیر مثبت کشت بر بسترهای بلند سخن گفت و افزود: در مناطق مرطوب به دلیل وجود بارندگی های متوالی فرصت تهیه زمین با روش ها و ماشین های تهیه زمین مرسوم از قبیل گاوآهن برگرداندار و دیسک نیست و در صورت استفاده از این ادوات، با توجه به بارش های زیاد کلوخه ایجاد می شود که بهترین نوع کشت در این مناطق کشت بر بسترهای بلند است. این پژوهشگر حوزه آب و خاک در خصوص مزایای این نوع کشت، گفت: مدیریت مصرف آب، تهیه و هوادهی مناسب بین بسترها، امکان مبارزه مکانیکی با علف های هرز در بین ردیف ها، کاهش خسارت ورس یا خوابیدگی بوته ها، افزایش مواد الی خاک برخی از مزایای کشت بر بسترهای بلند است. اسدی در انتها با بیان پیشنهاداتی در خصوص ترویج کشاورزی حفاظتی در بین مزرعه داران و کشاورزان استان گفت: تهیه مواد آموزشی ( کتب، دست نوشته، پوستر، فیلم، بروشور و ...) با محتوای کشاورزی حفاظتی و حفاظت از منابع آب و خاک و تولید پایدار باید در دستور کار مدیران مربوطه قرار گرفته و این مواد آموزشی نظیر پوستر و عکس به کلیه مراکز کشاورزی در سرتاسر کشور ارسال شود. پیشنهاد دیگر این مولف گلستانی چنین بود: برای شروع در واحدهایی که هنوز به صورت سنتی کشاورزی با تکیه بر خاک ورزی مرسوم عمل می کنند برنامه کاری کشاورزی حفاظتی با یک برش معین در هر سال و با رعایت تناوب زراعی داده شود و از آن ها گزارش پیشرفت کار درخواست گردد. گفتنی است در پایان این جلسه دکتر اسدی که سابقه تالیف چندین کتاب و مقاله تخصصی در حوزه خاک و همچنین سابقه حضور در مجامع بین المللی علمی را دارد، به پرسش های حضار در خصوص کشاورزی حفاظتی و اهمیت خاک پاسخ داد.