خرداد ماه مشارکت عمومی
یاددداشت اول |
■ با مسوولیت سردبیر
اگر بخواهیم یکی از مشخصه های خرداد ماه را در چند دهه ی گذشته برای ایرانیان نامگذاری کنیم بی گمان همگان متفق خواهند بود که باید نام مشارکت عمومی را بر آن بگذاریم. نگاهی به صدر تا ذیل این ماه به ما یاد آوری می کند که ایرانیان در این ماه کارهای بزرگی را رقم زده اند، از 15 خرداد 42 تا سوم خرداد 61 و سپس دوم خرداد 76 و برگزاری چندین انتخابات ریاست جمهوری در این ماه، خرداد ماه را از این نظر متمایز کرده است. ناگفته پیداست که مشارکت عامه در تعیین سرنوشت یک حق طبیعی و یک مساله قطعی در دنیای امروز است. مشارکت شهروندان در حق تعیین سرنوشت در دنیای مدرن نشانه بلوغ حکمرانی هاست و به همین خاطر است که قدیمی ترین دمکراسی ها مانند دمکراسی ایالات متحده و یا بزرگترین دمکراسی ها مانند دمکراسی هندوستان با همه قدمت و گسترگی، مشارکت شهروندان را در ساخت قدرت نشانه ی قدرت و اقتدار حکمرانی خود میدانند و روش هایی را بر می گزینند تا مردم سالاری را تثبیت کنند. برای این منظور دولتها می کوشند تا با اتخاذ روشهای سنجیده، منطقی و علمی مشارکت شهروندان در ساختار قدرت را نهادینه کرده و یا به عبارتی حکومت مردم بر مردم را جامه ی عمل بپوشانند. تلاش برای تثبیت آزادی بیان، حفظ آزادی های رسانه ها، تلاش برای حکمرانی حزبی و شفاف سازی عناصر قدرت، پاسخگویی کارگزاران قدرت در برابر عامه ی شهروندان و واگذاری تصمیم انتخاب به مردم برای گزینش در پای صندوق های رای از مهمترین دستاوردهایی است که بشر امروز برای ارتقای مشارکت شهروندان به آن رسیده است و به نظر می آید راهی جز این نیز برای تعمیم مشارکت شهروندان در ساخت قدرت نیست.
ناگفته پیداست تکنیک هایی که انسان خردمند امروز برای تثبیت حق سر نوشت خود تعریف کرده است را باید به مثابه یک بسته در کنار هم دید. نمی توان بخشی از آن را نادیده گرفت و بخشی دیگر را جامه عمل پوشاند وآنگاه به مشارکت شهروندان در ساخت قدرت مباهات کرد و آن عبارت است از اطلاع رسانی آزاد، پاسخگویی قدرت، حضور احزاب قدرتمند و مقتدر وآنگاه حق انتخاب آزاد شهروندان. این مسیر راه محتوم انسانها در قرن پیش روست.