دوم خرداد، نقطه‌ی عطفی در فضای سیاسی ایران بود. احساس امید به آینده، شور و شوق تغییر افزایش سطح مشارکت سیاسی و اجتماعی، آینده‌ی روشنی را نوید میداد. با روی کار آمدن دولت خاتمی، گفتمان اطلاح‌طلبی، مفاهیم و ادبیات فاخر، روح امیدوار کننده و روشنی در کالبد جامعه سیاسی ایران که پیش از آن از فضای بسته‌ای در رنج بود دمید. جامعه مدنی ایران منتظر این بود که به تدریج نظریه پردازان سیاسی نزدیک به دولت برآمده از دوم خرداد، استراتژی، بایدها و نبایدهای گفتمان سیاسی اصلاح‌طلبی را تبیین و دورنمای این حرکت سیاسی امیدوار کننده و افق‌های روشن جنبش اصلاح‌طلبی را برای مشتاقان این حرکت روشن نمایند.

که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها

بروز چالش‌های جدید و موانع جدی مانع دستیابی به این مهم شد. در تحلیل گذشته و فرصت‌های از دست رفته، عدم استراتژی تعریف شده عدم انسجام در گفتار و رفتار کنشگران اصلی این حرکت، عدم رهبری منسجم مبتنی بر نظریه‌های اصلاح‌طلبی مشکل جدی گذشته، حال و آینده این جریان سیاسی است. خاتمی علی‌رغم نقش محوری و کاریزما در بین کنشگران این جریان سیاسی تاکنون عملا از پذیرش رهبری این حرکت امتناع ورزیده است. به هر حال اصلاح‌طلبان میبایست، سازکاری برای اصلاح درون خود جستجو نمایند، این جریان نیازمند تصحیح و بازبینی گفتمان خود و بازتولید مفاهیم جدید بوده چرا که تصحیح‌پذیری زیربنای هر دموکراسی کارآمد است. یکی از اساسی‌ترین موضوعاتی که جریان سیاسی اصلاح‌طلبی را با گسست جدی مواجه نموده در اصرار این جریان برای ماندن در قدرت به هر شکل و شیوه و همراهی تمام قد با دولت تدبیر و امید بود. جریان سیاسی زنده و پویا نیازمند تطبیق مداوم و بازبینی مستمر است، هزینه‌های حمایت اضطراری از دولت انتقادهای فراوانی را در پیش روی اصلاح‌طلبان به وجود آورد. وعده‌های بی‌سرانجام دولت روحانی و عدم پایبندی به شعارها و آرمان‌های مطرح شده در مبارزات انتخاباتی بسیاری را مایوس نمود. حداقل انتظار اصلاح‌طلبان عمل متقابل دولت روحانی و تعامل و پایبندی بیشتر در تحقق وعده‌های انتخاباتی رییس جمهور محترم بود. سنکا، فیلسوف رومی میگفت: " همه‌ی آنهایی که شما را به خودشان فرا میخوانند شما را از خودتان باز میدارند."سخن آخر: بازآفرینی مفاهیم، تدوین برنامه‌های آموزش محور برای احزاب، تجدید نظر در رویکردها بر محور خرد جمعی حزبی برای دستیابی به حضور حداکثری انتخابات آتی میتواند نقطه عطف دیگری برای تحقق مردم سالاری باشد.