زماني که زمين آفريده شد و همه ی موجودات شروع به زندگي در آن کردند و همه ی آفريده ها بطور طبيعي شروع به ساختن سرپناه برای خودشان کردند  انسان هم به عنوان يکي از آفريده ها برای ساخت و طراحی مکانها و وسایل مورد نیاز خود با ارجاع به سازه های طبيعي مانند آشيانه پرنده و ديگر حيوانات از طبیعت و محیط زیست اطراف خود الهام گرفته و در ساخت و طراحی وسایل مورد نیاز خود به نوعی از آنها استفاده کرده است. انسانها در آن دوران به جنبه زيبايي سرپناه به اندازه ی سازه و پايداری آن توجه نمي کردند. رابطه طبیعت و معماری از زمان پیدایش معماری که همان دوره غارنشینی می باشد وجود داشته است. از هنگام سکونت انسان اولیه در کوه و جنگل که طبیعت عامل تعیین کننده سکونت گاه وی، شغلش و حتی وسعت خانه و شهرش بوده است تا عصر تکنولوژی که بزرگترین سازه های معماری شامل پل ها، برج ها و فرودگاه ها با الهام از ساختار طبیعت و موجودات زنده ساخته می شوند، می توان از طبیعت به عنوان منبع ایده و استنباط بسیاری از معماران و طراحان نام برد. ساختار خانه ی مورچه، زنبور عسل و پرندگان به طرز جالبی در طراحی فضاهای معماری با کاربری های مختلف استفاده شده است. به طور مثال از نوع خانه مورچه به علت پیچیدگی در روابط عملکردی تودرتو ترین زندان ها و سازمان های بازجویی ساخته شده است و یا ساختمان استادیوم آشیانه پرنده پکن به علت بهره گیری از ایده های خلاقانه و پیشگام در طراحی سازه و پوسته معماری مورد توجه معماران و منتقدین هنری قرار گرفت. طبیعت می‌تواند الگوهای شایان توجه برای طراحی معماری به دست دهد شاید اجداد ما بدون درک واقعی فرم‌های طبیعی، از یکی از بهترین معلمان یعنی طبیعت، استفاده از فرم‌های سازه‌ای موجود در آن را می‌آموختند. زیربنای عملی این نگرش دوستی، بهره مندی و صمیمیت با طبیعت است. معماران پیوسته در طول تاریخ به الگوبرداری از طبیعت در صورت‌های مختلف توجه داشته‌اند و در این راستا به راه‌حل‌های مختلفی دست‌یافته‌اند. امروزه نیز معماران سعی دارند تا فرم‌ها، ساختارها و فرایندهای ساخت و ساز طبیعت را بفهمند و با به کار بستن دانش حاصل از آنها بناهای خود را با دنیای طبیعی سازگار کنند.

معماری امروز در این زمینه به روش‌های جدید روی آورده و به دستاوردهای نوینی رسیده است. یکی از مهمترین این دستاوردها، الگوبرداری از اصول سازه‌ای طبیعت است که در بعضی از موارد منجر به خلق آثار بدیع سازه‌ای و حتی سیستم‌های سازه‌ای جدیدی در معماری شده است. طراحی سازه‌ای باید با درک مفاهیم و اصول تأثیرگذار در شکل‌گیری سازه‌های طبیعی توأم شود. در این راستا ضروری است که روش‌های مقابله با نیرو و اصول بهینه‌سازی سازه در طبیعت برای طراحی سازه‌هایی کارا و زیبا مورد استفاده قرار گیرند. انسان با نگاهی به معماری جانوران و با الهام از طبیعت و توجه به خداوندی که خالق این همه زیبایی و نظم و شگفتی است و ژرف نگری و اندیشه در آفرینش شکوه مند جانوران می تواند  در مسیر بندگی حرکت کرده و بر شناخت و بزرگ داشت خود از آفریدگار جهان هستی بیفزاید. انسان طبیعت و معماری مقوله ای بسیار گسترده و وسیع است که در این میان، مطالعه در زندگی اسرارآمیز مورچه می تواند همان اندازه لذت بخش و حیرت آفرین باشد که ژرف نگری در آفرینش کوه ها و دریاها و ستارگان. چرا که طبیعت آشکارا قصد دارد به انسان نظم، وضوح و اطاعت از قوانین آفرینش را بیاموزد. بشر امروزی سال‌هاست با مشکلات عدیده‌ای مواجه است که خودش آن‌ها را به‌وجود آورده است؛ از آلودگی آب و خاک و هوا گرفته تا تخریب محیط زیست و مصرف بی‌رویه و بدون فکر آب. به‌نظر می‌رسد راه نجات انسان از گرفتاری‌های خودساخته‌اش، بازگشت به طبیعت و احترام به ساخته خداوند است.

■ دانشجوی رشته معماری