عبور از خشکسالی با مشارکت همگانی


خبر |

سرپرست دفتر فنی مطالعات طرح های توسعه منابع آب شرکت آب منطقه ای گلستان با توجه به روز جهانی مقابله با بیابان زایی و خشکسالی گفت: مجمع عمومی سازمان ملل متحد 17 ژوئن را روز جهانی مقابله با بیابان زایی و خشکسالی  نامگذاری کرده است که مصادف با 27 خرداد ماه می باشد. شعار این روز در سال جاری ، عبور از خشکسالی با مشارکت همگانی لحاظ شده است. به گزارش روابط عمومی، حسن فرازجو اظهار کرد: خشکسالی یکی از بزرگترین تهدیدها برای توسعه پایدار، به ویژه در کشورهای در حال توسعه است و بر اساس مدارک منتشر شده سازمان ملل متحد،  پیش بینی می شود خشکسالی تا سال 2050 بر حدود 75 درصد جمعیت جهان تأثیر بگذارد. تعداد و مدت خشکسالی ها از سال 2000 نسبت به دو دهه قبل 29 درصد افزایش یافته است. هیچ کشوری از خشکسالی مصون نیست و در حال حاضر بیش از 2 میلیارد  و سیصد میلیون نفر در سطح جهان با تنش آبی مواجه هستند و با این روند، در آینده  تعداد بیشتری از انسان ها  در مناطقی با کمبود شدید آب، زندگی خواهند کرد. وی با ارائه آماری از استان گفت: استان گلستان با مساحت 20438 کیلومتر مربع شامل 14 شهرستان و در شمال کشور و ضلع شرقی دریای خزر واقع شده و شامل ۵ حوضه آبریز شرق خلیج گرگان، نکا رود علیا، قره سو، گرگانرود و اترک سفلی می باشد. میانگین بارندگی سالانه استان در دوره آماری درازمدت، حدود 490 میلی متر است که این مقدار در بخش های شمالی استان گلستان در محدوده مطالعاتی داشلی برون – اینچه برون  به حدود 250 میلیمتر در سال کاهش می یابد. تغییرات بارندگی، افزایش دما و تبخیر، برداشت از منابع آب زیرزمینی و کاهش ذخیره آبخوان های عمیق و کم عمق، از جمله مواردی هستند که آسیب پذیری استان در مقابله با خشکسالی را تشدید می نمایند. کاهش منابع آب  قابل برنامه ریزی، همه مولفه ها از جمله شرب، محیط زیست، صنعت و کشاورزی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. وی افزود: بارش حوضه های کوهستانی، نقش عمده ای در تولید منابع آب دارند که به صورت آب سطحی در آبراهه ها و رودخانه ها، جریان یافته و بخشی از بارش های کوهستانی نیز پس از نفوذ در زمین، آبخوان های زیرزمینی استان را تغذیه می نمایند. از طرف دیگر، بارش برف و انباشته شدن آن در حوضه های آبریز استان به عنوان یک ذخیره با ارزش محسوب شده و باعث تداوم جریان پایه رودخانه ها و تقویت آبدهی چشمه ها در فصول خشک سال می گردد. با این حال، تغییرات آب و هوایی، عملیات کشاورزی ناپایدار، معدن کاوی نادرست، قطع درختان و شکار بی رویه می تواند صدمات زیادی به تنوع زیستی کوهستان وارد کند. علاوه بر این، تغییر کاربری اراضی و پوشش گیاهی و بلایای طبیعی، از بین رفتن تنوع زیستی را تسریع می کند و به ایجاد یک محیط شکننده در جوامع کوهستانی و کوهپایه ها منجر می شود. بنابراین یکی از مهمترین اقدامات در مقابله با خشکسالی، احیاء اکوسیستم های کوهستانی و مناطق بالادست حوضه ها می باشد. وی افزود: شرکت آب منطقه ای گلستان با تهیه برنامه جامع سازگاری با کم آبی و مطالعه و اجرای پروژه های مختلفی همچون بهینه سازی طرح های آبرسانی بر اساس طرح جامع آب شرب، مطالعات آبهای نامتعارف شامل شیرین سازی آب دریای خزر و آب شیرین کن های منابع آب شور و لب شور به منظور تامین بخشی از کمبود آب شرب استان، مطالعات مرتبط با استفاده از انرژی های تجدید پذیر، بررسی روش های کاهش تبخیر در سدهای مخزنی استان،  زهکشی اراضی، بهبود و توسعه شبکه و کاربرد روش های نوین آبیاری، تعادل بخشی و تغذیه مصنوعی آبخوان های زیرزمینی،  پخش سیلاب، احداث سدهای کوچک مخزنی و ... در حفاظت و بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک  استان اقدام می نماید که به طور غیر مستقیم، نقش موثری در مقابله با بیابان زایی و مدیریت مناسب تر منابع آب در دوره های خشکسالی خواهد داشت. همچنین در زمینه پایش خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک نیز با احداث ایستگاه های باران سنجی، تبخیر سنجی، آب سنجی، چاه های مطالعاتی و مشاهده ای در حوضه های آبریز استان و آماربرداری و اندازه گیری آنها،  اطلاعات پایه لازم را تهیه نموده و در اختیار دستگاه های متولی استان ، برنامه ریزان و پژوهشگران قرار می دهد. در مجموع، استفاده پایدار از منابع موجود و تدوین برنامه های مناسب، حرکت موثری در بهبود شرایط زیستی است که منجر به احیاء اکوسیستم های تخریب شده و ایجاد زیست بومی سالم تر خواهد شد لذا سعی بر آن است تا در مطالعات فنی طرح های توسعه منابع آب به جنبه های مختلف سازگاری با محیط زیست، توجه نموده و با رعایت دستورالعمل های مربوطه در جهت مدیریت به هم پیوسته حوضه آبریز، گام برداشته شود.