حیدر حسین نژاد

انجام آنژیوگرافی عروق قلب در جهان سابقه ای نزدیک به ۵۰ سال دارد و در کشور ما ایران از سال ۱۳۶۰ شروع شده است. تا چندین سال قبل تشخیص بیماری های قلبی فقط با آنژیوگرافی مقدور بود، اما حالا روش تشخیصی تصویربرداری سی تی انژیو قلب هم در تشخیص بیماری‌های عروق کرونر قلب و تنگی عروق بسیار موثر است. عوارض کمتر و انجام راحت تر و بصورت سرپایی از مزایای روش تصویربرداری سی تی انژیو میباشد. امروزه ذهن ها مردد هست که کدام روش بهتر است، آنژیوگرافی یا سی تی انژیو؟

آنژیوگرافی بیمار نیازمند بستری شدن هست و پس از آزمایشات خون اولیه، مانند اندازه گیری عملکرد کلیه و آزمایش تعیین رقت خون آنژیوگرافی از طریق عروق ناحیه کشاله ران و یا دست صورت می گیرد. کاتتر داخل این عروق کار گذاشته شده وسپس تحت تصویربرداری همزمان وارد عروق قلب شده وسپس با دستگاه xray از قلب، تصویربرداری انجام می‌شود. کیفیت تصاویر به نسبت تصاویر سی تی انژیو قلب بالاتر هست و دقت آن نیز بیشتر میباشد. اما عوارضی مثل خونریزی از محل ورود کاتتر و خونریزی ناشی از پارگی عروق قلب توسط نوک کاتتر همچنان وجود دارد. هرچند که با کاتترهای نازک‌تر و منعطف تر امروزه این عوارض بسیار کم شده است و در حد ۱ در ۱۰۰۰ میباشد. روش آنژیوگرافی یک روش تهاجمی محسوب می‌شود و دارای خطر هر چند بسیار ناچیز میباشد، لذا در بیماران زیر انتخابی تر هست:

بیماران مسن، بیماران با علائم حاد و علایم اختصاصی بیماری عروق قلب، بیماران با بیماری زمینه ای همراه مثل فشار خون بالا، دیابت، چربی خون و نیز در افراد سیگاری، بیماران با سابقه عمل جراحی قلب باز، استنت گذاری.

سی تی انژیو قلب یک نوع تصویربرداری با تعداد بالا و با تزریق ماده حاجب از طریق رگ بیمار با یک انژیوکت ساده انجام می‌شود. روشی غیر تهاجمی هست و عوارض خطرناک آنژیوگرافی را به همراه ندارد. نیاز به بستری نیست و سرپایی در مراکز تصویربرداری قابل انجام هست. پس از طریق ماده حاجب به رگ بیمار از قلب بیمار تصاویر متعدد گرفته می‌شود و پزشک رادیولوژیست از طریق کامپیوتر این تصاویر را میبیند و اگر تنگی در عروق قلب وجود داشته باشد، مشخص می‌شود. این روش تصویربرداری سی تی انژیو در بیماران با احتمال کمتر بیماری قلبی و جوانترها و افراد با علائم غیراختصاصی و خفیف و افرادی که علائم مشکوک و خفیف در تست های تکمیلی خود مثل تست ورزش و یا اکو داشته اند، قابل انجام هست. هرچند این تست در افراد مسن هم کارایی دارد. نتایج منفی و مثبت کاذب در این تست، هر چند کم وجود دارد. یعنی ممکن است تنگی عروق در ناحیه ای وجود داشته باشد اما در این روش مشخص نشود یا برعکس تنگی وجود نداشته باشد اما گزارش مثبت اعلام شود. هرچند این موارد با دستگاه‌های پیشرفته امروزه بسیار بسیار نادر است. این دو روش هر دو کارایی بالایی دارند و البته مزایا و معایب خود را دارند و تشخیص اینکه کدام روش بهتر است را به عهده پزشک خود بگذارید. بنظر می رسد چکاپ قلب و عروق امروزه از ۴۰ سالگی ضروری هست و انجام اکو قلب و تست ورزش می‌تواند بیماری های اولیه قلبی را مشخص و نیاز به یکی از دو روش بالا را به فرد گوشزد کند و نیز اصلاح سبک زندگی و ورزش  و پرهیز از سیگار و غذاهای چرب می‌تواند به کمتر شدن بیماری های قلبی کمک کند.

 متخصص بیهوشی و

فوق تخصص مراقبتهای ویژه