آیا شرکت دانش بنیان داریم ؟


یادداشت |

مهران قجری _ امروز  پنج ماه از سال ۱۴۰۱ می گذرد، سالی که به سنت هر ساله برایش نامی انتخاب شده است. تولید، اشتغال آفرین، دانش بنیان نام سالی است که در آن قرار داریم. عقیده بر این است که شعارها برای این تعیین می‌شوند تا افق و مسیر را مشخص کنند و با ایجاد فرصتی برای گفت‌و‌گوی ملی، زمینه را برای شتاب گرفتن حرکت در مسیر درست، مهیا کنند. بله امسال سال تولید است، تولیدی که اشتغال آفرین است و دانش بنیان، اما مگر موانع تولید برطرف شد؟ آیا رونق تولید محقق شد؟ آیا جهش تولید اتفاق افتاد؟ سال ها یکی پس از دیگری می آیند و می روند و این اسامی به عنوان شعار تکرار و تکرار می شوند بدون اینکه عملا اتفاقی بیفتد که در زندگی مردم ملموس باشد.  فارغ از اینکه اهداف محقق شده اند یا نه، تعیین افق، برای داشتن یک حرکت رو به رشد ضروری است. اما حتی سعی برای تبیین اهداف شعار سال هم  آنطور که باید و شاید دیده نمی شود. در هر حال امسال شركت های دانش بنیان به دلیل انتخاب این شعار برای سال مورد توجه قرار گرفته اند. روشن است در این میان شرکتهایی می توانند خود را نشان دهند که با استفاده از  فن آوری های بالا بتوانند محصولات و خدمات بهتری را برای عرضه توليد كنند. شركت های دانش بنيان محصولات نوين وارد بازار می کنند و از جهات دیگری هم مهم اند. این شرکتها می توانند مؤثرترین عوامل ایجاد اشتغال، نوآوری و شکل گیری و رشد اقتصاد دانش بنیان در هر کشوری باشند. این شرکتها امکانی برای تبدیل ایده های جدید به محصولات و خدمات  مشتری پسند هستند. خلاقیت، نوآوری، انعطاف پذیری و انگیزه بالا چهار ویژگی است که این شرکتها باید داشته باشند. شاید این کم کاری و تقصیر متوجه خود این شرکت ها باشد. آنها اگر خود را باور داشته باشند که  منابع مهم درآمد و اشتغال و در نهایت نیروی مهم تأثیرگذار بر توسعه اقتصادی می توانند باشند، قطعا تلاش بیشتری برای شناساندن و معرفی ظرفیت ها و توانمندی های خود می کنند. در سال تولید، اشتغال آفرین و دانش بنیان حداقل کاری که می توان انجام داد این است که اهمیت روزافزون علم و فناوری در توسعه اقتصادی و پیامد منطقی آن یعنی اهمیت چشمگیر ایجاد ظرفیت تولید نوآوری مبتنی بر علم در جامعه  را آشکار کرد. نقش مهم شرکت های دانش بنیان را در اقتصاد و اهمیت این شرکتها را در جوامع امروزی خودشان تعیین می کنند. افزایش نرخ اشتغال زایی، فروش، صادرات و تشکیل سرمایه ماحصل فعالیت شرکت های دانش بنیان در کشورهای توسعه یافته است. آنها به انتقال فناوری از بخش های تحقیقاتی به بخش های تولیدی و صنعتی کمک می کنند و به این صورت در عرصه اقتصاد کشورها تاثیرگذار می شوند. در استان گلستان  شرکت هایی با عنوان دانش بنیان فعالیت دارند اما اینکه برخی از این شرکت ها تنها نام دانش بنیان را یدک می کشند، یک واقعیت است. مساله این است که حتی  شاخصه‌های شرکت‌های دانش‌بنیان برای مردم روشن نیست اینکه این شرکتهایی که اسم خودشان را دانش بنیان نهاده اند اصلا  اشتغال‌آفرین هستند یا نه هم خودش سوالی است که مطرح است. در واقع آماری از میزان اشتغالی که این شرکتها به وجود آورده اند در دست نیست بنابراین شعار سال ۱۴۰۱ حتی به درستی و آنچنان که شایسته است تاکنون  فرصت را برای گفت و گو هم  فراهم نکرده است، چه برسد به اینکه توانسته باشد اهداف را محقق کند حتی اندک. این شرکتها در استان گلستان تا چه اندازه توانسته اند سرمایه و چه تعداد سرمایه گذار جذب کنند؟ این هم سوالی است که پاسخ آن روشن نیست. البته که منکر تلاش های انجام شده نیستیم اما  به نظر می رسد مسوولان امر وظیفه دارند در این خصوص از طریق رسانه ها آگاهی بخشی و روشنگری کنند حتی اگر مردم مطالبه گری را از یاد برده باشند.