نئواصولگرایی! ■ دکتر حسین میقانی




از زمان پیروزی انقلاب کبیر فرانسه و تشکیل اولین مجلس انقلابی اصطلاحات سیاسی جدید وارد دنیای سیاست شد. از اولین انها اصلاحات راست و چپ بود. نمایندگان سرمایه داران و فئودالها و اشراف در قسمت راست مجلس انقلابی می نشستند به همین جهت با آنها راست و یا راستی می گفتند و نمایندگان اقشارمحروم و دهقانان و کارگران در سمت چپ مجلس نشسته و با آنها چپ و یا چپی می گفتند. مدت زمانی گذشت تا اینکه این دسته بندی مقداری پیچیده تر شده و اصطلاحات سیاسی بیشتری وارد ادبیات سیاست و سیاستمداران شد اصطلاحاتی چون چپ میانه و چپ تند رو و ایضا راست میانه و ... و البته اصطلاحاتی مانند محافظه کار و انقلابی و ... که امروزه زیاد مورد استفاده است. این نکته را باید در نظر داشت که در ایران این اصطلاحات خیلی شفاف نبوده و از طرفی افراد به مقتضای زمان موضع چپ و راست خود را عوض کرده و حتی شاید در بعضی مواقع  180  درجه تغییر موضع می دهند. بعد از انتخاب سید محمد خاتمی در دوم خرداد  76  اصطلاحات اصلاح طلبی و اصولگرایی زیاد مورد استفاده قرار گرفت که در اینجا ما بیشتر به تعریف و توضیح اصطلاح اصولگرایی خواهیم پرداخت. این که اصولگرایی ایا همان محافظه کاری است یا نه و اینکه ایا مواضع محافظه کاران ایرانی با مواضع محافظه کاران اروپایی ( به عنوان مثال محافظه کارانی همانند خانم تاچر ) تا چه حد همخوانی دارد و یا ندارد مورد بحث ما نبوده و نیست و ما بیشتر به دنبال پی گیری تفکر اصولگرایی و بالطبع نئو اصولگرایی خواهیم بود .اگر به فرهنگهای سیاسی نظری بیاندازیم اثری از واژه «اصولگرایی» در آنها نمی یابیم در عوض به کلمه بنیادگرایی بر می خوریم که تعبیر مثبت آن، به معنای اصولگرایی که امروزه در عرف سیاسی ما بکار می رود نزدیکتر است. بنیاد گرایی دارای دو معنای متفاوت می باشد که در نقطة مقابل هم قرار دارند. در معنای نخست که بیشتر با عنوان فارسی «اصولگرایی» از آن یاد می شود عبارت است از اصولی بودن اعتقادات، باورها و تمسّک به آنها، در معنای دیگر که بیشتر بار ارزشی منفی دارد بنیاد گرایی مساوی با نهاد قشری گری و تمسّک به ظواهر می باشد. اصولگرایی که در عرف سیاسی کشور ما متداول شده است اصطلاح جدیدی است که قبلاً به این شکل سابقة کاربرد نداشته است طبق این تعبیر اصولگرایان افرادی هستند که معتقد به یک سلسله آرمانها و عقاید مقدسی هستند که این عقاید ریشه در مذهب و دین آنها دارد و آنها حاضر نیستند بر سر این اصول معامله و یا از آنها عدول کنند. برای مثال مسالة دفاع از حقوق فلسطینیان و به رسمیت نشناختن اسرائیل در نظام جمهوری اسلامی ایران یک مسألة اصولی نظام بشمار می آید که مسئولان حاضر نیستند بر سر این مسأله با کسی معامله کنند. در واقع اصولگرایان هرهری مذهب نیستند که هر روز به یک رنگی در بیایند. بلکه افرادی هستند که حاضرند بر سر اعتقادات و اصول صحیح خود فداکاری بکنند.همزمان با تبلیغات انتخاباتی دوم خرداد ، که جامعه به یک دو قطبی  " اصولگرایی – اصلاح طلبی " تقسیم شده بود و گروهها و احزاب و دستجاتی همانند جامعه روحانیت مبارز تهران ، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ، حزب موتلفه اسلامی و ... به گروه اصولگرایان تعلق داشته و البته در این انتخابات از جانب بعضی از وسائل ارتباط جمعی عمومی مانند رادیو وتلویزیون میلی هم حمایت می شدند ، در انتخابات شکست سختی خورده و کاندید ای آنها یعنی اقای ناطق نوری که رییس مجلس شورای اسلامی بود شکست را پذیرفت و از همان روز به فکر تغییر مواضع خود افتاد. بعد از سپری شدن هشت سال ریاست جمهوری اقای خاتمی و در انتخابات سال 84  تمامی جناحهای اصولگرا بر روی کاندیداتوری اقای احمدی نژاد و در نهایت انتخاب ایشان به عنوان ریاست جمهوری اتفاق نظر داشته و تمام قد از او حمایت میکردند و کار به جایی رسید که زمانی که رییس جمهور از اجلاس سازمان ملل برگشت و مسئله هاله  ی نور پیش آمد  و حتی فردی مانند ایت الله جوادی آملی هم ایشان را مورد تایید و تکریم قرار داد. در دوره چهار ساله دوم ریاست جمهوری اقای احمدی نژاد و با توجه به مسائل به وجود آمده ( مثلا قهر چند روزه ایشان و ...) جناح اصولگرا دیگر آن حمایت قبلی را از او نکرده و اخیرا حتی این چتر حمایتی را از روی ایشان برداشته اند و از همان زمان نیروهای جدید و تازه نفس این جناح شروع به فعالیت کرده و تا اخیرا که انتخابات مجلس  یازدهم پیش آمد.طیف جدید اصول گرایان که تا حدودی به رهبری اقای قالیباف در حال پیشروی به سوی فتح قله های سیاست ( مجلس ، ریاست جمهوری ؟ ، ...) هستند را باید با نام "نئو اصولگرایان " مورد خطاب قرار داد و اینکه ایا این طیف در انتخابات بعدی ریاست جمهوری به موفقیت دست خواهد یافت و یا نه ، باید مدت زمانی صبر کرد. آنچه مشخص است اینکه این جناح در حال حاضر بیشترین تعداد نماینده را درمجلس یازدهم داشته و با تعاریفی که رهبر معظم انقلاب از این مجلس نموده  و مجلس یازدهم را از قوی‌ترین و انقلابی‌ترین مجالس پس از انقلاب خواندند و فرمودند: حضور «جوانان پرانگیزه، پر ایمان، پر توان، تحصیل‌کرده و کارآمد» در کنار شماری از مدیران انقلابی و دارای سوابق اجرایی، و نیز شماری از پیشکسوتان دارای سوابق نمایندگی، مجلس یازدهم را به مجلسی بسیار خوب و امیدبخش تبدیل کرده است و البته ایشان تذکراتی را نیز به مجلسیان  درباره «تورم، کاهش ارزش پول ملی، گرانی‌های بی‌منطق، مشکلات بنگاه‌های تولیدی و مشکلات ناشی از تحریم‌ها دادند  و این مسائل را از جمله مسائلی خواندند که سختی معیشت را بویژه برای طبقات پایین و متوسط به همراه آورده است. پس از آن خطاب به نمایندگان مجلس یازدهم تاکید کردند: «نیت الهی و خالص»، «کار برای مردم» و «پرهیز از جو زدگی» اولین توصیه حضرت آیت الله خامنه‌ای به نمایندگان مجلس بود .در حال حاضر باید منتظر اقدامات این نئو اصولگرایان بود و به آنها زمان داد تا بتوان با توجه به شعارهای اعلام شده و بررسی عملکرد آنها ، این طیف را مورد قضاوت قرار داد.در پایان باید به مواضع اعلام شده توسط نئو اصولگرایان اشاره نمود و انشالله که این طیف در جهت حرکت این شعارها به موفقیت برسد چرا که موفقیت هر فرد و گروه و جناحی در حل مشکلات این مردم مورد انتظار جامعه اسلامی می باشد.

 

عضو هیات علمی دانشگاه گلستان