دکتر محمد اسماعیل اسدی -   بلوط (به انگلیسی: Oak) و با (نام علمی: Quercus)، نام سرده‌ای از درختان خانواده راشیان و همچنین میوه آن‌هاست. درختان بلوط عمری طولانی دارند که گاه به دوهزارسال نیز می‌رسد. گونه بلند مازو (نام علمی: Quercuscastaneifolia)، درختی مرتفع به ارتفاع تا ۵۰ متر، که در استان‌های گلستان، مازندران و گیلان می‌روید. اگر این روزهای زیبای پاییزی در پارک جنگلی هیرکانی النگدره گرگان با پای پیاده و بدون خودرو بروید، می توانید صدای افتادن میوه های این گونه بلوط بلندمازو را به راحتی در پیرامون خود بشنوید و ببینید که چه درختان زیبای پهن برگی هستند. بلوط یکی از گونه های غالب این پارک در کنار درختان ممرز و انجیلی و آزاد و لرگ و خرمندی محسوب می شود. در سال‌های اخیر روند تخریب درختان بلوط جنگل‌های ایران گسترش یافته که عواملی چون آفت، خشکسالی، از بین بردن درختان برای کشاورزی و دامداری، بریدن درختان برای تهیه زغال، هجوم سوسک‌ها، بیماری ناشناخته، گردوغبار و افزایش میانگین دمای هوا را از دلایل اصلی آن می‌دانند. اما در این پارک کهن هیرکانی شما می توانید درختانی با قدمت بیش از سیصد سال را که همچنان راست قامت و تنومند هستند، مشاهده کنید و از اکسیژنی که برای من و شما تولید می کنند، استنشاق نمایید. اما وظیفه ما در قبال اکسیژن پاک تحویلی از بلوط چیست؟ زحمت زیادی نیست کافیست میوه هایی که پیرامون این درخت افتاده است را دست نزنیم و مبادرت به خارج کردن آنان از جنگل ننماییم زیرا هر کدام از این میوه ها با حمایت لاشبرگها بعد از چند روز جوانه زده و سر از خاک در می آورند و آنهایی که قویترند بعد از گذشت چهار الی پنج سال به ارتفاع ۷۰ سانتیمتری می رسند و اگر کسی آنها را قطع نکند و یا به آتش نکشد بعد از گذشت قریب به ۴۰ سال تولید میوه می کند و خود درخت تنومندی می گردد که می تواند تا ۲۰۰۰ سال عمر داشته باشد و ‌همچنان به بشریت در تولید هوای پاک و ذخیره رطوبت و همچنین جلوگیری از فرسایش خاک و ترسیب کربن کمک کند. به راستی چه خوش گفت زنده یاد سیاوش کسرایی:

تو قامت بلند تمنایی ای درخت

همواره خفته است در آغوشت آسمان

بالایی ای درخت

دستت پر از ستاره و جانت پر از بهار

زیبایی ای درخت

وقتی که بادها

در برگهای در هم تو لانه می کنند

وقتی که بادها

گیسوی سبز فام تو را شانه می کنند

غوغایی ای درخت.

پس هموطنان عزیز بیایید قدر این داشته های خدادادی زیبا را بدانیم و برای نسل آینده نیز رد پای خوبی از خود بر جای بگذاریم. هیچگاه در جنگل و ‌در روی خاک عرصه آتش روشن نکنیم و با خود تبر حمل نکنیم و میوه های جنگلی را حتی برای تزیین و‌خوراک دام از زیستگاه خود خارج نکنیم تا مبادا موجب آسیب رسانی به طبیعت زیبای استان خود گردیم. کار سختی نیست در کنار طبیعت و همسو بودن با طبیعت چون همگان باید به این امر واقف شویم که این ماییم که به طبیعت نیاز داریم و طبیعت هیچ نیازی به ما ندارد.

■  پژوهشگر