■  سمانه شهري نژاد

ضرب المثلي روسي: «بهترين نو غالبا آن است که در گذشته ي دور فراموش شده است.»

 به منظور رسيدن به اقتصادي پويا و اشتغالزايي پايدار، بايد مولفه ها و داشته هاي موجود مورد بررسي قرار گيرد، از اين حيث، بررسي مولفه هاي توليد در بخش صنايع دستي، يکي از اقدامات ضروري در اين امر مي باشد، که به اهميت تحقيق پيش رو مي افزايد. با بکارگيري راهکارهاي ارائه شده و شناخت عناصر پيشرفت، موجبات اقتصاد مقاومتي و توسعه پايدار در استان گلستان، فراهم مي شود. از اين رو، دستيابي به دانش بومي شالوده هاي اوليه اشتغال و توسعه پايدار را تقويت مي کند.  

مزاياي بهره گيري از دانش بومي در توسعه

دانش بومي که دانش محلي، سنتي و يا قومي نيز ناميده شده است، براي تعريف و طبقه بندي پديده ها در محيط هاي فيزيکي، طبيعي و اجتماعي خاص به کار برده مي شود و با دانشي که افراد جامعه از طريق مراکز رسمي مانند دانشگاه ها و موسسات تحقيقات دولتي و خصوصي کسب مي کنند، تفاوت دارد، اما مي توان اين گونه ياد کرد: آموزش رسمي در نظام ملي در کنار بسترسازي و زيربناي اشتغال متولي رشد مي باشد. آموزش هاي مهارتي در راستاي بسترسازي مشاغل خانگي، بنگاه هاي کوچک و متوسط و زودبازده مي تواند در راستاي اشتغال و توليد کارآفريني و در نهايت کاهش آسيب هاي اجتماعي، نقش مهمي ايفا نمايد. آموزش هاي مهارتي در توانمندسازي منابع انساني، رکني مولد در ايجاد اشتغال است، از همين منظر آموزش و احياي دانش بومي راه گشا مي باشد. کاهش سطح بيکاري، کاهش معضلات اجتماعي، کمک در جهت جلوگيري از مهاجرت بي رويه به شهر، کاهش تبعات منفي بيکاري، باز سازي و نوسازي آموزشي، توانمندسازي افراد براي زندگي بهتر، افزايش سلامت و بهداشت رواني، افزايش اميد به زندگي، توسعه عرصه زندگي، کار و حرفه، بهبود روابط اجتماعي و مناسبات اجتماعي، انتقال ارزش ها و فرهنگ ها و هنجارهاي اجتماعي و جامعه پذير بودن از جمله عوامل بسيار مهم از احياي دانش بومي در آموزش مهارتي براي رسيدن به اقتصاد مقاومتي و توسعه پايدار مي باشد.

دستيابي به مولفه هاي توسعه پايدار

دستيابي به توسعه پايدار بصورت مداوم، بر پايه اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي استوار است. از اين رو مي توان با تکيه بر امنيت داخلي و آزادي اقتصادي از راه عدالت و تحمل پذيري و زيست پذيري در امر پايداري به توسعه دست يافت، اين امر مستلزم اين مي باشد که در هماهنگي با اقتصاد مقاومتي داراي شرط لازم براي توسعه باشد.

بومي سازي و کارآفريني در دانش بومي

در فرايند ترجمان و بکارگيري علم و دانش با توجه به جمعيت شناختي خاص يک منطقه (رشته هايي که جز صنايع دستي مي باشند از قبيل: نساجي سنتي، ابريشم بافي، نمد مالي، چلنگري، سفالگري، آبگينه،  زيورآلات و غيره) در امر بکارگيري دانش بومي در فرهنگ بومي سازي مهارت هاي آموزشي و کاربردهاي سودمند مي توان عوامل ناموفق نبودن در اين حيطه را برشمرد:

- عدم پذيرش تغيير و انجماد فکري

- عدم اعتماد به نفس

- رخوت اجتماعي و ايده ال گري به جاي عمل گرايي

- ترس و روحيه محافظه کاري

- تمايل به همرنگي با جماعت و ترس از متفاوت عمل کردن

- نظام ناکارامد بوروکراتيک

- آموزش هاي نامناسب

- تغييرات و محدوديت هاي سياسي و اجتماعي

- عدم شناسايي و استفاده صحيح از منابع انساني

- عدم استفاده از منابع مالي و تخصص نادرست منابع

نقش تاثير گذار کارآفريني در توسعه و حفظ دانش بومي حائز اهميت مي باشد. سرمايه گذاري هدفمند بر روي آموزش هاي مهارتي و فراهم نمودن زير ساخت هاي کارآفريني به نوعي سرمايه گذاري بلند مدت بدون ريسکي قلمداد مي شود که مي تواند در آينده، فوايد زيادي را براي فرد و سازمان و جامعه داشته باشد. علمي کردن دانش بومي و بومي کردن دانشِ رسمي، يکي از موارد بسيار مهم در اين امر مي باشد. از حيث گوناگوني اقوام بومي و محلي در استان گلستان و مطالعه موردي آن و جايگاه بارز ابريشم از دوره هاي گذشته (از دوره سلجوقي ابريشم ولايت گرگان صادر مي شد) در اين منطقه، موجبات اشتغال و توسعه پايدار را شامل مي شود.

تحليل گر و محقق

حوزه فرهنگ و هنر