■  احسان مکتبي

 امروز  بيست و دوم مرداد ماه روز تشکلها و مشارکت هاي اجتماعي است. تشکلها و احزاب و فعاليتهايي که بر مبناي گفت و گو و خرد جمعي سامان پيدا مي کنند مظهر خرد جمعي و نماد تلاش شهروندان دنياي مدرن براي رسيدن به صلح پايدار است. امروزه همگان مي دانند براي بشريت هيچ راهي براي زندگي بهتر جز همزيستي و بهره برداري از خرد جمعي در تشکلها و نهادهاي مدني  به منظور گذر از تنگ نظري هاي قومي، قبيله اي و آييني وجود ندارد. انسان امروز تنها با متشکل شدن در نهادهاي مدني اجتماعي مي تواند به ارتقا بيشتر بينديشد. تشکل هايي که بدور از ايدئولوژي هاي محدود و تنگ نظرانه مبتني بر برابري نوع انسان مي توانند مشکلات فراروي بشر امروز را مرتفع نمايند. نويسندگان کتاب ارزشمند چرا ملتها شکست مي خورند در نتيجه گيري کتاب و پس از بررسي دهها مورد مطالعاتي به اين نتيجه متقن رسيده اند که براي رسيدن به توسعه پايدار هيچ راهي جز گسترش نهادهاي مدني مستقل وجود ندارد، آنها نشان داده اند که هيچ يک از گزينه هاي مورد مطالعه به خاطر آب و هوا، فرهنگ، اقتصاد و يا هر چيز ديگر به رشد و توسعه نرسيده اند  و تنها علت توسعه متوازن در ملتهاي پيشرو گسترش نهادهاي مدني مستقل و برخاسته از وجدان عمومي شهروندان بوده و هست و راهي جز اين نيز پيش پاي بشريت وجود ندارد، ناگفته ميدانيم پيش شرط راه اندازي و ارتقاي نهاد هاي مدني نيز گفت و گوي بدون پيش شرط نخبگان و فرهيختگان با يکديگر است و براي گفت و گو نيز راهي جز پذيرش آزادي بيان براي همه انديشه ها و لايه هاي اجتماعي، سياسي و فرهنگي وجود ندارد. بنابر اين چنانچه ملتي توسعه متوازن مي خواهد بايد به پيش شرط هاي آن تن دهد و الا توسعه خيالي  دست نيافتني خواهد بود و تشکل ها و نهادهاي اجتماعي مي توانند سنگ زيرين اين بنا باشند.