درس هايي از آيه اله محمود طالقاني
یادداشت |
■ بامسووليت سردبير
نوزدهم شهريور ماه سالروز درگذشت آيه اله طالقاني بود. آيه اله سيد محمود طالقاني مفسر و انديشمند اسلامي که سالها در زندان هاي استبداد پهلوي عمر خود را سپري کرد، صاحب يک منظومه فکري ارزشمند بود که مرگش در اولين ماههاي پيروزي انقلاب اين فرصت را از ملت ايران گرفت. او علاوه بر تفسير پرتوي از قرآن شرحي نيز بنام حکومت در اسلام بر کتاب تنبيه الامه و تنزيه المله آيه اله ناييني نوشته است که حاوي ديدگاههاي ايشان درباره نوع حکومت اسلامي است و در مقدمه و تحشيه هايي که نوشته اند مباني خود را تبيين کرده است. از نظر آيه اله طالقاني و صاحب تنبيه الامه حکومت اسلامي داراي موازين و معيارهايي است که بايد به آن پايبند بود و به آن اصول احترام گذاشت. ايشان همانند ناييني که استبداد را در رديف کفر به باري تعالي عنوان مي کند، مي گويد: آن چه مورد اتفاق و اتحاد است و آن را وظيفه ديني و خدايي مي دانستند جلوگيري از خود سري و استبداد است، از نظر ايشان جنبه ديگر حکومت اسلامي را مي توان در مساوات و آزادي انسانها جستجو کرد. ايشان آزادي و مساوات را لازمه بروز و ظهور کمالات بشري عنوان مي کند و آن را از اصول حکومت در اسلام مي دانند که همه بايد به آن پايبند باشند. امروزه که جامعه ما درگير دهها شبهه و مساله فکري است و رسانه هاي بسياري در حال طرح سوالات بنيادين در دل و جان شهروندان ما هستند آگاهي و بازخواني بسياري از منابع اصيل که در محک نقد و بررسي قرار گرفته است و منتقدان با نقدهايشان آنها را ارتقا داده اند ضرورت دارد. اصولي مانند آزادي و مساوات و رهايي از استبداد ترجيع تمامي انديشه هاي بزرگاني مانند ناييني و طالقاني بوده است. اين متفکرين تلاش داشتند تا با به روز کردن مفاهيم اسلامي جامعه اي مومن و سازگار با دنياي جديد را سامان دهند، جامعه اي که از يک سو اصالتها و سنتهاي خود را پاسداري کند و از طرفي نيز انديشه هاي جديد دنياي مدرن را در خود جاي دهد و از آنها در راستاي توسعه همه جانبه خود بهره ببرد. کمترين ميزان قدرداني از آن بزرگان بازخواني انديشه هاي آنهاست. قدر شناس باشيم.