نگاهي به راهبرد دولت در کشاورزي


تحلیل |

علي تقي خاني

 

شائبه جنگِ طولاني مدت بار ديگر مثل دفاع مقدس 8 ساله، ضرورت حکم مي کند شرايطِ بحراني جنگي با پدافند غيرعامل منجمله ذخاير استراتژيک محصولات کشاورزي و غذائي با تجهيزات کامل انبارهاي فني نگهداري بيش از حال حاضر همگام با رشد و توسعه توليدات داخلي ويژه محصولات استراتژيک با سرمايه گذاري مضاعف دولتي اجتناب‌ناپذير است. همان اندازه که بودجه اعتبارات تخصيصي نظامي مضاعف و چند برابر شده بدونِ تخصيص اعتبارات متقابلِ مضاعف و چند برابري حوزه کشاورزي و امنيت غذائي کشور در شرايط جنگي امري ناقص فاقدِ ارزش در حمايت از جامعه بويژه در مقابل دشمنِ مجهز و آماده است، غذا نباشد موشک و تسليحات نظامي هراندازه زياد و توسعه يافته باشد شکست قطعي است.  ايکاش افزايش اعتبارات نظامي امنيتي را رياست جمهوري به نسبت در بخش کشاورزي و امنيت غذائي نيز بعنوان لازم و ملزوم ِشرايط جنگي در نظر مي گرفتند. به عبارتي نگاهِ راهبردي و استراتژيک در عرصه ساختاري برنامه ريزي جنگي پيدا مي کردند، بد نيست به استراتژي کلان امپراطوران تاريخي جهانگشا نگاهي داشته باشيم که قبل از اطمينان از ذخاير محصولات کشاورزي و غذائي هرگز اقدام به جنگ و جهانگشايي نمي کردند. در جنگ جهاني دوم تا زمانيکه آلمان مسلط بر توليدات داخلي کشاورزي بويژه گوشت، سيب زميني و غلات بود، پيروزي پشت پيروزي داشت. زمانيکه پس از 5 سال مولدين توليدات کشاورزي ناگزير لباس رزم و جنگ پوشيدند و توليدات کشاورزي با جديتِ لازم پيگيري نشد، ناقوس شکست آلمان بدليل بي غذائي سربازان که با تجهيزات نظامي گسترده به نزديکي تصرف مسکو رسيده بودند بصدا درآمد و شکست آلمان نازي اين بار با تصرف برلين از سوي سربازان شوروي سابق مجهز به امنيت غذائي مکفي و تجهيزات نظامي رقم خورد. ملاحظه مي شود اتفاقاً در شرايط جنگي، استراتژي توسعه توليدات کشاورزي و غذائي داخلي با سرمايه گذاري جامع دولتها بيش از تسليحات هسته‌اي و نظامي اهميت دارد که تا اين لحظه مسوولين نظام فقط از بُعدِ تجهيزات نظامي گسترده به جنگِ قريب الوقوع مي نگرند که خطائي بزرگِ استراتژيک است.  حتي رياست سازمان برنامه بودجه نيز در اين شرايط بَدش ِنمي آيد به کشاورزي نگاهِ درجه دوم در تخصيص اعتبارات داشته باشد و امکاناً اگر زورِ مسئولين بالادستي نظام نباشد پرداختِ مطالبات گندمکاران را نيز ملغي کند !!؟ لذا پيشنهاد مي کنم مسوولين وزارت جهاد کشاورزي بويژه شخص ِجناب وزير موقعيتِ استراتژيک بخش کشاورزي را در شرايط جنگي همچنانکه فرماندهان نظامي بر طبلِ افزايش بودجه اعتبارات تخصيصي مي کوبند که البته ضروريست  ولي افزايش بودجه اعتبارات تخصيصي بخش کشاورزي به مراتب در شرايط فعلي ضروري تر مي باشد که بايد به مسوولين اقتصادي نظام بويژه رياست محترم جمهوري با توجيهاتِ تخصصي و تجربي مديريتي جهاني که در جنگها رُخ داده است القاء فرمايند.  در غيراينصورت عدم ِتدارکات توليدات کشاورزي و تأمين امنيت غذائي کشور در شرايط جنگي را قطعاً وزارت جهاد کشاورزي را از بُعدِ تخصصي و مديريتي محکوم خواهند کرد، هم اينک کمبود و گرانيهاي محصولات کشاورزي و غذائي بويژه گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ، لبنيات که وزارتخانه فقط معطوف به واردات بيشتر شده است و گامي در افزايش توليدات داخلي با انگيزه هاي برنامه ريزي شده هدفمند و سنجيده و سرمايه گذاري مضاعف بر نمي دارد و نظاره گرِ عاطل و باطل ِتوليدات داخلي است در واقع برنامه اي براي افزايش توليدات داخلي مثل معاونت محترم زراعت که فقط هدفش گسترش توليدات داخلي حتي در شرايط کم آبي رسيدن به خودکفايي و خوداتکايي بويژه در محصولات استراتژيک مثل گندم بسيار تلاشگر و هدفمند رو به جلو حرکت مي کنند،  متأسفانه بي تعارف عرض کنم معاونت امور دام در عرصه خود کفايي گوشت قرمز هرگز حرکتي برنامه ريزي شده در رشد و توسعه توليدات داخلي نداشته و ندارد تاکي بايد ملت گوشت و مرغ وارداتي آفريقايي، هندي، پاکستاني، روسي بي کيفيت را بجاي گوشت قرمز توليد داخلي مصرف کنند!!؟  علت ضعفِ مفرطِ مديريتي و برنامه ريزي جامع و استراتژيک معاونت امور دام است که راحت ترين و پُر سود ترين روش يعني واردات را پيش گرفته اند که در شرايط جنگي پيش ِروي چنين امکانات وارداتي نيست، پيشنهاد مي کنم جناب وزير تأکيد جدي به معاونت امور دام و باغباني که بدتر از امور دام است مبتني بر برنامه ريزي استراتژيک افزايش توليدات داخلي گوشت قرمز همچنين توليدات سيب زميني، پياز، گوجه فرنگي که بعد از غلات غذاي دوم و مکمل در جامعه هستند عنايت ويژه مرتباً با نظارت و ارزشيابي عملکردي را ازسوي معاونت برنامه ريزي و امور اقتصادي داشته باشند.

 

تحليلگر توسعه اقتصادي و برنامه ريزي کشاورزي