دويست هزار هکتار از مجموع 306 هزار هکتار عرصه‌هاي گلستان در شمال گنبدکاووس، فاصله کمي تا بيابان‌شدن دارد اما همکاري چند سال اخير جوامع محلي با طرح‌هاي احيا، مراتع اين منطقه را از خطر گرفتارشدن در چنبره ريزگردها نجات داده است. به گزارش ايرنا، 58 درصد از مساحت 341 هزار هکتاري عرصه‌هاي ملي گنبدکاووس، بياباني است که در سال‌هاي گذشته، ريزگردهاي برآمده از آن گريبانگير مردم منطقه شده و براي جلوگيري از گسترش آن، راهي جز اجراي طرح‌هاي اصلاح و احياي مراتع نبود. بخش زياد ريزگردهاي گلستان عامل خارجي مانند صحراي قره‌قوم ترکمنستان دارد و خشکسالي‌ سال‌هاي گذشته و دگرگوني آب و هوا باعث بيشترشدن اين پديده در منطقه شد و در نتيجه، اجراي طرح‌هاي اصلاح و احياي مراتع با هدف جلوگيري از گسترش بيابان‌زايي و خيزش گرد و غبار ناشي از آن شدت و سرعت گرفت. هر ساله طرح‌هاي مختلفي در مراتع (چمنزارهاي) بياباني مانند بوته‌کاري، ساخت هلالي آبگير، پس‌انداز نزولات آسماني به روش کنتور فارو و کپه کاري با هدف پديدآوردن علوفه و افزايش گياهان بومي، نگهداري از خاک و کمک به افزايش مواد آلي آن، ايجاد زمان کافي براي رويش و مقاوم شدن گياهان در مقابل چراي دام و قرق انجام مي‌شود. طبق اعلام رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري گنبدکاووس، جوامع محلي و بهره برداران ساکن شمال شهرستان با مشاهده نتايج بوته‌کاري چمنزارهاي فقير در سال‌هاي گذشته، دوستدار همکاري بيشتر براي کمک به سرسبزي اين مراتع شدند و با کارهايي مانند کاشت نهال به نگهداري از اين پهنه کمک کردند. فرشيد رحماني اظهار کرد: اهالي منطقه با هموندي (اشتراک‌گذاري) فيلم بوته‌کاري مراتع در فضاي مجازي، تاثير فراواني در فرهنگ‌سازي نگهداري و زنده‌کردن اين پهنه‌ها مي‌گذارند. وي با تاکيد بر اهميت اجراي طرح‌هاي اصلاح و احياي چمنزارها در جلوگيري از گسترش بيابان‌زايي و خيزش گرد و غبار ناشي از آن، افزود: اين طرح‌ها شامل کارهايي مانند بوته‌کاري، ساخت هلالي آبگير، پس‌انداز نزولات آسماني به روش کنتور فارو و کپه‌کاري است که تاکنون در 10 هزار هکتار از چمنزارهاي شهرستان اجرا شد. رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري گنبدکاووس بيان کرد: امسال 700 هزار نهال «آتريپلکس کاني‌سنس، قره داغ و لنتي فورميس» در ايستگاه چپرقويمه اين شهرستان توليد شد و کار انتقال نهال‌ها بعد از رسيدن به رشد کافي با آغاز موسم کاشت از آذر براي غرس در چمنزارهاي شمال گنبدکاووس شروع مي‌شود. وي اظهار کرد: نهال‌ها با همکاري مجريان طرح‌هاي مرتع‌داري يا به صورت پيمانکاري در نزديک به هزار هکتار از گستره طرح‌هاي مرتع‌داري و عرصه‌هاي بياباني شمال گنبدکاووس کاشته خواهد شد.

همکاري جوامع محلي

در احياي مراتع گنبدکاووس

کارشناس مرتع و بيابان اداره کل منابع طبيعي و آبخيزداري گلستان در گفت و گو با خبرنگار ايرنا با اشاره به اينکه بيشتر کانون‌هاي ريزگرد و گرد و غبار گلستان در شمال استان از جمله گنبدکاووس قرار دارد گفت: اين آسيب در کنار همکاري جوامع محلي و بهره برداران باعث شده تخصيص اعتبارات براي اجراي عمليات اصلاح و احياي چمنزارها به سمت اين شهرستان فرستاده شود. مسعود برزعلي افزود: عمليات اصلاحي چمنزارها از جمله بوته‌کاري به طور عمده با هدف کاهش گرد و غبار، توليد علوفه و کمک به حفظ خاک و کاهش روان‌ آب‌ها در مراتع و بيابان‌ها مي‌شود. در نيمي از اين چمنزار هنوز طرج بوته‌کاري اجرا نشده است.

اجراي نيمي از طرح‌هاي اصلاح و احياي چمنزارهاي گلستان در گنبدکاووس

اين کارشناس ادامه داد: سال گذشته 2 هزار و 900 هکتار عمليات بوته‌کاري در چمنزارهاي در معرض بياباني‌شدن گلستان به 2 روش مشارکتي و پيمانکاري انجام شد که هزار و 430 هکتار معادل نيمي از آن مربوط به گنبدکاووس بود. برزعلي با اشاره به نقش پررنگ اجراي طرح‌هاي مشارکتي اصلاح و احياي چمنزارها در گنبدکاووس، گفت: از مجموع هزار و 300 هکتار عمليات اصلاح و احياي مشارکتي چمنزارهاي استان، 620 هکتار در گنبدکاووس انجام شد. وي افزود: با توجه به اينکه چمنزارها نقش مهمي در تامين گوشت قرمز کشور دارند اجراي اين پروژه‌ها از جمله بوته‌کاري سبب کاهش وابستگي بهره‌برداران به علوفه دستي شده و مي‌تواند در خودکفايي آنان و کاهش هزينه‌هاي مربوط به خريد نهاده‌هاي دامي کمک کند. اين کارشناس بيان کرد: مشاهده نتايج خوب تغيير چهره چمنزارها با اجراي طرح‌هاي اصلاحي و احيا در چند سال گذشته، جوامع محلي به ويژه دامداران گنبدکاووس را تشويق به گسترش مشارکت کرد چرا که به اين آگاهي رسيدند که با کاشت و کمک به نگهداري نهال‌ها، بخشي از خوراک دام‌هاي خود را تامين خواهند کرد. برزعلي افزود: اجراي طرح‌هاي اصلاح و احياي چمنزارها به ويژه در شمال گنبدکاووس نقش مهمي در جلوگيري از کوچ روستاييان مرزنشين داشت.