محمد نظري- ترکيب جمعيتي اقوام استان گلستان چگونه  است؟ با وجود تنوع قومي موجود، سهم نسبي جمعيت اقوام ترکمن، فارس، سيستاني....چگونه سامان يافته است؟ در اين گزارش تلاش مي شود به سوالات مذکور پاسخ داده شود. امري که در هاله اي از ابهام و غير شفاف براي عموم جامعه مانده، هر چند که خواص دولتي و اداري از آن احتمالا مطلع باشند. طبق گزارش جمعيت استان هاي ايران در سال 1403 (بر اساس داده‌هاي مرکز ملي آمار) استان گلستان به عنوان چهاردهمين استان پرجمعيت ايران، به واسطه آب‌وهواي خود، رشد جمعيتي بالايي دارد و در حال حاضر، بيش از 2 ميليون و 16 هزار نفر در آن زندگي مي‌کنند.(رنگ فردا ،6 خرداد 1403) در استان گلستان اقوام مختلفي سکونت دارند که 5 قوم، سهم اصلي جمعيتي را دارا مي باشند. 5 قوم اصلي استان شامل ترکمنها، فارس(تبري، کتول، گالش)، سيستانيها، ترک هاي آذري و‌ بلوچها مي باشند. درباره ترکيب جمعيتي اقوام استان آمار رسمي کمتر منتشر شده است ولي بر اساس پژوهشي که به سفارش شوراي فرهنگ عمومي در سال 1389 انجام شد و براساس يک بررسي ميداني و يک جامعه آماري از ميان ساکنان 288 شهر و حدود 1400 روستاي سراسر کشور، درصد اقوامي که در اين نظرسنجي نمونه‌گيري شد در اين استان به قرار زير بود:

ترکمنها 33.1 درصد، تبري( فارس) 31 درصد، سيستاني 20 درصد، ترک هاي آذري 9.3 درصد و بلوچها 3.9 درصد و ساير و ‌بدون جواب 2.8 درصد مي باشد.

 طبق اين گزارش تحقيقاتي بيشترين سهم جمعيتي قومي استان را ترکمنها دارا بوده و‌سپس قوم فارس و سيستاني، ترک و بلوچ در رده هاي بعدي قرار دارند. (طرح بررسي و سنجش شاخص‌هاي فرهنگ عمومي کشور (شاخص‌هاي غيرثبتي) {گزارش}: استان گلستان)

لازم به ذکر است گزارش مذکور براي سال 1389 بوده متناسب با تغييرات جمعيتي 14 سال اخير ناشي از نرخ زاد و ولد احتمالا اين نسبت تغيير کرده است. طبق گزارش‌هاي سال 1395، بيشترين نرخ رشد جمعيت در بندر ترکمن و‌کمترين آن با نرخ رشد منفي9دهم درصد در بندرگز و منفي 5 دهم درصد در مينودشت بوده است. همچنين طبق اين گزارش، بالاترين بعد خانوار مربوط به مراوه تپه(3.76) منطقه ترکمن نشين و‌کمترين بعد خانوار به بندرگز(3.06) مي باشد. با اين وصف احتمالا عدد 40 درصد ذکر شده درباره نسبت جمعيت ترکمنها توسط مهندس امانزاده نماينده گرگان و آق قلا در سال 1403 قرين واقعيت هست. از منظري ديگر با توجه به سهم جمعيت ترک تبارهاي استان ( ترکمنها و ترک هاي آذري. با سهم نسبي 33.1 درصد و‌9.3 درصد، جمعا 42.4 درصد در سال 1389) بنظر ميرسد جمعيت ترک تبارهاي استان به اکثريت مطلق جمعيت استان نزديک شده باشد. اين روايت مبتني بر آمار و تحقيقات انجام شده و تجربه زيستي مردم‌ مي تواند به واقعيت نزديک‌ باشد که در عين حال نقض کننده برخي روايتها درباره سهم جمعيتي اقوام در انتصابات اداري و دولتي باشد.

مولفه مهمي که بايد در مدل اداره استان، انتصابات و تحقق برنامه هاي توسعه استان لحاظ گردد. امري که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

فوق دکتراي مديريت صنعتي