علي نجفي نژاد- پارک‌هاي جنگلي در بهبود سلامت جسمي و رواني شهروندان نقش حياتي دارند. پارک جنگلي النگدره، واقع در حاشيه شهر گرگان، يکي از اين مکان‌هاي طبيعي است که به عنوان کلينيکي طبيعي براي بهبود و حفظ سلامت شهروندان عمل مي‌کند. در اين مقاله به بررسي نقش پارک جنگلي النگدره در بهبود سلامت و اهميت مشارکت شهروندان در مديريت اين پارک پرداخته مي‌شود.

نقش پارک‌هاي جنگلي در سلامت شهروندان: پارک‌هاي جنگلي نقش بسيار مهمي در بهبود سلامت جسمي و روحي شهروندان ايفا مي‌کنند. اين فضاها مکان‌هاي مناسبي براي انجام فعاليت‌هاي ورزشي مانند پياده‌روي، دويدن و دوچرخه‌سواري فراهم مي‌کنند که به بهبود سلامت قلب و عروق، تقويت عضلات و کاهش وزن کمک مي‌کنند. همچنين، مطالعات نشان مي‌دهند که گذراندن وقت در طبيعت مي‌تواند به کاهش استرس و فشار خون کمک کند.

تأثيرات مثبت طبيعت بر روان: حضور در محيط‌هاي طبيعي باعث آرامش ذهني و کاهش هورمون‌هاي استرس‌زا مي‌شود. تماس با طبيعت و هواي تازه به تقويت سيستم ايمني بدن کمک مي‌کند. تحقيقات نشان مي‌دهند که گذراندن وقت در طبيعت مي‌تواند به افزايش تعداد سلول‌هاي ايمني بدن منجر شود و از اين طريق به کاهش اضطراب و افسردگي کمک کند.

بهبود عملکرد شناختي و خلاقيت: محيط‌هاي طبيعي مي‌توانند به افزايش خلاقيت و تمرکز افراد کمک کنند. تحقيقات نشان مي‌دهند که گذراندن وقت در طبيعت باعث بهبود عملکرد شناختي و افزايش توانايي حل مسئله مي‌شود.

حفظ تنوع زيستي و اکوسيستم‌هاي سالم: پارک‌هاي جنگلي به عنوان زيستگاه گونه‌هاي مختلف گياهي و جانوري، به حفظ تنوع زيستي کمک مي‌کنند. تنوع زيستي سالم مي‌تواند تعادل اکولوژيکي را حفظ کند و از شيوع بيماري‌ها جلوگيري نمايد. پارک جنگلي النگدره با حفاظت از گونه‌هاي بومي و ايجاد زيستگاه‌هاي مناسب، به حفظ تنوع زيستي و حفاظت از محيط زيست کمک مي‌کند.

مشارکت شهروندان در مديريت پارک: مشارکت شهروندان در مديريت پارک‌هاي جنگلي مي‌تواند به بهبود کيفيت مديريت و حفظ اين فضاهاي طبيعي کمک کند. ايجاد برنامه‌هاي آموزشي و تشويق شهروندان به مشارکت در فعاليت‌هاي حفاظتي و نگهداري از پارک، مي‌تواند به حفظ و توسعه پايدار پارک جنگلي النگدره کمک کند. همکاري با سازمان‌هاي غيردولتي و انجمن‌هاي محلي نيز مي‌تواند نقش مهمي در جلب مشارکت عمومي ايفا کند.

تعاملات اجتماعي و رويدادهاي فرهنگي: پارک‌هاي جنگلي فضايي مناسب براي تعاملات اجتماعي و تقويت روابط بين افراد فراهم مي‌کنند. اين فضاها مي‌توانند به ايجاد حس تعلق و افزايش رضايت از زندگي کمک کنند. پارک‌هاي جنگلي مي‌توانند ميزبان رويدادهاي فرهنگي و آموزشي مانند نمايشگاه‌ها و کارگاه‌هاي آموزشي باشند که به افزايش آگاهي و دانش شهروندان کمک مي‌کنند. پارک جنگلي النگدره يکي از سرمايه‌هاي طبيعي شهر گرگان محسوب مي‌شود که موقعيتي بي‌نظير در حاشيه اين شهر دارد. پوشش گياهي کم‌نظير آن فضايي بسيار فرح‌بخش و مفرح براي شهروندان گرگاني فراهم مي‌کند. در همين جا جا دارد که از طراحان و پيشنهاد دهندگان ايجاد اين پارک جنگلي قدرداني کنيم که با دورانديشي براي ايجاد اين پارک يادگار با ارزشي از خود بجا گذاشتند. اين پارک جنگلي که در دل جنگل‌هاي هيرکاني واقع شده است، ارتباط تنگاتنگي با زندگي شهروندان گرگان ايجاد کرده و بخشي از هويت و فرهنگ شهروندان را تشکيل داده است. در سال‌هاي اخير اين پارک جنگلي به شدت مورد استقبال شهروندان قرار گرفته و همه روزه شهروندان زيادي به اين پارک مراجعه مي‌کنند و با پياده‌روي و دوچرخه‌سواري و گذراندن اوقات فراغت در جهت تقويت سلامت جسمي و روحي خود تلاش مي‌کنند. يکي از اقدامات مهم در برنامه‌ريزي و مديريت اين پارک جنگلي، راه‌اندازي يک شوراي مردمي براي مديريت اين پارک است...

با توجه به حساسيت شهروندان به موضوعات مختلف پارک، ضرورت دارد تا با ايجاد اين شوراي مردمي مديريت پارک از يک مديريت دولتي با بهره‌وري و کارآمدي پايين به يک مديريت کارآمد تبديل شود. تجربه و تحقيقات انجام شده حاکي از اين است که با بکارگيري از ظرفيت مردمي و مشارکت ذي‌نفعان، مديريت منابع مشترک بهتر و کارآمدتر خواهد شد. شهرونداني که همه روزه به اين پارک مراجعه مي‌کنند، دلسوزي بهتري براي پارک دارند و پيشنهادات بهتري براي بهبود مديريت پارک ارائه مي‌کنند. ضروري است، مديريت شهري با توجه بيشتر به اين پارک و بهره‌مندي از ظرفيت شهروندان، پيشتاز نوآوري در مديريت مردمي اين سرمايه طبيعي ارزشمند شهر گرگان باشد. پارک جنگلي النگدره نه تنها يک فضاي سبز زيبا براي تفريح و آرامش است، بلکه يک کلينيک طبيعي براي بهبود سلامت جسمي و رواني شهروندان است. با مشارکت فعال همه ما در حفاظت و توسعه اين پارک، مي‌توانيم محيطي سالم‌تر و پايدارتر براي نسل‌هاي آينده فراهم کنيم. در دنياي پرشتاب امروز، نياز به مکان‌هايي که بتوانيم از استرس‌ها و فشارهاي روزمره دوري کنيم، بيش از پيش احساس مي‌شود. پارک جنگلي النگدره با مناظر طبيعي خود و فضايي آرام، فرصتي بي‌نظير براي بازگشت به طبيعت و بهبود سلامت روح و جسم ماست. اين پارک به عنوان کلينيک سلامت شهروندان، نقش بسزايي در بهبود کيفيت زندگي ما دارد. با همکاري و مشارکت همگاني، مي‌توانيم از اين گنجينه طبيعي حفاظت کرده و آن را براي نسل‌هاي آينده حفظ کنيم. بياييد با عشق و مسئوليت، از النگدره مراقبت کنيم و به ياد داشته باشيم که طبيعت، دوستانه‌ترين و امن‌ترين همراه ماست.

استاد آبخيزداري و رييس سابق

 دانشگاه علوم کشاورزي