علي قاسمعلي- گسترش پرشمار تعداد قفس‌هاي پرورش‌ماهي در پهنه آبي خزر در استان گلستان حکايت از آن دارد که ساحل نشينان اين خطه براي تحقق اقتصاد دريا محور آستين همت خود را بالا زده‌اند تا بخشي از مشکلات معيشتي و اقتصادي خود را با تکيه به تجارب خويش و ظرفيت‌هاي خدادادي منطقه، برطرف کنند. وجود برخي تنگناها درحوزه‌هاي سنتي اقتصاد کشور( درآمد‌هاي نفتي)، ضرورت بهره‌بندي حداکثري موهبت‌هاي الهي و البته ترسيم نقشه راه مطمئن و اثربخش براي دستيابي به اقتصاد متعالي غير نفتي سبب شده تا سياست‌هاي کلي توسعه دريا محور در استان‌هاي ساحلي به سرتيتر رويکردهاي مديران دستگاه‌هاي فعال در اين بخش تبديل شود. اهتمام جدي و ارزشمند مقام معظم رهبري در ابلاغ سياست‌هاي توسعه دريا محور موجب تکاپو و جنب‌وجوش بيشتر مديران شده و مسئولان استان گلستان هم با تکيه به برخورداري از 120 کيلومتر نوار ساحلي تلاش دارند تا نقش آفريني بيشتري در اين حوزه داشته باشند. هرچند شرايط خاص هيدرولوژي ساليان اخير درياي خزر در گلستان( افت محسوس تراز آب و پسروي آب) توفيق در فعاليت‌هاي مرتبط با حمل و نقل دريايي، تجارت و سازه‌هاي بندرگاهي حاصل نشده است؛ اما فعاليت‌هاي آبزي پروري در سواحل و دريا در گلستان رونق جدي گرفته است. راه اندازي پِن و قفس پرورش ماهي در دريا از جمله موضوعات مرتبط با توسعه اقتصاد دريا محور در گلستان است که با جديت در حال اجراست. در اين روش ماهيان قزل آلا، کفال، کپور و حتي ماهيان خاوياري داخل قفس يا سبد شناور در دريا دوره رشد و نمو خود تا سن برداشت را سپري مي‌کنند. با توجه به مشکلات موجود در حوزه تامين آب شيرين در مزارع پرورش ماهي به دليل کاهش دبي چشمه‌سارها و انهار در مناطق بالادستي و همچنين تنگناهاي مرتبط با تامين برق مزارع پرورش ماهي در مناطق فراساحلي ، رونق پرورش ماهي در قفس کمک شاياني به کاهش دغدغه‌هاي فعالان شيلاتي در گلستان مي‌کند.

توليد محصول ارگانيک، مديريت کم هزينه و آسان و مبارزه موثر در مقابله با بيماري‌ها از جمله محاسن اين روش در مقايسه با استخرهاي خاکي و سيستم‌هاي مداربسته در مناطق وَرا ساحلي (خشکي) تلقي مي شود. بر اساس مستندات سابقه فعاليت مزارع پرورش ماهي در گلستان به اوايل دهه 90 برمي‌گردد.

نقش‌آفريني بوميان در اقتصاد دريا‌محور

اميد سقلي فرماندار شهرستان ساحلي گميشان در غرب استان گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار دانشجو اظهار کرد: پشتيباني دولت از فعاليت‌هاي آبزي پروري در دريا مانند پرورش ماهي در قفس موجب کاهش برداشت بي رويه از آبزيان درياي خزر مي شود و صدها شغل پايدار و هم‌سو با محيط زيست خلق مي‌کند.

وي گفت: به هر ميزان، طرح پرورش ماهي در قفس و پِن در دريا افزايش يابد، به همان اندازه صيد قاچاق از درياي خزر کاهش مي يابد. سقلي گفت: حدود 60 قفس در مناطق کم عمق خزر در محدوده مصب گرگانرود و خواجه‌نفس شهرستان گميشان نصب شده است. بگفته وي براي راه اندازي و نصب هر قفس و همچنين تامين بچه ماهي و غذاي آبزيان حدود 100 ميليارد ريال سرمايه گذاري لازم است. سقلي ابراز اميدواري کرد: با اهتمام بيشتر نهادهاي متولي براي اجراي سياست هاي ابلاغي رهبر معظم انقلاب اسلامي در خصوص توسعه دريامحور، شاهد رفع محروميت از اين شهرستان کم برخوردار مرزي در گلستان باشيم. سقلي گفت: در ساليان گذشته فقط شرکت هاي خصوصي وارد اين بخش مي‌شدند اما اخير بوميان منطقه هم با تشکيل شرکت‌هاي تعاوني در اين بخش فعال شده‌اند.

موانع پرورش ماهي در قفس برداشته شود

عبدالجلال ايري، نماينده شهرستان‌هاي ساحلي استان گلستان در مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با خبرنگار دانشجو اظهارکرد: توسعه و تقويت «اقتصاد دريا» در سواحل خزر استان گلستان به دنبال تاکيد رهبر معظم انقلاب آغاز شده و گسترش آن موجب اشتغال ساحل نشينان بندرگز، بندرترکمن و گميشان و رونق اقتصادي همه استان در آينده خواهد شد...

وي ادامه داد: ماهي‌گيري و صيادي از درياي خزر در شهرستان هاي ساحلي گلستان سابقه طولاني دارد اما با مخاطرات و سختي‌هاي خاصي از جمله کاهش ذخاير انواع ماهيان و حوادث ناشي از طوفان‌هاي دريايي همراه بوده است.

اين نماينده مجلس گفت: به گفته کارشناسان، استان گلستان به دليل قرار گرفتن در منطقه کم عمق درياي خزر، ظرفيت فراواني براي پرورش ماهي در پِن بويژه انواع ماهيان خاوياري، کفال و کپور دارد.

وي افزود: عملي شدن ايده پرورش ماهي در پِن و قفس توانسته ضمن کاهش مخاطرات اشاره شده، رونق دوباره‌اي به صيد و صيادي و معيشت و اقتصاد سواحل نشينان اين استان ببخشد.

ايري با تاکيد برضرورت تسريع و راه‌اندازي طرح‌هاي پرورش ماهي در سواحل درياي خزر حوزه سرزميني گلستان، تصريح کرد: متوليان و دستگاه‌هاي مرتبط بايد در راستاي رفع موانع توليد و تسريع در روند امور سرمايه‌گذاران بخش پرورش ماهي در دريا بيش از گذشته همکاري داشته باشند

اشتغال‌زايي 3 هزار نفر در دريا

مدير کل شيلات گلستان هم در مراسم ذخيره سازي 200 هزار قطعه بچه ماهي قزل‌آلا در روزهاي پاياني‌دي‌ماه به خبرنگاران گفت: طرح پرورش ماهي در قفس يکي از ظرفيت‌هاي بکر درياي خزر در حوزه اين استان به شمار مي‌رود که سرمايه‌گذاري و توسعه پرورش آن در سال‌هاي اخير بيشتر شده و آينده درخشاني در رونق اقتصادي سواحل نشينان منطقه دارد. اسماعيل جباري افزود: مطالعات اين طرح مهم، در چهار منطقه "آشوراده، ميانکاله، خواجه نفس و عمق دريا" درحوزه استحفاظي استان گلستان انجام شده و در صورت استفاده از تمامي ظرفيت اين پهنه‌ها، امکان توليد هشت هزار تن انواع ماهي در سال و اشتغال‌زايي براي حدود سه هزار نفر وجود دارد. وي ادامه داد: اکنون بيش از 10 شرکت در زمينه پرورش ماهي در قفس فعال هستند و متقاضيان ديگري در نوبت ارزيابي سرمايه‌گذاري آن‌ها براي صدور پروانه تاسيس و فعاليت قرار دارند.

وي اضافه کرد: تمامي متقاضيان سرمايه‌گذاري پرورش ماهي در قفس استان گلستان از بخش خصوصي هستند ضمن اينکه استقبال از سوي متقاضيان بومي نيز روبه افزايش است. جباري همچنين خواستار حمايت بيش از گذشته بانک‌هاي عامل استان در ارائه تسهيلات بانکي به سرمايه‌گذاران پرورش ماهيان در قفس براي تهيه اقلام مورد نياز پرورش از جمله قفس، خريد  بچه ماهي و قايق، شد.

فعاليت 50 قفس پرورش ماهي

وي اضافه کرد: اکنون استقبال متقاضيان براي توليد ماهي در قفس بيشتر مربوط به ماهي قزل آلا به سبب داشتن رشد سريع مي‌باشد. جباري اظهارکرد: با توجه به افزايش تعداد قفس‌هاي دريايي گلستان به 50 عدد، پيش‌بيني مي‌شود امسال شاهد توليد 500 تن ماهي قزل آلا در استان باشيم. مديرکل شيلات گلستان افزود: حمايت‌هاي لازم در خصوص نقل و انتقال بچه ماهي توسط خودروهاي مجهز و تردد با قايق هاي موتوري يگان حفاظت منابع آبزيان و همچنين حضور كارشناسان شيلات در زمان انتقال از جمله مباحثي است که شيلات گلستان با جديت دنبال مي کند. جباري گفت: در سال جاري، منطقه خواجه نفس با ميزباني از 200 هزار قطعه بچه ماهي قزل آلا، به جايگاه مناسبي براي پرورش ماهي در استان گلستان تبديل شده است.وي در پايان ابراز اميدواري کرد که توليد امسال ماهي در قفس‌هاي پرورش ماهي نسبت به سال گذشته 10 برابر شده و به عدد 500 تُن برسد.

پايان سخن آنکه، گلستان به سبب دسترسي به پهنه آبي درياي خزر و بهره‌مندي از حدود 5 هزار صياد آشنا به مباحث پرورش ماهي از جمله استان‌هاي داراي پتانسيل براي توسعه فعاليت‌هاي آبزي پروري در دريا محسوب مي‌شود. فعاليت‌هايي مانند پرورش ماهي در قفس و پن مي‌تواند نقش بسزايي در کاهش چالش‌هاي مرتبط با معيشت ساحل نشينان داشته باشد.يقينا تسهيلگري در صدور مجوزها و البته حمايت‌هاي مادي و تسهيلاتي بانکي مي‌تواند به رونق اين فعاليت اثربخش در گلستان، کمک بسزايي کند.