مهران موذني- استان گلستان به واسطه مجاورت با کشور ترکمنستان و نزديکي با ديگر کشورهاي آسياي ميانه از ظرفيت‌هاي تجاري منحصر به فردي برخوردار است. اگرچه که پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي امکان بيش‌تري براي استفاده از اين ظرفيت به وجود آمد، اما همچنان موانعي بر سر اين راه است. در همين راستا، در گفت‌و‌گويي که با حکيم آل جليل، مديرعامل شرکت حمل و نقل بين‌المللي شادمان گرگان داشتيم، به برخي از موانع و مسائل امروز حمل و نقل بين‌المللي در استان گلستان پرداختيم. با سلام و عرض ادب خدمت شما. لطفاً خودتان را براي مخاطبان گلشن مهر معرفي کنيد. حکيم آل جليل هستم، متولد سال 1343 و دانش‌آموخته رشته علوم سياسي در دانشگاه تهران. در کنکور سال 1367-1368 رتبه 8 منطقه 3 کشوري را کسب کردم. بنا به علاقه‌ام اين رشته را انتخاب کردم و در دانشگاه تهران مقطع کارشناسي را به پايان رساندم. همچنين در سال 1378 داوطلب نمايندگي مجلس شوراي اسلامي شدم. درباره تاسيس شرکت حمل و نقل شادمان بايد بگويم بعد از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و اعلام استقلال کشورهاي آسياي ميانه، مرزهاي شمالي کشور ما که براي رفت‌وآمدهاي تجاري و توريستي بسته شده بود، گشايش يافت. ايران نيز به واسطه دسترسي به خليج فارس و آب‌هاي گرم، همواره براي کشورهاي آسياي ميانه و روسيه داراي جذابيت خاص خودش بوده است. اينگونه شد که احساس کرديم عرصه حمل و نقل بين‌المللي قطعا آينده خوبي را پيش رو خواهد داشت. ما نزديک به 28 سال است که در اين زمينه فعال هستيم و خوشبختانه تا به امروز هيچگونه پرونده‌اي در قاچاق کالا و ارز و ساير مسائل نداشته‌ايم. از اين رو تاکنون سربلند بوده‌ايم و اميدواريم که در آينده نيز به همين صورت در نهايت سلامت به کارمان ادامه دهيم. در اين 3 دهه‌اي که از فعاليت شرکت شادمان گذشته است، ناوگان حمل و نقل بين‌المللي کشور دست‌خوش چه تغييراتي شده است؟ در حال حاضر، با توجه به افزايش جمعيتي که نسبت به 3 دهه پيش داشتيم، تعداد ناوگان فعال در حمل و نقل بين‌المللي کشور نيز رو به افزايش است. خوشبختانه با تسهيلاتي که اخيراً در نظر گرفته شد، امکان پلاک‌گذاري و شماره‌گذاري براي کاميون‌هاي خارجي و به خصوص اروپايي فراهم شده است. اين سبب شد تا تعداد ناوگان فعال در حمل و نقل بين‌المللي ما روندي افزايشي پيش بگيرد و قابليت حمل بسياري از کالاها را چه در امر ترانزيت و چه در امر صادرات داشته باشد. همچنين گفتني است که تجارت ارتباط تنگاتنگي با حمل و نقل دارد. چرا که تجارت بدون در نظر گرفتن حمل و نقل امکان‌پذير نيست. در بحث ايجاد بسترهاي حمل و نقل ريلي نيز سرمايه‌گذاري‌هاي گسترده‌اي صورت گرفته است. اين موضوع يکي ديگر از عواملي است که مي‌تواند در بالا بردن ظرفيت‌هاي ترانزيتي و حمل و نقلي براي ايران مؤثر باشد. در حال حاضر، کشور در عرصه حمل و نقل بين‌المللي با چه مسائلي رو‌به‌روست؟ در حال حاضر با مسئله حضور ناوگان خارجي در مرزهايمان دست به گريبان هستيم. اين امر سبب شده تا بسياري از بارهاي سهم ناوگان داخلي کشور به طرف ناوگان خارجي سوق پيدا کند. يعني سهم عمده‌اي از بارهاي ناوگان داخلي ما را ناوگان خارجي کشورهاي آسياي ميانه مثل ترکمنستان، ازبکستان و... حمل مي‌کنند. پيدايش اين مسئله مربوط به زمان شيوع کرونا است. در آن دوره کشورها با شيوع جهاني کرونا مرزهايشان را به روي يکديگر بستند و رفت و آمدهاي افراد خارجي را محدود کردند. پس از اتمام کرونا و بازگشايي مرزها، اغلب کشورها سياست‌هاي خودشان را تغيير داده و به‌روز‌رساني کردند. اما متأسفانه کشور ما همچنان همان سياست‌ها را پيش گرفته و اين امر به ضرر ناوگان کشور ماست... به‌روز‌رساني نشدن سياست‌هاي حمل و نقل چه آسيب‌هايي را براي کشور به همراه دارد؟ در حال حاضر 3 مرز جاده‌اي پر رفت و آمدِ اينچه‌برون، لطف‌آباد و سرخس عملاً به ترمينال بارگيري کاميون‌هاي کشورهاي همسايه تبديل شده است. يعني ما بارهاي صادراتي و ترانزيتي کشور خودمان را که بايد به وسيله ناوگان داخلي‌مان حمل مي‌شد را به ناوگان خارجي تحويل مي‌دهيم. متأسفانه اين موضوع ضربات سنگيني را به ناوگان کشور ما وارد کرده است. از اين رو لازم است که تجديد نظري فوري در اين مورد صورت بگيرد. اين در حالي است که تا کنون حساسيت زيادي به اين مسئله نشان داده نشده است. شايد به اين خاطر باشد که ورود ناوگان خارجي درآمد سازمان پايانه‌ها را افزايش مي‌دهد. هرچند که از اين طريق کسب درآمد صورت مي‌گيرد، اما در نهايت اين موضوع به نفع کشور ما نيست و منافع ملي ما از اين بابت متضرر خواهد شد. از اين رو، ضروري‌ست که مسئولين ما هرچه سريع‌تر تجديد نظر انجام دهند. از سياست‌ها و قوانين داخلي که بگذريم، نقش سياست‌هاي خارجي ما در مسائل امروز حمل و نقل بين‌المللي کشور چيست؟ حمل و نقل بين‌المللي تنها به سياست‌هاي داخلي ما منحصر نيست. ما با کشورهاي ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقيزستان و تا حدي با تاجيکستان در ارتباط هستيم. تخصص کار شرکت ما با ترکمنستان است. اين کشور قوانين خاص خودش را دارد و مسئله برقراري ارتباط با آن‌ها بايد از طريق ديپلماسي حل شود. يکي از مسائلي که بين ما و ترکمنستان براي ساليان زيادي است که وجود دارد و حل نشده است، مسئله صدور رواديد براي بازرگانان و تجار ايراني است که کشور ترکمنستان نسبت به اين امر سخت‌گيري دارد. اين کشور از قوانين خاص خودش برخوردار است که متأسفانه تجار و بازرگانان ما واجد شرايط آن نيستند. از اين رو، با دشواري‌هايي رو‌به‌رو هستيم. البته اين دست از دشواري‌ها براي رانندگان وجود ندارد. هرچند که کوچک‌ترين خلافي به رد شدن ويزاي آن‌ها منجر خواهد شد. يکي از پيشنهادات ما در ديدارهاي گذشته‌مان با هيئت‌هاي ايراني در سفر به کشور ترکمنستان، شناسايي تُجاري است که با اين کشور مراودات تجاري دارند. اگر 100 الي 500 مدير شرکت‌هاي حمل و نقل بين‌المللي فعال شناسايي شوند، قطعاً کمک بسيار شاياني در مسير رشد و توسعه تجارت بين دو کشور صورت خواهد گرفت. همچنين لازم است مسئولين و دست‌اندرکاران يک استراتژي واحد را در حمل و نقل، ترانزيت و به خصوص نحوه رفتار با کشورهاي آسياي ميانه اتخاذ کنند. بلکه در آينده رفتارهاي کشورهاي همسايه را تحت کنترل و مديريت خودشان درآورند. آيا ممانعتي از سوي تحريم‌هاي بين‌المللي نيز صورت مي‌گيرد؟ نقل و انتقالات مالي يکي ديگر از مسائل مطرح در تجارت با ترکمنستان است. متأسفانه به علت تحريم‌ها بين ايران و ترکمنستان مراودات بانکي وجود ندارد. به همين خاطر نقل و انتقالات مالي که عمدتاً از طريق صرافي‌ها انجام مي‌شود، به سختي صورت مي‌گيرد. البته ما و ترکمنستان به علت همسايگي‌مان دسترسي نزديکي به يکديگر داريم که سبب ارتباط تجاري گسترده‌اي بين ما و آن‌ها شده است. به همين خاطر مي‌توان سازوکارهايي را بين دو کشور تعريف کرد که تجار و بازرگانان به خاطر حضور بانک صادرات در عشق‌آباد، موانع مراودات بانکي و نقل و انتقالات مالي را به سهولت حل کنند. لازم است در اين خصوص تيم‌هاي کارشناسي تشکيل شود تا متخصصين راهکارهاي مناسبي را براي حل اين مسئله ارائه کنند. از اينکه وقتتان را در اختيار مخاطبان گلشن مهر گذاشتيد، سپاسگزاريم.