نگراني براي خليج گرگان


تیتر اول |

خليج گرگان، يکي از خليج‌هاي زيبا و مهم ايران، در سواحل درياي خزر قرار دارد. اين پهنه آبي به دليل موقعيت جغرافيايي و ويژگي‌هاي اکولوژيکي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و به عنوان يک زيستگاه طبيعي، محلي براي تنوع زيستي و منابع آبزيان ارزشمند محسوب مي‌شود که تأمين آب کافي براي اين خليج اهميت بسيار بالايي دارد. به گزارش ايرناي گلستان طرح پمپاژ آب، شامل انتقال آب از درياي خزر به خليج گرگان است و به دليل مصوبه طرح جامع نجات خليج گرگان، فاز اول طرح شامل لايروبي کانال ارتباطي خليج و دريا اجرا شده اما نتيجه بخش بودن کامل طرح نيازمند اقدامات تکميلي است. استاندار گلستان چند ماه گذشته در ديدار با محمدرضا عارف، معاون اول رييس جمهور تاکيد کرده بود: مشکلات متعدد محيط زيستي، اجتماعي و اقتصادي ثمره تلخ خشک شدن خليج گرگان است و تقاضا داريم هرچه سريعتر اجراي طرح پمپاژ آب از دريا به خليج در ستاد ملي تالاب‌ها تعيين تکليف شود. علي‌اصغر طهماسبي در اين ديدار با اشاره به لزوم اجراي اقدامات عاجل براي نجات خليج گرگان اظهار کرده بود: خشک شدن خليج گرگان باعث ايجاد کانون گرد و غبار و کاهش شديد کيفيت آب خليج و ايجاد مشکلات متعدد زيست محيطي خواهد شد که به طور طبيعي مسائل اجتماعي، حقوقي و اقتصادي را براي مردم منطقه در پي خواهد داشت. وي ادامه داد: در دولت گذشته بر اساس مصوبه طرح جامع نجات خليج گرگان فاز اول طرح شامل لايروبي کانال ارتباطي خليج و دريا اجرا شد اما نتيجه بخش بودن کامل طرح نجات خليج نيازمند اقدامات تکميلي است. استاندار گلستان همچنين در نشست با دکتر پزشکيان رييس جمهور با همراهي مجمع نمايندگان استان گفت: خليج گرگان به عنوان رَحِم درياي خزر در حال خشک‌شدن است و پمپاژ آب به داخل خليج و تامين حقآبه از گرگانرود و نکارود ضروري است. علي‌اصغر طهماسبي در اين ديدار که 11 دي انجام شد، اظهار کرد: اگرچه بر اساس مصوبه شوراي عالي تالاب‌ها، احياي خليج با لايروبي کانال آشور آغاز شد اما براي اين پهنه آبي بايد اقدامات اساسي بيشتري در راستاي احيا و گذر آن از روزهاي سخت کم‌آبي انجام شود. نماينده مردم غرب گلستان در مجلس شوراي اسلامي که خليج گرگان در حوزه فعاليت وي قرار دارد، دوشنبه  در پيام کوتاه اينستاگرامي اعلام کرد که «در جلسه گذشته ستاد ملي تالاب‌ها، پمپاژ آب از درياي خزر به خليج گرگان مصوب شد و پس از مطالعات اجرايي خواهد شد». بازگشت آب به خليج کمک و در نتيجه احياي زيستگاه‌هاي طبيعي و افزايش تنوع زيستي، کاهش خطر خشک شدن خليج کاهش و پايداري منابع آبي، افزايش حضور گردشگران با بهبود شرايط زيست‌محيطي و چشم‌اندازهاي طبيعي خليج گرگان، حفظ و ايجاد فرصت‌هاي شغلي جديد، کاهش آلودگي‌ها و بهبود کيفيت آب خليج از جمله ثمرات طرح پمپاژ آب از درياي خزر به خليج گرگان است. کاهش بيش از حد تراز سطح آب درياي خزر (حدود 2 متر) منجر به خشک شدن کانال خزيني و آشوراده در دهه‌هاي گذشته شد که دولت سيزدهم تصميم گرفت براي واردکردن آب درياي خزر به خليج گرگان طرح احياي اين پهنه آبي را در راستاي مصوبات ستاد ملي هماهنگي و مديريت تالاب‌هاي کشور انجام دهد که اين سلسله اقدامات با لايروبي کانال آشوراده آغاز شد. بر اساس مصوبات اين ستاد، در اجراي مصوبات طرح جامع پنج ساله (1399 – 1403) احياي خليج گرگان مقرر شده بود سازمان بنادر و دريانوردي بر اساس نتايج مطالعات مرکز ملي اقيانوس شناسي نسبت به لايروبي تنگه‌هاي طبيعي با اولويت کانال آشوراده براي تسهيل تبادل آب بين درياي خزر و خليج گرگان کانالي به عرض 200 متر و عمق 1.5 متر ايجاد نمايد که در اسفند سال 1400، عمليات اجرايي لايروبي کانال آشوراده و مسير منتهي به خليج گرگان توسط سازمان بنادر و دريانوردي آغاز شد. عمليات لايروبي کانال آشوراده با هدف افزايش جريان آب از درياي خزر به خليج گرگان انجام شد. اين عمليات شامل برداشت رسوبات و باز کردن مسير کانال بود تا آب به راحتي به خليج جريان يابد...

هرچند که اين اقدام به افزايش مساحت پهنه آبي خليج گرگان کمک کرد، اما مشکلاتي نيز وجود داشت. يکي از مشکلات اصلي، شوري بالاي آب درياي خزر است که باعث افزايش شوري آب خليج مي‌شود و تأثير منفي بر کيفيت زيست‌محيطي خليج مي‌گذارد. علاوه بر اين، رسوبات و آلودگي‌هاي موجود در کانال نيز ممکن است تأثير منفي بر کيفيت آب داشته باشند. به همين دليل، تنها لايروبي کانال کافي نبوده و نياز به اجراي طرح‌هاي تکميلي مانند پمپاژ آب و مديريت منابع آبي به منظور بهبود کيفيت و احياي کامل خليج گرگان احساس مي‌شود. پمپاژ آب از درياي خزر به خليج گرگان مي‌تواند به نجات خليج از خشکي کمک کند. با وارد شدن آب تازه، سطح آب در خليج افزايش مي‌يابد و از خشک شدن آن جلوگيري مي‌شود. اين اقدام مي‌تواند به احياي زيستگاه‌هاي طبيعي و بهبود کيفيت آب کمک کند. با اين حال، موفقيت کامل اين طرح نيازمند اجراي دقيق و مداوم است و ممکن است نياز به اقدامات تکميلي مانند مديريت منابع آبي و کنترل آلودگي‌ها باشد. بنابراين، در حالي که پمپاژ آب مي‌تواند تأثير مثبت داشته باشد، نياز به يک رويکرد جامع‌تر براي حفظ و بهبود وضعيت خليج گرگان احساس مي‌شود.