■  فاطمه سراواني

استان گلستان داراي ظرفيت‌هاي توليدي بالايي در بخش کشاورزي است. با اين حال، وابستگي شديد به بخش کشاورزي و عدم تنوع کافي در ساير فعاليت‌هاي اقتصادي، استان را در برابر شوک‌هاي ناگهاني اقتصادي، تغييرات اقليمي و نوسانات بازار آسيب‌پذير ساخته است. سهم بالاي بخش کشاورزي در توليد ناخالص داخلي استان، نشان‌دهنده عدم تعادل در ساختار اقتصادي است. اين وابستگي باعث مي‌شود که استان در برابر تغييرات قيمت محصولات کشاورزي، خشکسالي‌ها و آفات زراعي به شدت آسيب‌پذير باشد.

کمبود صنايع تبديلي و فرآوري محصولات کشاورزي، ضعف در بخش گردشگري، عدم توسعه خدمات نوين و فناوري‌هاي پيشرفته، از جمله عوامل محدود کننده تنوع اقتصادي در استان هستند. نوسانات بازار، تغييرات سياست‌هاي تجاري و تحريم‌ها، تأثيرات منفي بيشتري بر استان گلستان خواهد داشت، زيرا اقتصاد استان به شدت به بخش کشاورزي وابسته است و فاقد انعطاف‌پذيري لازم براي سازگاري با شرايط جديد است. ايجاد و توسعه واحدهاي فرآوري محصولات کشاورزي مي‌تواند ارزش افزوده بيشتري براي توليدات کشاورزي ايجاد کند و ضمن ايجاد اشتغال، از هدر رفت محصولات جلوگيري کند. فرض کنيد يک استان به طور عمده به صنعت خودروسازي وابسته است. اگر صنعت خودروسازي با رکود مواجه شود (به دليل تغييرات فناوري، کاهش تقاضا يا عوامل ديگر)، بيکاري افزايش يافته و درآمد کاهش مي‌يابد. در مقابل، اگر اين استان داراي صنايع متنوعي مانند گردشگري، فناوري اطلاعات و خدمات بهداشتي باشد، تأثير رکود خودروسازي به مراتب کمتر خواهد بود. حمايت از شرکت‌هاي دانش‌بنيان و استارت‌آپ‌ها در زمينه‌هاي فناوري اطلاعات، انرژي‌هاي تجديدپذير و بيوتکنولوژي مي‌تواند به ايجاد صنايع جديد و نوآورانه در استان کمک کند. ايجاد خوشه‌هاي صنعتي در زمينه‌هاي مختلف (مانند صنايع غذايي، صنايع دستي، و گردشگري) مي‌تواند باعث هم‌افزايي بين کسب‌وکارها و افزايش رقابت‌پذيري آن‌ها شود. همچنين تسهيل فرآيندهاي صدور مجوزها، کاهش بروکراسي اداري، و ارائه خدمات مشاوره‌اي و آموزشي به کسب‌وکارها مي‌تواند به بهبود فضاي کسب‌وکار و جذب سرمايه‌گذاران بيشتر کمک کند. تنوع اقتصادي در استان گلستان يک ضرورت اساسي براي کاهش آسيب‌پذيري در برابر شوک‌هاي اقتصادي و دستيابي به توسعه پايدار است.  بايد تلاش کنيم ضمن کاهش وابستگي به بخش کشاورزي، زمينه‌هاي رشد و توسعه ساير بخش‌هاي اقتصادي را فراهم کرده و آينده‌اي روشن‌تر براي استان رقم بزنيم.